BS 8.1 Bloed 4VZ

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

8.1 Bloed

Waaruit bestaat bloed?

• Bloedplasma
  
• Bloedcellen

Bloedcellen zijn:

• Rode bloedcellen
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

• Vervoeren zuurstof door je lichaam
• Zuurstof hecht vast aan hemoglobine
• Hemoglobine is een rode kleurstof in de rode bloedcellen

Witte bloedcellen

• Bestrijden ziekteverwekkers
• Witte bloedcellen type 1: Eten de ziekteverwekkers op
• Witte bloedcellen type 2: Maken afweerstoffen (antistoffen)

Bloedplaatjes

• Zorgen dat wondjes dichtgaan
• Dit heet bloedstolling

Bloedstolling

Tekenopdracht

Rode bloedcel met: celmembraan, cytoplasma

Witte bloedcel met: celkern, celmembraan en cytoplasma

Type 1

Type 2

Rode beenmerg

• Bloedcellen zijn na een paar maanden versleten
• Je lichaam maakt dus constant nieuwe bloedcellen aan
• Dit gebeurt in het rode beenmerg

Hoe noemen we de gelige vloeistof in het bloed?

Wat is de taak van rode bloedcellen?

Zuurstof kan vervoert worden door middel van.....

1. Bloedplaatjes
2. Witte bloedcellen
3. Hemoglobine
4. Bloedplasma

Op welke 2 manieren kunnen witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden?

Welk woord hoort bij "bloedplaatjes"?

1. Zuurstof
2. Bloedstolling
3. Antistoffen
4. Hemoglobine

Waar worden nieuwe bloedcellen gemaakt?

Hoe vervoert het bloed stoffen?

• Je bloed neemt stoffen op, vervoert die stoffen, en geeft ze ergens anders weer af.

• Opname en afgifte van stoffen gebeurd in heel dunne bloedvaatjes: de haarvaten.

Vervoer via bloedplasma

• Het bloedplasma vervoert bijna alle stoffen in je lichaam.
• De stoffen zitten zijn opgelost in het bloedplasma, net als suiker in thee.

• Voorbeelden: Glucosedeeltjes, vitaminen, mineralen, hormonen, antistoffen en afvalstoffen (zoals koolstofdioxide)

Vervoer via rode bloedcellen

• Rode bloedcellen vervoeren zuurstof.
• Dit gebeurt met behulp van hemoglobine
• Zuurstof bindt zich vast aan de hemoglobine

Bloedarmoede

• Rode bloedcellen bevatten te weinig hemoglobine.
  
• Je wordt snel moe, want er kan minder zuurstof vervoert worden.
• Organen krijgen dus minder zuurstof.

• Bloedarmoede kan ontstaan door een tekort aan ijzer.

Hoe noemen we de stof in de rode bloedcellen waar zuurstof aan vast hecht?

Wat is er aan de hand bij bloedarmoede?

1. Te weinig bloed
2. Veel bloed verloren (wond)
3. Te weinig bloedplasma
4. Te weinig hemoglobine

Glucose, vitaminen, hormonen, koolstofdioxide en andere stoffen, worden vervoerd door.....

Wat verandert er bij inspanning?

• Tijdens het sporten werken allerlei organen sneller.
• Hiervoor is meer energie nodig.
• Om meer energie te krijgen is er meer verbranding nodig.

Verbranding

Meer glucose

• Tijdens het sporten gaat het glucosegehalte in het bloed omlaag.
  
  
• Aanvullen vanuit de 'reserves' genaamd glycogeen.

• Adrenaline & Glucagon zetten het glycogeen om in glucose.

Meer zuurstof

• Ook zuurstof heb je meer nodig tijdens het sporten.

• Zuurstof vul je aan door tijdens het sporten sneller te ademen.

• Ook je hart gaat sneller kloppen, waardoor je bloed sneller gaat stromen.

• Als het bloed sneller stroomt, krijgen de spieren sneller meer zuurstof.

Meer afvalstoffen afvoeren

• Meer verbranding betekent ook meer afvalstoffen, zoals koolstofdioxide
• Doordat je hart sneller klopt, vervoert het bloed meer koolstofdioxide van de spieren terug naar de longen.

• De koolstofdioxide ademen we uit

Maakwerk

Opdracht 1 t/m 15 (WB blz. 63 t/m 67)