Afweer les 4

• anatomie & fysiologie
• MBO
• Studiejaar 4

Afweer

Les 4

Deze les

Laatste les hoofdstuk afweer

4 soorten immuniteit

vaccinatie

* Toets anatomie periode maandag 29 maart

Lesdoelen van vandaag

• Je kunt de 4 verschillende soorten immuniteit benoemen en uitleggen
• Je kunt de je kunt doel en functie van vaccinatie benoemen en uitleggen

Afweerschema

De ontsteking

Koorts

Antilichamen

Antilichamen

Plasmacellen zijn getransformeerde B-cellen die actief de antistoffen aanmaken waar ze voor geprogrammeerd zijn.

Antilichamen zijn kleine eiwitmoleculen met de vorm van een Y.

   Je noemt ze ook immunoglobulinen=Ig

Werking van antilichamen

De antilichamen binden zich aan het antigeen met 1 of t 2 van de bovenste poten van de Y.

 

Als een antilichaam met één korte poot aan de ene bacterie is gebonden, is de andere korte poot vrij en die kan zich dus aan een andere bacterie binden. Je noemt dit agglutineren

Het imuunsysteem

Immuunsysteem

Imuunsysteem

Het immuunsysteem is het systeem in je lichaam dat pathogenen (ziekteverwekkers) herkent en ze opruimt.

Als je een virus of bacterie al een keer hebt gehad, kan je immuunsysteem het herkennen en veel sneller opruimen!

Hoe werkt de immuniteit

Specifieke/Verworven afweer

Stamcellen uit rode beenmerg ontwikkelen in beenmerg --> B-lymfocyt

Stamcellen uit rode beenmerg naar thymus --> T-lymfocyt

Immuniteit

Immuun:

• Na een infectie blijft de antistof in bloed aanwezig
  
• Je wordt niet ziek van de ziekteverwekker

Hoe kun je immuniteit opbouwen?

• Natuurlijke immuniteit
  
• Kunstmatige immuniteit

4 soorten immuniteit

Actieve natuurlijke

immuniteit

Passieve Natuurlijke immuniteit

Actieve kunstmatige immuniteit

Passieve kunstmatige immuniteit

Immuniteit

Natuurlijke immuniteit

geheugencellen gemaakt door binnendringen ziekteverwekker

• actieve natuurlijke immuniteit:

Het lichaam maakt zelf antistoffen

• Passieve natuurlijke immuniteit:

Via de navelstreng / placenta

Kunstmatige immuniteit

geheugencellen gemaakt door inspuiten van ziekteverwekker. Ziekteverwekker is gedood of verzwakt, of alleen antigenen

• actieve kunstmatige immuniteit:

Vaccin /  vaccin gespoten met verzwakte ziekteverwekkers

• passieve kunstmatige immuniteit:

serum

Actieve en Passieve immuniteit

Actieve immuniteit: 

zelf betrokken, lichaam maakt zelf antistoffen

Passieve immuniteit: 

als je antistoffen kunstmatig krijgt toegediend

Hoe zit het dan?

• Natuurlijke immuniteit
• Kunstmatige immuniteit

Passieve immunisatie

Tetanusserum

-Veel antilichamen

-Kort aanwezig, vaak toedienen

-Snel veel antilichamen in bloedbaan

Biest

-Darmwand eerste 1 tot 2 levensdagen voor antilichamen passabel; daarna afgebroken net zoals andere voedingsstoffen

-Moederdier enten net voor dekking

passieve immuniatie

antistoffen van een ander mens of dier zorgen ervoor dat je niet ziek wordt.

Bv bij slangenbeten (kunstmatig passief)

of

Borstvoeding (natuurlijk passief)

Kunstmatige immuniteit

Vaccinatie (inenting)

- Dode of verzwakte ziekteverwekker wordt ingespoten

- Witte bloedcellen maken antistoffen

- Witte bloedcellen 'onthouden' deze antistoffen

Wat is een voorbeeld van kunstmatige passieve immuniteit

1. vaccinatie
2. serum
3. een ziekte doormaken
4. borstvoeding

Specifieke afweer

• Niet aangeboren
• Ontwikkelt zich als je te maken krijgt met antigenen van ziekteverwekkers.  Aanval door T en B lymfocyten. 
• Na eerste aanval -> bereidt de specifieke afweer zich voor op een volgende aanval -> volgende aanval reageert immuunsysteem sneller en effectiever. 
• Richt zich specifiek op 1 bepaalde ziekteverwekker. 

Vaccinatie

vaccinatie
wat is dat?

1. inenting
2. immuniteit
3. infectie
4. antistof

Wat wordt bij een vaccinatie ingespoten?

1. antigenen
2. antistoffen

De uitvinding van de vaccinatie

De Engelse plattelandsarts Edward Jenner ontwikkelde eind achttiende eeuw een vaccin tegen de pokken, een ziekte die in deze tijd jaarlijks duizenden doden eiste.

De arts toonde de nauwe verwantschap tussen koeien-, paarden- en mensenpokken (smallpox) aan en ontdekte dat hij mensen immuun kon maken voor de pokken door hen te besmetten met het koepokvirus. 

Dat we inentingen tegen allerhande ziekten tegenwoordig ‘vaccins’ noemen danken we aan Jenner. Het woord vaccin is namelijk afgeleid van het woord vaccinia, de Latijnse medische benaming voor het koepokkenvirus.

Vaccinatie

Levend verzwakt: 

 - langdurig werkzaam

 - via injectie of lokaal

Nadeel: restpathogeniteit

Dood of geïnactiveerd:

- veilig

- minstens 2x toedienen

Vaccicheck

antibody titer test

• Vaccineren op maat
  

• Bepaling van de hoeveelheid antistoffen in het bloed (de titer)
  

U heeft uw hond, kat of fret van jongs af aan keurig laten vaccineren. Logisch dat u ervan uitgaat dat het goed beschermd is. Maar is dat ook zo? Werkt een vaccinatie wel altijd?

Jaarlijkse vaccineren van huisdieren is overbodig?

😒🙁😐🙂😃

Wat is passieve immunisatie?

1. het lichaam krijgt antistoffen
2. het lichaam moet zelf antistoffen aanmaken
3. er wordt een vaccin toegediend

De planning 

• week 11 (15-19 maart) hoofdstuk nieren & urinewegen
  
• week 12 hoofdstuk nieren & urinewegen + herhaling
• week 13 Toets periode 3 anatomie

Bedenk met jouw groepje 3 toets vragen over het hoofdstuk afweer.

Zet ze in de chat of mail ze naar [e-mail]

Volgende les...

hoofdstuk Nieren & urinewegen

Extra uitleg en verdieping 

Antilichamen= antistoffen = immunoglobulinen

IgA: slijm, traanvocht en moedermelk

IgD: pathogenen luchtwegen en reguleert tegelijk de activiteit van B-cellen, de productie van andere antilichamen en ontstekingsreacties.

IgE: alergische reacties/ endoparasieten

IgM: infecties, leveraandoeningen, immuun aandoeningen (10% van de totale antilichamen)

IgG: chronische ontstekingen, auto-immuunziekten (90% van de totale antilichamen) plasma