3.1 HC Nederland na 1948 - 1978 5HC

Na de Tweede Wereldoorlog werden de verzuilde verhoudingen van voor de oorlog aanvankelijk hersteld. 
Nederland begon aan een snelle wederopbouw, waarbij de Marshallhulp steun bood. 
De Koude Oorlog en het begin van Europese samenwerking lieten zien dat Nederland niet langer een neutraliteitspolitiek voerde. 
Opdracht 1 t/m 3
1 / 39
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisVoortgezet speciaal onderwijsLeerroute 5

This lesson contains 39 slides, with text slides and 9 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Na de Tweede Wereldoorlog werden de verzuilde verhoudingen van voor de oorlog aanvankelijk hersteld. 
Nederland begon aan een snelle wederopbouw, waarbij de Marshallhulp steun bood. 
De Koude Oorlog en het begin van Europese samenwerking lieten zien dat Nederland niet langer een neutraliteitspolitiek voerde. 
Opdracht 1 t/m 3

Slide 1 - Slide

Direct na de Tweede Wereldoorlog was er sprake van een babyboom. De natuurlijke bevolkingsgroei zette zich in de eerste decennia na de oorlog voort. 
In de jaren 1950 en 1960 kende Nederland een periode van economische groei en toenemende
industrialisatie. 
Met geleide loonpolitiek stimuleerden de rooms-rode regeringen de export en de werkgelegenheid. Daarnaast profiteerde Nederland van het economisch herstel van Duitsland en de vondst van aardgas in Groningen. Opdracht 5 & 6 

Slide 2 - Slide

Leidend was het idee van een maakbare samenleving met meer economische gelijkheid
als ideaal. 
Door de toenemende welvaart konden politici en sociale partners samen bouwen aan een verzorgingsstaat. 
Na de invoering van de AOW in 1957 werd sociale
wetgeving verder uitgebreid.

Opdracht 7

Slide 3 - Slide

Vanaf het begin van de jaren 1960 stegen de lonen sterk. Loongolf
In Nederland ontstond een
consumptiemaatschappij. In veel huishoudens deden apparaten hun intrede en voor steeds grotere groepen werd een vakantie mogelijk, ook in het buitenland. De groeiende welvaart ging hand in hand met verstedelijking en groeiende mobiliteit.

Opdracht: 8c, 9

Slide 4 - Slide

Nieuwbouwwijken met hoogbouw; verstedelijking in de buurt van grote steden: forenzensteden of slaapsteden.
Ontzuiling door opkomst verzorgingsstaat & toegenomen welvaart en vrije tijd & verstedelijking

Slide 5 - Slide

Door ontzuiling ook meer zwevende kiezers.
Na 1958 einde Rooms Rood; gevolgd door politieke instabiliteit. 
Opkomst D'66, de de gewone burger meer bij de politiek wilde betrekken




Slide 6 - Slide

Slide 7 - Link

Niet zuilgebonden radio-omroep
Nozem: Nederlands Onderdaan Zonder Enig Moraal

Slide 8 - Slide

De vertrossing van de samenleving

Slide 9 - Slide

Na de jaren 1950 was er sprake van ontzuiling van het sociale en het politieke leven.
Nieuwe politieke partijen en omroepen, zoals D’66 en Veronica, kwamen op en er ontstond een jongerencultuur. De jeugd kreeg de beschikking over meer vrije tijd en geld
en een deel van de jongeren volgde steeds langer onderwijs

Opdracht 

Slide 10 - Slide

De Nozems 
Opdracht: 10, 11

Slide 11 - Slide

Provo's: autoriteiten waren tegenstanders van de democratie en tegen consumptiemaatschappij
Ludieke acties (die de politie als ordeverstorningen zagen

Slide 12 - Slide

Hippies
Tegen kapitalisme / materialisme en regels; flowerpower; make love not war; eenvoud en vrijheid (ook seksueel)

Slide 13 - Slide


Emancipatie van de vrouw
tot 1956: Handelingsonbekwaam: geen rechtsgeldige handtekening; de vrouw was wettelijk gehoorzaamheid schuldig aan de man en getrouwde vrouwen mochten niet werken.
tot1971 bleef in het wetboek staan dat de man het ‘hoofd van de echtvereniging’ was en de vrouw aan hem ‘gehoorzaamheid was verschuldigd’.

Slide 14 - Slide

Man Vrouw Maatschappij: Meisjes meer naar school 
en jongens meer zorgtaken aanleren: samenwerken 
voor gelijke kansen.
Dolle Mina's veel ludieker in hun acties.


Slide 15 - Slide

Gunstig voor de emancipatie van de vrouw:
- econonische voorspoed (werkgelegenheid)
- anti conceptie (gezin plannen en niet automatisch na huwelijk moeder)
- echtscheidingswet 1971 (duurzame ontwrichting)
- groeiende opleidingskansen meisjes

Slide 16 - Slide

Mede onder invloed van
popmuziek uit Engeland en de Verenigde Staten ontstonden er vanaf het eind van de
jaren 1950 jongerenbewegingen, zoals de nozems
In de jaren 1960 begonnen groepen
jongeren, zoals de provo’s en de hippies, zich te verzetten tegen de
consumptiemaatschappij. Zij bespotten het gezag van oudere generaties en eisten meer
inspraak. bron 23

Slide 17 - Slide

Opdracht 12 & 13
De beatles in Nederland

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

De positie van vrouwen veranderde. In 1956 kwam een einde aan de wettelijke
handelingsonbekwaamheid van getrouwde vrouwen. 
Later streden feministes van de
tweede golf, zoals Man Vrouw Maatschappij en Dolle Mina, voor gelijke rechten en
kansen. 

Slide 20 - Slide

Man Vrouw Maatschappij: Meisjes meer naar school 
en jongens meer zorgtaken aanleren: samenwerken 
voor gelijke kansen.
Dolle Mina's veel ludieker in hun acties.


Slide 21 - Slide

De introductie en acceptatie van de anticonceptiepil, nieuwe
echtscheidingswetgeving en onderwijsdeelname van meisjes zorgden voor grote, soms ook plotselinge maatschappelijke veranderingen:
- huwelijk bijv. niet langer automatisch moederschap

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

Begin jaren 1950 was Nederland een emigratieland van waaruit mensen naar landen als  Australië, Nieuw-Zeeland en Canada trokken. 

opdracht 14 bespreken

 De dekolonisatie van Indonesië en
Suriname zorgde voor de al dan niet vrijwillige komst van groepen migranten naar ons land. 

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Link

Slide 26 - Video

Vanaf eind jaren 1960 huurden werkgevers zogenoemde gastarbeiders in, eerst uit  Zuid-Europa, later uit Turkije en Marokko, die later ook het recht kregen op gezinshereniging.


Slide 27 - Slide

Slide 28 - Video

Slide 29 - Video

Slide 30 - Video

Gezinshereniging
  • Veel Turkse en Marokkaanse gastarbeiders bleven langer en lieten ook hun gezinnen overkomen naar Nederland. 
  • Toen het in de jaren '70 minder goed ging met de economie, werden veel gastarbeiders werkloos.

Slide 31 - Slide

De oliecrisis maakte in 1973 een einde aan jarenlange economische groei. Nederland kon
de gevolgen daarvan nog enkele jaren opvangen. Rond 1980 was er sprake van een
economische crisis die de samenleving en de verzorgingsstaat onder druk zette.

Slide 32 - Slide

De oliecrisis van 1973
  • In 1973 was de eerste oliecrisis: Arabische landen weigerden toen  om olie aan Nederland te leveren.  Dit maakte duidelijk dat Nederland zonder olie in grote problemen kwam. Plotseling bleek hoe kwetsbaar de Nederlandse economie eigenlijk was.  
  • Zes jaar later kwam er een tweede oliecrisis. Dit keer waren de gevolgen voor de economie nog groter dan tijdens de eerste oliecrisis.  Het ging hierdoor steeds slechter met de economie: duizenden bedrijven gingen failliet en er waren honderdduizenden werklozen.  

Je kan de gevolgen van de Oliecrisis uit 1973 beschrijven.

Slide 33 - Slide

economische crisis begin jaren 80
* te hoge lonen, fabrieken vertrekken naar lage lonen landen
* te hoge uitgaven Verzorgingsstaat (veel uitkeringen)
* economische wereldcrisis na de oliecrisis (stijgende prijs)
* 700.000 werklozen (veel jongeren) op 14 miljoen
* 700.000 arbeidsongeschikten
* Ontzuiling, individualisering, 
* kritiek (vooral op de gastarbeiders !), profiteren, zoeken elkaar op (nieuwe verzuiling !), multiculturele-samenleving ?

Slide 34 - Slide

Joop den Uyl
  • Joop den Uyl was een socialistische politicus.
    Als minister van Economische Zaken probeerde hij met enorme subsidies een aantal beroepsgroepen die het moeilijk hadden, zoals de scheeps-bouwers, te steunen.  
  • Toen Den Uyl premier was, brak de eerste oliecrisis uit. Om benzine te besparen, voerde hij een distributiestelsel in.
    Ook kwamen er ‘autoloze zondagen’: op zondag mochten auto’s niet gebruikt worden.  

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Video

Slide 37 - Video

Slide 38 - Video

De Jom Kipoeroorlog

Slide 39 - Slide