H9 - §9.4 Automatische schakelingen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom in de les

Vandaag:

• terug blikken op §9.3
• lesdoelen §9.4
• instructie §9.4
• maken opgave uit het boek 
• Les afsluiting

 

§9.4 Automatische schakelingen

Vragen §9.3

Terugblik §9.3

Opgave 64

Opgave 64

Opgave 66

Opgave 73

Wat is de vervangingsweerstand

1. 20 Ohm
2. 5 Ohm
3. 7,5 Ohm
4. 10 Ohm

Je leert ....

• uit welke onderdelen een automatische schakeling bestaat;
• hoe een automatische schakeling werkt;
• hoe schakelingen kunnen reageren op licht en temperatuur.

Input - proces - output

Input: SENSOR

De sensor produceert een elektrisch signaal dat informatie geeft over zijn omgeving aan de verwerker

Input - proces - output

Proces: Automatische schakelaar

verwerkt het signaal van de sensor en geeft informatie aan de actuator

Input - proces - output

Output: ACTUATOR

onderneemt actie/doet iets

Sensoren

Automatische schakelingen

voorbeelden:

• automatische schuifdeur
  
• inbrekersalarm
  
• buitenverlichting die aan gaat als het donker wordt
  
• buitenverlichting die aangaat als er beweging is
  

Sensoren 

• Lichtsensor (LDR) : hierbij wordt de weerstand  lager als de lichtsterkte groter wordt

• Temperatuursensor (NTC) : hierbij wordt de weerstand lager worden als de temperatuur hoger wordt.
  

• Bewegingssensor : Geef een stroompuls als beweging wordt geregistreerd
  

LDR

Light Dependant Resistance. 

Op licht reagerende weerstand. 

Hoe meer licht op de LDR, des te lager de weerstand.

LDR

NTC

Negatieve Temperatuur Coëfficient

NTC is gevoelig voor temperatuur

Hoe hoger de temperatuur van de NTC, 

des te lager de weerstand.

NTC

LDR is een lichtgevoelige weerstand. Wat is goed?

1. De weerstand is altijd hetzelfde.
2. De weerstand is hoog bij veel licht.
3. De weerstand is laag bij veel licht.

Bij welke combinatie van temperatuur en hoeveelheid licht is de vervangingsweerstand het grootst?

1. veel licht, hoge temperatuur
2. weinig licht, hoge temperatuur
3. veel licht, lage temperatuur
4. weinig licht, lage temperatuur

Bij een NTC..
(twee antwoorden zijn goed!)

1. stijgt de weerstand als de temperatuur daalt
2. stijgt de weerstand als de temperatuur stijgt
3. daalt de weerstand als de temperatuur stijgt
4. daalt de weerstand als de temperatuur daalt

Actuatoren

Voorbeelden:

• Motor die een deur opent (schuifdeur)
  
• Verwarmingselement dat aan gaat om aquarium te verwarmen
  
• Lamp die aan gaat omdat het te donker is
• etc.
  

          

Het relais

Het relais is een schakelaar die wordt bediend door een elektromagneet. 

Een elektromagneet bestaat uit een spoel en een ijzeren kern.

Relais

een elektromagneet waarmee je schakelt

een opgerold stuk koperdraad

Een instrument met een vrij bewegende magneet

komt uit een batterij

een stuk ijzer dat magnetisch is

de spoel

het relais

de magneet

de stroom

het kompas

Relais

Wordt aangezet door een elektromagneet en heeft een:

- Maakcontact

- Breekcontact

Maakcontact

Is de relais aangesloten op het maakcontact is de stroomkring compleet; er kan stroom lopen.

De verbinding is gemaakt.

Lamp gaat aan.

stuurkring

werkkring

Breekcontact

Is de relais verbonden met het breekcontact is er geen complete stroomkring; er kan geen stroom lopen. 

De verbinding is verbroken.

De bel gaat uit.

stuurkring

werkkring

Relais

Een kleine stroomkring zet een grote stroomkring aan.

Het is een automatische schakelaar

Binas tabel 14.

Wat is een relais?

1. Een elektrische schakelaar
2. Een magnetische schakelaar
3. Een lichtschakelaar
4. Een drukschakelaar

Wat is de functie van het relais?

1. Het relais meet de spanning
2. Het relais werkt als spanningsdeler
3. Het relais meet de stroomsterkte
4. Het relais werkt als schakelaar

Een relais werkt als volgt:

1. Het verhoogt of verlaagt de spanning van 10.000V naar 230V
2. Is een elektro- magnetische schakelaar. Door spanning door een spoel kan je een andere stroom inschakelen.
3. Een elektrisch schakelcontact in een glazen buisje dat bediend wordt door een magnetisch veld.

In een automatische schakeling moet het relais schakelen als de temperatuur sterk stijgt. Op welke plek in de schakeling kan de NTC zijn opgenomen?

1. 1
2. 2
3. 3 of 4
4. 5

Bekijk de afbeelding. Noteer de juiste woorden:
- Als de zon feller gaat schijnen, wordt de weerstand door onderdeel Q GROTER/KLEINER - Er gaat dan WEL/GEEN stroom door de linkerkant van de relais lopen - De relais maakt dan contact met het BREEKCONTACT / MAAKCONTACT - In de bovenstaande schakeling is dit aansluitpunt R/S

Aan de slag!

Maak de opdrachten: 81 t/m 84; 90 t/m 96; 99; 101 en 102

Zf

Wat weet je al???

Een fietslamp gaat automatisch in het donker aan. Welk onderdeel zit er zeker in deze lamp?

1. Een LDR
2. Een NTC
3. een relais
4. Een transistor

Welk onderdeel zit er zeker in een digitale thermometer?

1. Een LDR
2. Een NTC
3. Een relais
4. Een transistor

In een schakeling voor een automatische straatlantaarn is een LDR opgenomen als schakelaar.
Welk onderdeel is de LDR?

1. sensor
2. verwerker
3. actuator

uit welke drie onderdelen bestaat een automatische schakeling altijd?

Wanneer er meer licht op een LDR valt, wordt de weerstand ...... en de stroomsterkte door de LDR ......

1. Groter, Kleiner
2. Kleiner, Groter
3. Groter, Blijft Gelijk
4. Kleiner, Kleiner

Hoe noemt het volgende symbool:

1. LDR
2. Weerstand
3. Led
4. Motor

Wat betekent het symbool hiernaast?

1. LDR
2. NTC
3. LED
4. diode

Bij een inbraakalarm is het alarm de:

1. Sensor
2. Verwerker
3. Actuator

Weet je nu ...

• uit welke onderdelen een automatische schakeling bestaat;
  
• hoe een automatische schakeling werkt;
  
• hoe schakelingen kunnen reageren op licht en temperatuur.

Ja, dat kan ik!

😒🙁😐🙂😃