8.1 - 8.2 Energie in Ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H8 Kenmerken van ecosystemen

Hoofdstuk 8

8.1 Opbouw en afbraak van stoffen in ecosystemen

8.2 Energie in ecosystemen (lastig!)

8.3 Kringlopen en water (lastig!)

8.4 Veranderende ecosystemen

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 8.1 Opbouw en afbraak van stoffen in ecosystemen

Lesdoel 8.1 Je kunt

• uitleggen hoe stoffen zoals koolstof en stikstof via kringlopen door een ecosysteem gaan.
  
• uitleggen hoe energiestromen in een ecosysteem verlopen.
  
• factoren beschrijven die invloed hebben op de afbraak van organische stoffen.

Ecosysteem

Ecosysteem:

-> Afgegrensd gebied

-> Waar organismen leven

-> In wisselwerking met elkaar (biotische factoren) en abiotische factoren

-> Die wisselwerking leidt tot (gesloten) kringlopen

Reducenten: 

Zetten al het organische materiaal om in anorganisch materiaal.

Bacteriën en schimmels

Detrivoren/ detrituseters: Consumenten die leven van dood organisch materiaal

Detritus: Dood organisch materiaal

Consumenten:

Herbivoren/ carnivoren/ omnivoren

Producenten:

Zetten anorganische stoffen om in organische stoffen

Planten/ algen en sommige bacteriën

Energie van de zon wordt omgezet naar chemische energie en warmte. Elke schakel in het ecosysteem verbruikt chemische energie en geeft warmte af.

Anorganische stoffen

Organische stoffen

Energie

Energie

Organische stoffen

Anorganische stoffen

(voortgezette) assimilatie

Chemische reactie

dissimilatie

Energie

Foto-autotroof                                    Chemo-autotroof

8.2 Energie in ecosystemen

8.2 Energie in Ecosystemen

Je leert hoe energie door een ecossysteem heen stroomt

1. Autotroof & heterotroof
2. Energiestroomschema
3. Piramide van productiviteit
4. Bruto Primaire Productie & Netto Primaire Productie
5. Eutrofiëring & algenbloei

Binas 93 A2

Productie

Planten leggen door fotosynthese energie uit zonlicht vast in chemische energie (energierijke organische stof) 

= Bruto productie (BP)

Planten gebruiken gevormde organische stof voor:

- Eigen brandstof: dissimilatie (D)

- Bouwstof: aanmaak van weefsel voor groei/ontwikkeling 

= Netto productie (NP)

BPP en NPP

Alle producenten in een ecosysteem:

Bruto primaire productie (BPP): De totale hoeveelheid energie die alle producenten vastleggen in hun organische stoffen (bijv. glucose).

Netto primaire productie (NPP): De hoeveelheid energie die alle producenten vastleggen in hun organische stoffen minus de energie die ze zelf gebruiken (via dissimilatie) voor levensprocessen. BPP – dissimilatie = NPP

Voedselconversie: Het omzetten van organische stoffen van het ene organisme naar het andere

Energiestroomschema

Trofische 

Piramide vormen

Biomassa

Piramide van biomassa

• Deze piramide heeft altijd een piramidevorm
• In een voedselketen wordt de biomassa in elke volgende schakel kleiner

Biomassa is:

1. Gewicht van een organisme
2. Gewicht van een organisme minus water
3. Gewicht organisme minus water en mineralen
4. Gewicht organisme minus water mineralen en anorganische stoffen

Trofische 

Piramide vormen

Piramide vormen

Bij een piramide van energie en biomassa zie je dat bij elke schakel omhoog er energie verloren gaat. Dit komt door de volgende processen:

- Dissimilatie: Elk trofisch niveau gebruikt organische stoffen voor de eigen dissimilatie, deze energie wordt verbruikt. 

- Niet alles wordt gegeten: Niet elk organisme uit een trofisch niveau wordt gegeten door het volgende trofisch niveau (deze gaan dood en naar reducenten) 

- Niet alles is verteerbaar: Organismen bestaan deels uit onverteerbare delen (deze onverteerbare resten gaan naar reducenten of fossiliseren)

- Organisch afval: Organismen scheiden organisch afval uit, bijv. uitwerpselen, afgevallen bladeren, huid, haar en veren, deze gaan naar de reducenten. 

Energiestroomschema

Energiestroomschema

Binas 93A2

In de afb. is het energiestroomschema van een herbivoor zoogdier weergegeven. Bij een carnivoor is P/A kleiner, waarom is dat?

In de afb. is het energiestroomschema van een herbivoor zoogdier weergegeven. Bij een carnivoor is A/I groter, waarom is dat?

Voedselweb

Wie zijn de:

Producenten?

Reducenten?

Detrituseters?

Consument van de 2e orde?

Onderdeel van maaibeheer is dat er besloten wordt wat er met het maaisel gebeurt.
Geef een ecologisch voordeel als er besloten wordt om na het maaien het maaisel te laten liggen in het natuurgebied.

Kringlopen