Gouden Eeuw dssv

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Gouden Eeuw

De periode van grote welvaart en bloei in kunst, techniek en wetenschap in de Republiek (circa 1588-1700)

Economie

- De handel in de Republiek nam enorm toe. 

oorzaken

- Amsterdam het centrum van de wereldhandel

veranderingen in de landbouw

handel met het Oostzeegebied

val van Antwerpen (1585)

Hoe wordt de Republiek rijk? (1)

• 1568-1648: Tachtigjarige oorlog (Nederlandse Opstand)

• Oorlog is in principe slecht voor de handel, maar de oorlog werd vooral in de Zuiderlijke Nederlanden uitgevochten (huidige België)

• Haven van Antwerpen werd afgesloten: handelschepen wijken uit naar Amsterdam

Economie

De val van Antwerpen was belangrijk voor de economie. 

gevolgen

- veel immigranten naar Amsterdam : grachtengordel

- handelscontacten : handel van Antwerpen naar Amsterdam

- nijverheid neemt toe

- in Amsterdam handel in luxeproducten

- vraag naar arbeidskrachten neemt toe

Economie

De handel van de Republiek was niet alleen in Europa. Ook wereldwijde handel ontstond: 

specerijenhandel

VOC

Verenigde Oost-Indische Compagnie

Azië

opgericht in 1602

specerijenhandel

bestuur: Heren XVII

handelsmonopolie

WIC

West-Indische Compagie

Amerika

opgericht in 1621

kaapvaart en slavenhandel

bestuur: Heren XIX

Samenleving in de Gouden Eeuw

- rijke families (handel, investeringen > hadden macht)

- winkeliers en ambachtslieden (maakten en verkochten spullen)

- loonarbeiders (werkten in loondienst)

- armen (werkelozen e.d.)

Kunst

De Gouden Eeuw was een bloeiperiode voor de kunst

- veel beroemde schilders. Hier besteden we later nog meer aandacht aan 

Wetenschap

•  Bloeiperiode voor de wetenschap
• Voor rijke inwoners van de Republiek was het mogelijk om te gaan studeren aan universiteiten.

• Wetenschappers delen kennis en de resultaten van hun onderzoeken.

• Bekende Nederlandse wetenschappers waren Christiaan Huygens en Antoni van Leeuwenhoek

Godsdienst

- De Republiek was een calvinistisch land, maar:

- geen vervolging van andere geloven > verdraagzaamheid

Binnen de protestantse kerk discussies over het geloof:
Synode van Dordrecht (1618-1619)
> kerkleer precies vastgelegd.

> Nederlandse vertaling van de Bijbel: Statenbijbel

Vrijheid

• In de Republiek was meer vrijheid en tolerantie dan in andere landen.

• De bestuurders van de Republiek vertelden de mensen niet hoe ze moesten leven of welke godsdienst ze moesten aanhangen.

• Veel geleerden konden in de Republiek (meestal) schrijven wat ze wilden, zonder gevaar te lopen

Bestuur

Wie had de macht in de Republiek?

> rijke burgers (regenten) (de macht in de steden en de Gewestelijke Staten)

> stadhouder (legeraanvoerder) > prins van Oranje; elk gewest had een stadhouder

Staten-Generaal

- gezamenlijk bestuur van de Republiek in de Staten-Generaal

- beslissingen over buitenlandse politiek, verdediging en kolonies

- Holland belangrijkste gewest in de Staten-Generaal

- belangrijkste ambtenaar in Holland > raadpensionaris

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Specerijen
4. Maïs

Welke (tijds)volgorde is juist?

1. VOC - WIC - Oostzeehandel
2. Oostzeehandel - VOC - WIC
3. Oostzeehandel - WIC - VOC
4. VOC - Oostzeehandel - WIC

Politiek

Economie

Cultuur