§12.5 Nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§12.5 Nieren

Hfstk 12 regeling intern milieu

Nieren:

Functie: 

 

overtollige stoffen en schadelijke stoffen verwijderen

+

het constant houden van het inwendige milieu

binas 85A    bouw van de nier

Binas 85A       bouw van het Nefron, = functionele eenheid van de nier.

Ligt deels in de nierschors en deels in het niermerg.

Intensief contact met haarvaten => uitwisseling van stoffen

Tegenstroom principe

De urine stroom en de bloedstroom stromen tegen elkaar in.

(komt vaker voor, kieuwen vis O₂)

urine weg

Mee stroom principe is veel minder efficiënt.

Tegenstroom principe is veel efficiënter.

glomerulus

voorurine

(180 L)

- ultrafiltratie door bloeddruk

- productie van voorurine

- eiwitten niet

- bloedcellen niet

Binas 85 B

kapsel van bowman

eerste gekronkelde nierbuis                        

Terugresorptie = reabsorptie van waardevolle stoffen.

glucose, aminozuren,

deel van water, Na+, Cl-, K+

excretie, uitscheiding van NH3

Binas 83 b en c

lis van Henle

Dalende deel: alleen water kan terug naar het lichaam, osmose (passief)

Stijgende deel: alleen de zouten kunnen terug, actief transport, water volgt passief door osmose

waterdicht

2e gekronkelde nierbuis

Nog wat fine-tuning

nog wat excretie van overtollige stoffen,

nog wat terughalen van water en mineralen mogelijk, afhankelijk van de behoefte.

verzamelbuis

kleine aanpassingen

+  terughalen van water onder invloed van ADH

anti-diuretisch hormoon = anti-plas-hormoon (osmoreceptoren in de hypofyse-achterkwab, binas 89A)

Hoe? ADH => actieve reabsorptie van ureum en water volgt passief door osmose.

RAAS

Renine, angiotensine, aldosteron systeem.

te lage concentratie ionen=> waterige urine => klein bloedvolume => 

renine (nieren) => angiotensine => aldosteron (bijnierschors)

aldosteron=> reabsorptie Na+

=> zout in bloed neemt toe 

nog een hormoon gemaakt in de nier

EPO

erytropoëtine

lage O2 concentratie => EPO productie omhoog => meer rode bloedcellen gemaakt in beenmerg

secundair actief transport