IJstijd aarde

H3 draagkracht
Klimaatverandering is niets nieuws.
1 / 25
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 25 slides, with text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

H3 draagkracht
Klimaatverandering is niets nieuws.

Slide 1 - Slide

Wat gaan we vandaag doen?
  • Uitleg Milankovitch
  • Huiswerk nakijken
  • (Opdrachten maken)
  • Planning (help me herinneren!!)

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Link

Slide 4 - Link

Lesdoel
  • Wat zijn de sturende mechanismen achter de ijstijden in het Pleistoceen?

Slide 5 - Slide

Wat is een ijstijd?
Ontstaat het makkelijkste bij een klein verschil tussen zomer en wintertemperatuur.

Slide 6 - Slide

Waardoor ontstaan IJstijden?
  • Randvoorwaarden: ligging continenten (Albedo-waarde)
  • Sturende mechanismen: De Milankovitch variabelen

Slide 7 - Slide

Kwartair
Pleistoceen: glacialen en interglacialen
vanaf 1,8 miljoen jaar geleden. 
Moderne mens, 10.000 jaar geleden. 

Holoceen: opwarmende aarde, 
                                 vanaf 10.000 jaar geleden

Slide 8 - Slide

Klimaatverandering
In geschiedenis (pleistoceen) constante afwisseling van glacialen (ijstijden) en interglacialen (tussen ijstijden)

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Weerkaatsing van zonlicht (Albedo- Effect)

  • In de dampkring zweven kleine deeltjes die het zonlicht terugkaatsen. Hoe meer deeltjes, hoe meer er teruggekaatst wordt.
  • Ook het aardoppervlak weerkaatst. Dat noem je het albedo-effect. Hoe witter het oppervlak, hoe meer er wordt teruggekaatst. En hoe lager de temperatuur blijft. Hoe meer ijs er smelt, hoe meer warmte er wordt opgenomen door het oppervlak en hoe sneller het ijs smelt.
  • Op deze manier zorgt het smelten van sneeuw op de Noordpool voor een extra opwarming.

Slide 11 - Slide

Ligging van de continenten
IJskappen kunnen alleen ontstaan op continenten. Een voorwaarde voor een ijstijd is dus dat er (veel) land in de buurt van de polen ligt.

Randvoorwaarden:
  • Antarctica afgescheiden op de zuidpool (ijskap, albedo)
  • Continenten in krans rond Noordpool (zeeijs, albedo)
  • Sluiting Noord en Zuid-Amerika bij Panama (warme zeestroom)

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Milankovic variabelen

  1. excentriciteit
  2. scheefheid aardas
  3. precessie

Slide 15 - Slide

Excentriciteit
  • baan van de aarde rondom de zon
  • mate van cirkelvormigheid
  • varieert op tijdschaal van 100.000 jaar

Momenteel: 
redelijk cirkelvormig
Januari 7% meer zonne-energie dan juli

Bij hoge excentriciteit:
januari 20-30% meer zonne-energie dan juli

Slide 16 - Slide

Scheefheid aardas
  • De hoek van de aardas ten opzichte van de baan om de zon. 
  • hoe schever de aardas, hoe groter de verschillen tussen de seizoenen
  • varieert op tijdschaal van 41.000 jaar

Momenteel:
hoek van 23,5 graden
Groot verschil zomer en winter

Slide 17 - Slide

Precessie
  • tollende beweging van de aarde
  • tolt meer of minder
  • varieert op een tijdschaal van 23.000 jaar

Momenteel:
tijdens winter het minst ver van de zon
Winter 7 dagen korter dan zomer

Slide 18 - Slide

Milankovitch variabelen

Slide 19 - Slide

Milankovitch variabelen
Combinatie van de drie variabelen zorgen voor een verschil in ontvangen zonlicht van 0,1%

Kan leiden tot een temperatuurverschil van 5 graden.

Te verklaren vanuit aangroeien of afsmelten ijskappen.

Slide 20 - Slide

Terugkoppelingsmechanismen
Zodra afkoeling is ingezet, wordt deze versterkt door bijvoorbeeld: 
  • Verstoring thermohaliene circulatie; stop toevoer warme zeestroom naar noorden 
  • Droogvallen ondiepe zeeën door opslag water in ijskappen
  • Opnemen CO2 door actievere plankton

Slide 21 - Slide

Resultaat

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

Opdrachten
Afronden §5 & §6
Nakijken §2 t/m §4

Slide 24 - Slide

Lesdoel
  • Wat zijn de sturende mechanismen achter de ijstijden in het Pleistoceen?

Slide 25 - Slide