19-23 mei start grammatica zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

19-23 mei start grammatica zinsdelen

Welkom hv1a!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je leesboek

 - je pen voor het nakijken van het s.o. werkwoordspelling van je klasgenoot

  

 

maandag 30 september 2024

maandag 19 mei 2025

Planning van deze les:

• s.o. werkwoordspelling nakijken;
• lezen in je leesboek;
• eventueel: krantenartikel kort bespreken.

s.o. nakijken

Kijk het s.o. van een klasgenoot na met het correctiemodel.

Gebruik een andere kleur pen

Tel het aantal behaalde punten op.

Kijk het grondig na! 

TIJD:        30 minuten. 

KLAAR?  Lever het s.o. in bij mij.
                   Pak je leesboek en ga lezen.

Lezen in je leesboek

Je leest 10 minuten in stilte.

 

Evaluatie

• je hebt het s.o. werkwoordspelling van een klasgenoot nagekeken.
• Wat heb je daar zelf van geleerd?

Volgende les woensdag 21 mei:

• we starten met Grammatica zinsdelen;
• neem je leerwerkboek Nieuw Nederlands en je schrift mee.

 

Welkom hv1a!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je leerwerkboek Nieuw Nederlands 

 - je schrift

 - je leesboek

  

 

maandag 30 september 2024

woensdag 21 mei 2025

Leerdoelen.

Aan het einde van deze les:

• kun je de persoonsvorm in een zin vinden.
• Kun je enkelvoudige zinnen in zinsdelen verdelen.

Planning van deze les:

• Samen aan de de slag  - persoonsvorm
• uitleg cursus 5 Grammatica zinsdelen
• uitleg persoonsvorm (pv) en zinsdelen (zd).
• Quiz over pv en zd
• lezen in je leesboek - 10 minuten

Taalvoutje

IEDER GROEPJE WOORDEN GEEFT ANTWOORD OP VRAGEN!

Vanmiddag / de boom in de tuin / omhakken / gaat / mijn vader.

De fiets / gerepareerd / heeft / Jan / voor mij.

Elise / vijf euro / Sven / in de klas / gegeven / had / vanochtend

DE ZINSVOLGORDE IS BELANGRIJK VOOR DE

BETEKENIS

Vanmiddag / de boom in de tuin / omhakken / gaat / mijn vader.

• Vanmiddag / gaat / mijn vader / de boom in de tuin / omhakken.
  
• Vanmiddag / gaat / de boom in de tuin / mijn vader / omhakken.
  

De fiets / gerepareerd / heeft / Jan / voor mij.

• Jan / heeft / de fiets/ voor mij / gerepareerd.
  
• De fiets / heeft / mijn vader / voor mij / gerepareerd.
  

Elise / vijf euro / Sven / in de klas / gegeven / had / vanochtend.

• Sven / had / Elise / vanochtend / in de klas / vijf euro gegeven.
  
• Elise / had / Sven / vanochtend / in de klas / vijf euro gegeven

Cursus 5 grammatica zinsdelen

Komende weken doen we alle oneven paragrafen van cursus 5 Grammatica, de paragrafen met ZD:

§1 ZD Persoonsvorm (pv) en zinsdelen (zd) - VANDAAG

§3 ZD Werkwoordelijke gezegde (wwg)

§5 ZD Onderwerp (ow)

§7  ZD Lijdend voorwerp (lv)

§9 ZD Meewerkend voorwerp (mv)

§11 ZD Bijwoordelijke bepaling (bwb)

s.o. op woensdag 4 juni, telt twee keer.

§1 persoonsvorm en zinsdelen

Persoonsvorm (pv) = werkwoord dat aangepast is aan het onderwerp. De persoonsvorm zegt iets over het aantal en de tijd. De persoonsvorm kan ook aangeven dat de zin vragend is.

De kat / eet / zijn voer.

De hooligans / belaagden / de politie.

Gisteren / heeft / mijn zusje / de afwas / gedaan.

Trucs om de pv te herkennen?

1)

2)

3)

Trucs om de pv te vinden

1. Vraagproef - maak van de zin een ja/nee-vraag
Het werkwoord dat vooraan komt is de pv: Wil Twan graag wandelen in het bos?

2. Tijdsproef - zet de zin in een andere tijd (tt of vt). Het werkwoord dat verandert is de pv: Twan wil  wandelen in het bos. / Twan wilde  wandelen in het bos.

3. Getalsproef - verander enkelvoud in meervoud of andersom. De pv is het werkwoord dat verandert: Twan wil  wandelen in het bos. / Twan en ik willen  wandelen in het bos.

Samen aan de slag

Quiz in Lesson Up. Open nu je laptop

Wat is de persoonsvorm?
Mijn moeder doet elke vrijdag boodschappen op de markt.

Wat is de persoonsvorm?
Op zondag ga ik altijd een heel eind wandelen met mijn hond.

Wat is de persoonsvorm?
Onze buurman is een echte sportman.

Zinsdelen 

Doe de zinsdeelproef:
Probeer welke woorden je samen voor de persoonsvorm kunt zetten.

Kijk welke woorden altijd naast elkaar blijven staan als je de zin verandert

 Bijvoorbeeld:
- Na het zesde lesuur / mogen / de leerlingen / naar huis.
- De leerlingen / mogen / na het zesde lesuur / naar huis. 
- Naar huis / mogen / de leerlingen / na het zesde lesuur. 

Verdeel de zin in zinsdelen:
Mijn moeder doet elke vrijdag boodschappen op de markt.

Verdeel de zin in zinsdelen:
Op zondag ga ik altijd een heel eind wandelen met mijn hond.

Verdeel de zin in zinsdelen:
Onze buurman is een echte sportman.

Waar zijn de zinsdelen goed?

1. Anne/ en ik/ gaan vaak/ naar de bibliotheek.
2. Anne en ik/ gaan vaak naar de bibliotheek.
3. Anne en ik/ gaan/ vaak/ naar de bibliotheek.
4. Anne en ik gaan/ vaak/ naar de bibliotheek.

Waar zijn de zinsdelen goed?

1. Hoe laat / komt / de intercity / in Rotterdam / aan?
2. Hoe laat / komt / de intercity / in Rotterdam aan?
3. Hoe / laat / komt / de intercity / in / Rotterdam aan?
4. Hoe / laat / komt / de intercity in Rotterdam / aan?

Welke zinsdelen zijn goed?

1. Nirma / was / superblij / met / haar hoge / wiskundecijfer.
2. Nirma was / superblij / met haar hoge wiskundecijfer.
3. Nirma / was / superblij / met haar hoge wiskundecijfer.
4. Nirma was / superblij / met haar hoge / wiskundecijfer.

Evaluatie

• Je kunt nu de persoonsvorm in een zin vinden.
  
• Je kunt nu  enkelvoudige zinnen in zinsdelen verdelen.

Volgende les donderdag 22 mei:

• we starten met Grammatica zinsdelen;
• neem je leerwerkboek Nieuw Nederlands en je schrift mee.

 

Lezen in je leesboek

Je leest 10 minuten in stilte.

 

Zelf maken

WAT        Woordzoeker of pictokraker oplossen

HOE?      Schrijf je naam erop en lever het in als je klaar bent.

TIJD:       20 minuten

KLAAR? Ga aan je huiswerk of lezen in je leesboek

Welkom hv1a!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je leerwerkboek Nieuw Nederlands 

 - je schrift

 - je leesboek

 

  

 

maandag 30 september 2024

donderdag 22 mei 2025

Jonge sla

Alles kan ik verdragen,

het verdorren van bonen,

stervende bloemen, het hoekje

aardappelen kan ik met droge ogen

zien rooien, daar ben ik

werkelijk hard in.

Maar jonge sla in september,

net geplant, slap nog,

in vochtige bedjes, nee.

Schrijver: Rutger Kopland

Weet je het nog? Trucs om de pv te vinden

1. Vraagproef - maak van de zin een ja/nee-vraag
2. Het werkwoord dat vooraan komt is de pv: Wil Twan graag wandelen in het bos?
3. 2. Tijdsproef - zet de zin in een andere tijd (tt of vt). Het werkwoord dat verandert is de pv: Twan wil  wandelen in het bos. / Twan wilde  wandelen in het bos.
4. 3. Getalsproef - verander enkelvoud in meervoud of andersom. De pv is het werkwoord dat verandert: Twan wil  wandelen in het bos. / Twan en ik willen  wandelen in het bos.

Zinsdelen 

Doe de zinsdeelproef:
Probeer welke woorden je samen voor de .......... kunt zetten.

• Persoonsvorm
• Kijk welke woorden altijd naast elkaar blijven staan als je de zin verandert

 Bijvoorbeeld:
Na het zesde lesuur / mogen / de leerlingen / naar huis.

1. De leerlingen / mogen / na het zesde lesuur / naar huis. 
2. Naar huis / mogen / de leerlingen / na het zesde lesuur. 
3. Mogen / de leerlingen / na het zesde uur / naar huis?

Cursus 5 grammatica zinsdelen

Komende weken doen we alle oneven paragrafen van cursus 5 Grammatica, de paragrafen met ZD:

§1 ZD Persoonsvorm (pv) en zinsdelen (zd) - woensdag 21 mei behandeld

§3 ZD Onderwerp (ow) - vandaag 

§5 ZD Werkwoordelijke gezegde (wwg)  vanaf volgende week

§7  ZD Lijdend voorwerp (lv)

§9 ZD Meewerkend voorwerp (mv)

§11 ZD Bijwoordelijke bepaling (bwb)

s.o. op woensdag 4 juni, telt twee keer.

Leerdoelen.

Aan het einde van deze les:

• kun je de persoonsvorm in een zin vinden.
• Kun je enkelvoudige zinnen in zinsdelen verdelen.
• Kun je het onderwerp in een zin vinden

Planning van deze les:

• Herhalen persoonsvorm en zinsdelen 
• Zelf aan de slag met krantenartikel en inleveren.
• Opdrachten §1 persoonsvorm en zinsdelen maken.
• Uitleg over §3 Onderwerp
• lezen in je leesboek - 10 minuten

Aan de slag 

WAT        Onderstreep of markeer de pv in de zinnen op de                                                                       voorkant van het krantenartikel (zie afbeelding). 

HOE        Zoek de pv met de vraagproef, tijdproef of getalproef
                 Overleg zachtjes met elkaar

HULP     Theorie Nieuw Nederlands, blz. 204

TIJD       5 minuten, daarna inleveren

KLAAR? Maak opdrachten 1 en 2 van §1 persoonsvorm en
                zinsdelen 

Aan de slag

WAT        Maak opdracht 1, 2 en 3 van §1 pv en zinsdelen. Opdracht twee doe ik voor.

HOE         in je boek blz. 205 of online bij cursus 5 grammatica, §1 persoonsvorm en                           zinsdelen. Overleg zachtjes met elkaar.

HULP      Theorie Nieuw Nederlands, blz. 204

TIJD        10 minuten, daarna kort bespreken

KLAAR?  Maak opdrachten 4, 5 en 6 van §1 persoonsvorm en
                  zinsdelen 

apps.noordhoff.nl

§3 Onderwerp (zinsdeel)

Onderwerp (ow) = diegene of datgene wat iets doet of overkomt. 

Bijvoorbeeld: Hanne oefent met haar ski's op de piste. Tom krijgt een koude douche. 

                                          pv                                                                 pv

Bijna iedere zin heeft een onderwerp. Wanneer niet?

• Bij gebiedende wijs. Bijvoorbeeld: Snijd de tomaat in plakjes. Ga hier linksaf.

Hoe vind je het onderwerp in een zin? 

Twee manieren om het onderwerp in een zin te vinden

Manier 1

• Zoek de persoonsvorm en zet streepjes tussen de zinsdelen van de zin.  Bijvoorbeeld: Hanne  / oefent  / met haar ski's  / op de piste.
• Stel de vraag Wie (Wat) + persoonsvorm? Wie oefent?
• Het antwoord op die vraag is het onderwerp. Hanne is het onderwerp.

Manier 2

• Zoek de persoonsvorm en zet streepjes tussen de zinsdelen van de zin.  Tom/ krijgt / een koude douche.
• Verander de persoonsvorm van getal: enkelvoud wordt meervoud of andersom. Tom en Jan / krijgen/  een koude douche.
• Het het zinsdeel dat mee verandert, is het onderwerp. Tom is het onderwerp

Onderwerp

Tip: het onderwerp begint bijna nooit met een voorzetsel (aan, achter, bij, in, langs, met, naast, onder, op, over, voor enzovoorts).

Wat is het onderwerp in de volgende zinnen?

1. Met mijn zusje ga ik volgende week winkelen in Haarlem.
2. Marijn heeft een mooie bos bloemen gekocht voor zijn buurvrouw.
3. Dir tuincentrum heeft deze week vierkante parasols in de aanbieding.

Aan de slag

WAT        Maak opdracht 1 en 2 van §3 onderwerp.

HOE         In je boek blz. 208-209 of online bij cursus 5 grammatica, §1 persoonsvorm en                           zinsdelen. Overleg zachtjes met elkaar.

HULP      Theorie Nieuw Nederlands, blz. 208

TIJD        10 minuten

KLAAR?  Maak opdrachten 3 en 4  

Lezen in je leesboek

Je leest 8 minuten in stilte.

 

Evaluatie

• Je kunt nu de persoonsvorm in een zin vinden.
  
• Je kunt nu  enkelvoudige zinnen in zinsdelen verdelen.
• Je kunt op twee manieren het onderwerp in een zin vinden. 

Volgende les maandag 26 mei:

• We gaan verder met §5 werkwoordelijk gezegde
• Huiswerk: opdracht 1 en 2 , 3 en 4 van §3 Onderwerp afmaken.