9. beschrijven hoe een cel overbodig mRNA vindt en afbreekt
10. beschrijven hoe een cel ongewenst virus RNA vindt en afbreekt.
Slide 2 - Slide
Hoeveelheid eiwit regelen
Je breekt gemaakte eiwitten af
Je blokkeert mRNA zodat er geen nieuwe eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)
Slide 3 - Slide
Hoeveelheid eiwit regelen
Je breekt gemaakte eiwitten af
Slide 4 - Slide
Eiwit afvalverwerking
Slide 5 - Slide
Eiwit afvalverwerking
Proteasoom: eiwitcomplex dat eiwitmoleculen vernietigt.
Ubiquitine wordt (door enzymen) aan eiwitten gekoppeld die vernietigd moeten worden. Dit wordt herkend door het proteasoom: het eiwit wordt afgebroken en ubiquitine komt weer vrij. Kost energie.
Slide 6 - Slide
Hoeveelheid eiwit regelen
Je blokkeert mRNA zodat er geen nieuwe eiwitten meer gemaakt kunnen worden (RNA interferentie)
Slide 7 - Slide
Remming en afbraak mRNA
Het is belangrijk dat mRNA in een cel na gebruik wordt geremd en afgebroken zodat de cel niet eindeloos hetzelfde eiwit blijft maken (ook nadat het gen al is uitgezet).
Dit gebeurt met behulp van miRNA (micro RNA)
Slide 8 - Slide
RNA interferentie
RNA interferentie is het proces in een cel waarbij kleine stukjes RNA binden aan een mRNA molecuul waardoor translatie niet meer mogelijk is (ribosomen kunnen meer binden) en het mRNA molecuul kan worden afgebroken.
Slide 9 - Slide
miRNA
Slide 10 - Slide
miRNA
1. Primair mi-RNA (microRNA)
wordt gemaakt in de celkern
(transciptie) van de coderende
streng van een gen.
Slide 11 - Slide
miRNA
2. miRNA vormt een haarspeld
Slide 12 - Slide
miRNA
palindroom - haarspeld
Slide 13 - Slide
miRNA
3. miRNA verlaat de celkern
Slide 14 - Slide
miRNA
4. Dicer knipt het primair miRNA in
stukjes ds miRNA
Dicer is een knip enzym dat
dsRNA kan knippen
dsRNA = double stranded RNA
ssRNA = single stranded RNA
Slide 15 - Slide
miRNA
5. Helicase verbreekt dsRNA in
ssRNA
Slide 16 - Slide
miRNA
6. Enkelstrengs miRNA bindt
aan RISC eiwit
(RISC: RNA-induced
silencing complex)
Slide 17 - Slide
miRNA
7. Het RISC - miRNA
bindt aan het juiste mRNA
Slide 18 - Slide
miRNA
8. Het RISC eiwit breekt het mRNA
af
Slide 19 - Slide
RNA interferentie
Kan ook worden gebruikt om virus infecties te stoppen.
Slide 20 - Slide
Remming en afbraak virus RNA
Het is belangrijk dat virus RNA wordt geremd en afgebroken zodat het maken van nieuwe virus-deeltjes stopt en de infectie onder controle kan worden gebracht.
Dit gebeurt met behulp van siRNA (small interfering RNA)
Slide 21 - Slide
siRNA
Slide 22 - Slide
siRNA
1. Cel wordt geinfecteerd door
een RNA virus (ss of ds)
Slide 23 - Slide
siRNA
2. (ss RNA wordt ds RNA)
Dit is nodig om nieuwe
virus deeltjes te maken dus
dit regelt het virus.
Slide 24 - Slide
siRNA
3. De cel bemerkt de aanwezig-
heid van dsRNA en maakt
enzym aan: dicer
Slide 25 - Slide
siRNA
4. Dicer knipt het dsRNA in
stukjes:
siRNA (small interfering RNA's)
Slide 26 - Slide
siRNA
5. Helicase verbreekt dsRNA in
ssRNA
Slide 27 - Slide
siRNA
6. Enkelstrengs siRNA bindt
aan RISC eiwit
Slide 28 - Slide
siRNA
7. Bij binding van het siRNA
aan virusRNA knipt het RISC
eiwit het virus RNA -> inactief
Slide 29 - Slide
Doel 18.4-1
8. Je kunt beschrijven hoe een cel eiwitten opruimt.
9. Je kunt beschrijven hoe een cel overbodig mRNA vindt en afbreekt
10. Je kunt beschrijven hoe een cel ongewenst virus RNA vindt en afbreekt.
Lesson duration is: 50 min
