SCHOOLFILM VAN DE MAAND NOVEMBER: Het Internet

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• Leerjaar 1-3

Introduction

Dit is een les over HET INTERNET. Lees eerst de instructie door. Bo ontdekt dat er een privéfoto van haar in badpak op het internet is gepubliceerd. Ze besluit om, koste wat het kost, die foto te verwijderen en infiltreert het internet. Het Internet is de eerste korte film van Jelle Pothoven en is bedacht en gemaakt in 48 uur als onderdeel van een 48 Hour Film Project. De film won o.a. de prijzen voor Best Film, Best Director én Best Cinematography in Utrecht en werd later bekroond met de derde prijs voor Best Film Worldwide 2018 én een nominatie voor Best Director Worldwide 2018. In deze les ga je samen met je leerlingen kijken naar de film HET INTERNET, terug naar het jaar 1994; nadenken over hoe je gegevens kunt vinden en beschermen; en keuzes maken over foto's die je plaatst. Deze les is geschikt voor leerlingen van klas 1 - 3 van het voortgezet onderwijs. Dit is een les van het Netwerk Filmeducatie.

Instructions

Zie de bijlage voor een PDF-handleiding van deze les!

Thema's:

• internet
• mediawijsheid

Leerdoelen:

• Kerndoel 3. Veiligheid en privacy (rechten/plichten, risico’s herkennen, passend handelen)
• Kerndoel 2. Digitale media en informatie (zoekstrategieën combineren; betrouwbaarheid beoordelen; factoren achter zichtbaarheid)
• Kerndoel 8. Digitale technologie, jezelf en de ander (respectvol online handelen; invloed op jezelf/anderen; eigen online identiteit vormgeven)

Benodigdheden:

• laptop en scherm of digibord

NB: Deze les bevat een (of meerdere) slide(s) met (een deel/delen van) de film Het Internet (2018).

Regie: Jelle Pothoven / Productie: Supersolid.

Het is niet toegestaan om de film of delen daarvan buiten de context van de les te vervaardigen of te distribueren.

Instructions

Het Internet - Docentenhandleiding.pdf

VO

KLAS

1-3

Regie: Jelle Pothoven / Productie: Supersolid.

Introductie

Vandaag gaan we kijken naar de film Het Internet van Jelle Pothoven. 

Filmbeschrijving:
Hoe zorg je ervoor dat jouw privéfoto in badpak van het internet verdwijnt? In deze komische korte fictiefilm die zich afspeelt in 1994 infiltreert Bo het internet om op die manier haar foto te verwijderen.

Bo ontdekt dat er een privéfoto van haar in badpak op het internet is gepubliceerd. Ze besluit om, koste wat het kost, die foto te verwijderen en infiltreert het internet.

… ga je terug naar het jaar 1994; 

… denk je na over hoe je gegevens kunt vinden en beschermen;

… maak je keuzes over foto's die je plaatst;

… bespreek je hoe internetnormen zijn verandert;

… bekijk je de hele film Het Internet.

In deze les ...

In deze les …

… ga je terug naar het jaar 1994; 

… denk je na over hoe je gegevens kunt vinden en beschermen;

… maak je keuzes over foto's die je plaatst;

… bekijk je de hele film Het Internet.

Deze kerndoelen digitale geletterdheid vanuit SLO V.O. komen terug in deze les:

- Kerndoel 3. Veiligheid en privacy (rechten/plichten, risico’s herkennen, passend handelen)
- Kerndoel 2. Digitale media en informatie (zoekstrategieën combineren; betrouwbaarheid beoordelen; factoren achter zichtbaarheid)

- Kerndoel 8. Digitale technologie, jezelf en de ander (respectvol online handelen; invloed op jezelf/anderen; eigen online identiteit vormgeven)

Beeld je in...

Bekijk nu de hele film 'Het Internet'. Veel kijkplezier!

We leven in het 1994...

... het internet is nét uitgevonden. Mensen hebben nog geen idee wat dit teweeg zal brengen. 

Wat kon je in 1994 wel en niet online? Noem 2 dingen.

Zoeken via Google bestaat nog niet. Hoe werden de eerste afbeeldingen online gevonden?

De film 'Het Internet' speelt zich af in 1994 en gaat over Bo die een foto van internet wil verwijderen.

Voorkennis ophalen

Beeld in met je groep dat je in het jaar 1994 leeft. Het internet is net uitgevonden en men heeft nog geen idee wat dit zal doen. 

1. Wat kon wel en niet online in 1994? Denk bijvoorbeeld aan; zoekmachines bestonden nog niet (Google Images in 2001), informatie delen met een specifieke URL wel. 

2. Hoe werden afbeeldingen gevonden? 

Je surfte van pagina naar pagina en kon zo afbeeldingen tegenkomen. Dit komt later in de les terug.

3. Koppeling film met lesdoelen. Bekijk de film.

Bekijk de hele film.

Waarom zouden de filmmakers dit verhaal in 1994 laten spelen, en niet nu?

Film bespreken

Wat heeft de maker van de film gedaan waardoor je het idee hebt dat het zich in 1994 afspeelt? 

Retro kleurgebruik

Het filter van gelig/groenige tinten en wazige beelden brengen je terug naar de jaren '90. 

Mise-en-scène (alles wat je ziet)

De objecten, kleding en decoren die je ziet zijn typisch jaren '90. 

We bekijken een kort fragment. Let goed op alle objecten die je vandaag de dag niet meer worden gebruikt.

Wat gebeurt er in de film?

Bespreekvragen introductie

Bespreek deze vragen klassikaal.

1. Wat gebeurt er in de film? Vraag door, bijv. door 'Wat zag of hoorde je waardoor je dag zegt?' of 'Wat gebeurde er nog meer?' Leerlingen verwoorden de film.

2. Waarom zouden de filmmakers dit verhaal in 1994 laten spelen, en niet nu? Welke waarschuwing zit erin besloten? Een boodschap van de film is dat iets dat nu redelijk normaal wordt gevonden (namelijk dat je vrij gemakkelijk persoonlijke gegevens van mensen online kunt vinden), nog niet zo lang geleden helemaal niet zo makkelijk kon, laat staan geaccepteerd was. De setting van de film onderstreept hoe bizar het eigenlijk is dat we dat normaal zijn gaan vinden en hoe snel die ontwikkeling is gegaan.

3. Wat heeft de maker van de film gedaan waardoor je het idee hebt dat het zich in 1994 afspeelt? Leerlingen onderzoeken de gebruikte beeldtaal in de film. 

Retro kleurgebruik: Het filter van gelig/groenige tinten en wazige beelden brengen je terug naar de jaren '90. 

Mise-en-scène (alles wat je ziet): De objecten, kleding en decoren die je ziet zijn typisch jaren '90. 

Ga verder met het bekijken van een kort fragment. Geef als kijkvraag mee; let op de objecten die vandaag de dag niet meer worden gebruikt.

Bekijk het fragment.

Het fragment tussen 02:06 en 03:10 gaat over het vinden van informatie. Hierin wordt de informatie die een gebruiker opvraagt gezocht op floppydisks. 

Bespreek in tweetallen; 

Stel dat je al je data die nu op je telefoon staat op disks zou mee moeten nemen. Dan moet je dus bakken met je meesjouwen! 

Zou je data thuislaten? Welke data, en waarom? 

Wat zegt dat over hoe onze manier van denken is veranderd?

Fragment bespreken

Welke objecten heb je gezien, die nu niet meer gebruikt worden?

Op een floppydisk past 1,44 MB aan opslag. Dat is nu ongeveer een halve foto die je maakt met je telefoon. 

Een floppydisk was redelijk soepel en kon je makkelijk buigen. Vandaar 'floppy'.

Heb je weleens een floppydisk gebruikt?

We bekijken nog een fragment.

In 1994 was digitale opslag zichtbaar, klein en traag (floppydisk). Nu is data onzichtbaar, enorm en meteen te delen. De floppydisk staat voor schaarste; je moest kiezen wat je bewaarde of deelde. 

Door te bedenken welke “disk” jij thuislaat, zie je de normverschuiving: wat vroeger privé bleef, vinden we nu vaak “normaal” online terug.

Bespreekvragen fragment

Bespreek klassikaal.

1. Welke objecten heb je gezien, die nu niet meer gebruikt worden? Denk aan;  CRT-monitor, crèmekleurige toetsenborden, floppydisks. Eerder in de film wordt ook een telefoon aan een kabel gebruikt. 

2. Heb je weleens een floppydisk gebruikt?

Op een floppydisk past 1,44 MB aan opslag. Vroeger genoeg voor 1000 pagina's aan tekst of 250 foto's in lage kwaliteit. Nu ongeveer genoeg voor een halve foto die je maakt met je telefoon, of één PDF-bestand.

Een floppydisk was redelijk soepel en kon je makkelijk buigen. Vandaar de naam 'floppy'. 

Bespreek in tweetallen;

3. Als je data een zichtbare floppydisk was: welke ‘disk’ laat je thuis, en wat zegt dat over hoe onze norm is verschoven? 

- Deze vraag maakt de kernboodschap van de film expliciet. In 1994 was digitale opslag zichtbaar, schaars en traag; nu is data onzichtbaar, overvloedig en direct deelbaar. De floppydisk fungeert als symbool voor schaarste en frictie, je moest kiezen wat de moeite waard was om op te slaan of te delen. Door leerlingen hun “thuis te laten disk” te laten benoemen, herkennen ze de normverschuiving: wat vroeger ongebruikelijk of onacceptabel was (privé = privé), is nu vaak “normaal” vindbaar en deelbaar.

Bekijk nog een fragment.

Bekijk het fragment.

Fragment bespreken

Hoe werd er naar informatie gezocht op het internet in 1994?

Bespreek eerst in tweetallen. 
Welke regie heb jij nu over foto's die je hebt geplaatst? Welke tools/middelen heb je om een foto of tekst te kunnen verwijderen?

In 1994 zocht je door van de ene naar de andere website te surfen, niet op plaatjes. Dit had als voordeel dat je zelf de regie had over wat je online vond. 

Nu bepalen zoekmachines en sociale platforms door gepersonaliseerde advertenties en algoritmes mede wat jij online vindt. Je zoekopdracht wordt dus meer gestuurd en je hebt niet altijd de regie over wat je online vind.

Waren foto's die je in 1994 op internet plaatste veiliger?

In 1994 vonden minder mensen je foto. Maar stond deze eenmaal online, dan kon de foto overal belanden en kreeg je ’m bijna niet weg. 

Nu gaat vinden en delen supersnel, maar je hebt ook meer tools om te melden/verwijderen. Dus: niet gewoon veiliger of onveiliger, maar anders.

Je hebt nu meer manieren dan vroeger om een bericht te verwijderen. Bijvoorbeeld;

Melden in de app/website: gebruik de “Report/ Meld”-knop.

Zoekmachine verbergen: vraag Google e.d. om links te verbergen (delisting).

Recht op verwijdering (AVG): je mag een site vragen jouw gegevens/foto te verwijderen.

Hulp in NL: Helpwanted.nl geeft stappen en steun.

Bekijk het slotfragment.

Bespreekvragen fragment

Bespreek klassikaal.

1. Hoe werd er naar informatie gezocht op het internet in 1994? 

- In 1994 zocht je door van de ene naar de andere website te surfen, niet op plaatjes. Dit had als voordeel dat je zelf de regie had over wat je online vond. 

Nu bepalen zoekmachines en sociale platforms door gepersonaliseerde advertenties en algoritmes mede wat jij online vindt. Je zoekopdracht wordt dus meer gestuurd en je hebt niet altijd de regie over wat je online vind.

2. Waren foto's die je in 1994 op internet plaatste veiliger? 

- In 1994 vonden minder mensen je foto. Maar stond deze eenmaal online, dan kon de foto overal belanden en kreeg je ’m bijna niet weg. Nu gaat vinden en delen supersnel, maar je hebt ook meer tools om te melden/verwijderen. Dus: niet gewoon veiliger of onveiliger, maar anders. 

Bespreek in tweetallen;

3. Welke regie heb jij nu over foto's die je hebt geplaatst? Welke tools/middelen heb je om een foto of tekst te kunnen verwijderen? 

- Bespreek de tools en middelen die je hebt, maar ook de volgende mogelijkheden: 

1. Platforms: Instagram/Facebook en andere diensten hebben meldknoppen voor (intieme) beelden zonder toestemming. 

2. Zoekmachines: je kunt delisting van zoekresultaten aanvragen.

3. Recht om vergeten te worden (AVG art. 17): je kunt verwijdering eisen bij de site die jouw gegevens verwerkt. 

4. Nederland: Helpwanted.nl biedt ondersteuning bij grensoverschrijdend gedrag online.

Bekijkhet slotfragment.

Floppydisk for the future

Verwerkingsopdracht: Future Disk

In twee- of drietallen

De floppydisk staat in de film symbool voor de snelle verandering. 

Kies een symbool van nu dat over 30 jaar waarschijnlijk weg is (bv. USB-stick, QR-code, wachtwoord… of iets anders) en maak/teken jouw “Future Disk”.

Opdrachtuitleg

Ontwerp jullie 'Future Disk' op A3-formaat

1. Kies een symbool dat het internet/data van nu typeert en waarschijnlijk verdwijnt binnen dertig jaar. Leg uit.

2. Beschrijf/teken/visualiseer hoe jullie verwachten dat het internet de komende jaren verandert.

3. Bespreek en visualiseer de volgende vraag: In welk opzicht hoop je dat het internet en digitale technologie hetzelfde blijven? In welk opzicht hoop je dat het verandert?

4. Verwerk een boodschap: wat moet blijven het internet, wat mag nooit normaal worden?

4. Beschrijf/visualiseer een concrete actie over hoe we vandaag de dag informatie kunnen verwijderen online.

 

5. Verdieping: Wat vinden wij bizar dat men in 2055 normaal is gaan vinden?

Bekijk het slotfragment.

Doelen van de opdracht

- Je kiest een symbool van nu (dat over 30 jaar wellicht verdwijnt) en legt uit waarom dit jouw boodschap het beste verbeeldt.

- Je formuleert een boodschap/waarschuwing aan de toekomst (2055) over hoe internet kan veranderen en wat jij belangrijk vindt om te bewaken.

- Je bepaalt wat jij zichtbaar wilt houden en wat niet en je kunt dat kort onderbouwen.

Opdracht

Laat de leerlingen een 'future disk' maken volgens de instructies in de slide. Op deze future disk verzamelen ze hun gedachten over hoe ze verwachten dat het internet en digitale technologie de komende jaren veranderen, en welke gevolgen dat kan hebben.

Kies een afsluiting van de les. Bijvoorbeeld: Laat de leerlingen hun future disks aan elkaar presenteren, of hang de future disks op en laat leerlingen elkaars werk bekijken. Wat valt op?

Even terugblikken

Als je een foto van internet verwijderd wil hebben, weet je nu hoe je aan de slag kunt gaan?

Wat zijn grote verschillen tussen het internet in 1994 en nu?

… ga je terug naar het jaar 1994; 

… denk je na over hoe je gegevens kunt vinden en beschermen;

… maak je keuzes over foto's die je plaatst;

… bespreek je hoe internetnormen zijn verandert;

… bekijk je de hele film 'Het Internet'.

In deze les ...

Wat is een inzicht dat je hebt geleerd in deze les?

Week van de Mediawijsheid 2025

Kijk hier voor veel meer tips, activiteiten en adviezen over mediawijsheid. 

Reflectie

Blik terug op de les a.d.h.v. de vragen in deze slide. 

Hoe waardeer jij deze les?

☆☆☆☆☆

Waardeer de les

We horen graag hoe jij en je leerlingen de les hebben ervaren! Je kunt je waardering en/of feedback via het volgende formulier achterlaten: https://form.jotform.com/243443472669061.

Meer films in de klas? ► 

Film in de klas

Kijk voor meer gratis films en lespakketten voor het primair- en voortgezet onderwijs op filmeducatie.nl, Schooltv of in IDFA's online collectie.