11.1 Reactiemechanismen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom, ga lekker zitten

Welkom, ga lekker zitten

Doelen van deze les:

wat is een reactiemechanisme

aangeven hoe valentie-elektronen zich verplaatsen (essentie van de scheikunde..)

radicalen herkennen

carbo-kation herkennen (positieve lading op C)

reacties (oude kennis)

Bij een reactie worden bindingen tussen atomen verbroken en nieuwe bindingen (dus nieuwe moleculen) gevormd.

Hierbij zijn uitsluitend VALENTIE-ELEKTRONEN (bindend en/of niet bindend) betrokken.

Daarom: LEWIS-STRUCTUREN 

mechanismen

Kijk eerst goed naar:

• de ladingsverdeling in de moleculen van de beginstoffen: (formele) lading, delta+ en delta-
• waar zit 'spanning' in een molecuul: dubbele bindingen, ringstructuren
• zowel valentie-elektronen als eenzame paren kunnen betrokken zijn 

mechanismen

Kijk dan naar:

• vanuit welk elektronenpaar begint de 'aanval'?
• welke atoombindingen verbroken?
• welke atoombindingen gevormd?
• in welke volgorde? (domino-effect)
• in welke volgorde?
• hoe zien de tussenproducten er uit?

Polair vs radicaal mechanisme

Polair: elektronenPAREN  worden verplaatst

Radicaal: ongepaarde elektronen ontstaan en reageren met

•  andere ongepaarde elektronen 
•  vormen een nieuw paar met ook een nieuw radicaal

Polair mechanisme

Polair: elektronenPAREN  worden verplaatst

Teken een kromme pijl vanuit het e-paar naar het atoom

Polair mechanisme

Polair: elektronenPAREN  worden verplaatst

Teken een kromme pijl vanuit het e-paar naar het atoom

maak 8

Radicaal mechanisme

Radicaal: ongepaarde elektronen ontstaan en reageren met andere ongepaarde elektronen of vormen een nieuw radicaal.

NB: radicalen voldoen niet aan de oktetregel!

Radicaal mechanisme

Ongepaarde 

elektronen 

ontstaan en 

reageren met 

andere 

ongepaarde 

elektronen (stap 3) of vormen een nieuw radicaal (stap2)

NB: 'vishaak'pijlen

maak 7

Instabiele tussenproducten

huiswerk