H1 en H2 extra uitleg zeestromen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

We gaan het vandaag hebben over....?

AMOC

AMOC staat voor Atlantic Meridional Overturning Circulation

Wat dit plaatje niet laat zien is het oppervlakte water de diepte in gaat. Een deel van de

noordwaartse stroming koelt zoveel af dat het zwaarder wordt en naar de diepte zinkt. Daar stroomt

het terug naar het zuiden. Netto over de hele water kolom gaat er net zoveel water naar het zuiden

als het noorden, daardoor hoopt het niet aan 1 kant op.

Zeestromen

Vanaf 9:35

Dichtheid water

zoutgehalte

temperatuur

Thermohaliene circulatie

Thermo = temperatuur

Haliene = zoutgehalte

Dichtheidsverschil drijft zeestromingen aan

Temperatuur: Warm water heeft een lagere dichtheid dan koud water. 

Beschrijf in eigen woorden hoe (bijvoorbeeld) de zeestroming tussen Groenland en Noord-Amerika aangedreven wordt (bekijk zeker de figuur op de volgende bladzijde). Duid op de kaart aan waar elders op aarde oceaanwater naar de diepte stroomt.

Dichtheid water

zoutgehalte

temperatuur

Dichtheidsverschil drijft zeestromingen aan

• koud water --> hogere dichtheid dan warm water--> zakt naar beneden
• zout water--> hogere dichtheid dan zoet water--> zakt naar beneden

Zowel zeestromen als windstromen hebben op het noordelijk halfrond een afwijking naar links

1. juist
2. onjuist

Thermohaliene circulatie

Wat zijn die gele stippen op de kaart?

De motor achter de zeestromen
(diepwaterpomp = koud en zout)

Versimpelde weergave

Zeestromen

https://www.schooltv.nl/video/zeestromen-en-wind-ze-beinvloeden-de-temperatuur/#q=zeestromen

 GEVOLGEN: Aangeven welke invloed atmosferische circulatie en zeestromen hebben op klimaat- en landschapsgebieden

• Warme zeestroom: zorgt voor warmte, regen en ijsvrijehavens tot aan Moermansk toe

• Koude zeestroom: zorgt voor extra koud klimaat. In subtropen: voorkomen woestijnen; koude zeewater koelt de lucht erboven af, waardoor deze weinig vocht kan vasthouden.

Zeestromen

Zie GB 244

• Zeestromen volgen de overheersende windrichting! (althans aan de oppervlakte)
• Warme zeestromen (vanuit een warm gebied)
• Koude zeestromen (vanuit een koud gebied)

Oceanische circulatie: zeestromen

Leg uit hoe de Thermohaliene circulatie werkt. (Gebruik evt. je lesboek)

Oppervlakte temperatuur oceanen

• ------------------------------------------------------------------------

Vraag: Wat valt je op aan de oceaantemperatuur bij Nederland? 

Warm/rood rond de

evenaar en koud/blauw bij de polen. Het water bij west Europa is warmer dan op andere plaatsen op

deze breedtegraad. Op dezelfde breedtegraad zie je veel kouder water in de Stille Oceaan en

Zuidelijke Oceaan.

Noord-Atlantische oceaan

Als we inzoomen zien we dit nog beter. De Golfstroom en Noord Atlantische Stroom nemen

warm water van de tropen meer naar het noorden. Een deel draait terug in de subtropische gyre,

maar een deel gaat door en koelt onderweg af. Een veel kleinere, smalle, stroming brengt koud water

en ijs vanuit het noorden mee naar het zuiden.

Nu.nl

NPO

NU.nl

New Scientas

KNMI

Waarom kan het afsmelten van de gletsjers op Groenland leiden tot een nieuwe koude periode in West-Europa?
Je antwoord moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Temperatuur 

Temperatuur zee afhankelijk van stroming maar vooral van breedteligging. 

Wat valt je op als je breedteligging vergelijkt met temperatuur van de zee?

De lijnen buigen af (bijvoorbeeld bij west europa), dit komt door de warme zeestromen die de temperatuur hier warmer maken.

Invloed van de zee op de temperatuur

Ligging aan zee

Temperatuur boven land en boven zee

Het verschil in opwarming en afkoeling heeft gevolgen voor de temperatuur van de lucht erboven.

■ Boven zee zal de luchttemperatuur nooit erg hoog en ook nooit erg laag zijn. De zee heeft dan ook een matigende invloed op de temperatuur.

■ Boven land kan de lucht erg warm maar ook erg koud worden. De temperatuur kan ook heel snel wisselen.

Opname van warmte door de oceaan

Op de kaarten op de volgende bladzijde zie je de warmteopname door de oceanen. Positieve waarden geven een opname aan, negatieve aan afgave van warmte aan de atmosfeer. Los daarna de vragen op.

warmteopname door de oceanen

zeestromingen in de Atlantische Oceaan

Waar wordt de meeste warmte genomen? Uiteraard in het evenaarsgebied, maar ook nog ergens anders. Waar?

Is de noordelijke Atlantische Oceaan een gebied waar de oceaan warmte opneemt of eerder afstaat aan de atmosfeer?

 Aantekening Oceaan- en zeestromen

Oceanische circulatie: bestaat uit warme oppervlaktestromen en koude dieptestromen
Oorzaken:

1. Grote windsystemen: drijven zeestromen aan
2. Thermohaline circulatie op gang gebracht door wegzakken koud en zout water bij diepwaterpomp

Klimaatinvloed oceanische circulatie:
1. Grote invloed temperatuurverdeling door transport/energie warmte van evenaar

• warme golfstroom: transporteert warmte van evenaar richting pool
• koude golfstroom: bij pool afgekoeld water stroomt richting evenaar

2. Zeestroom heeft verwarmende of verkoelende werking langs kust (bijv. Ned.)

Volgende hoofdstukken:

H. 2: De invloed van ijs op het klimaat 

H. 3: IJs als klimaatarchief 

H. 4: IJs en klimaatverandering, de huidige situatie  

H. 5: IJs en klimaatverandering, de toekomst 

Volgende les

Hoofdstuk 2

- Hoe ontstaan ijstijden eigenlijk?