4V Religie 1

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat termen...

• Monotheïsme
• Polytheïsme
• Atheïsme
• Agnosticisme
• Religie
• Geloof
• Kerk (/instituut) 

Waar neig jij het meest naar toe?

Agnost

Atheïst

Drie schijnwerpers op religie:

1. Religie als overtuiging

2. Religie als ervaring

3. Religie als praktijk

Religie als overtuiging

1. Is geloof een vorm van kennis?

2. Kun je het bestaan van God bewijzen?

3. Hebben religieuze uitspraken betekenis?

4. Is de wereld het werk van een intelligente ontwerper?

Is geloof een vorm van kennis?

Bestaat objectieve kennis?

Of zijn we altijd bevooroordeeld en is kennis subjectief?

Verschillende soorten kennen:

- iemand kennen

- praktische kennis

- 'kennis' 

Kennistheorie

• Rationalisme: kennis via de rede/het verstand. Deels aangeboren. Plato/ Descartes. 
• Empirisme: kennis via de zintuigen. Kennis komt uit ervaring en is niet aangeboren. Aristoteles/Hume. 

Hoe denk jij dat we tot kennis komen?

Rationalisme

Empirisme

Vier bronnen van kennis:

1. Rede

2. Waarneming

3. Overlevering/openbaring

4. Mystieke ervaringen

Vier bronnen van kennis:

1. Rede

2. Waarneming

3. Overlevering/openbaring

4. Mystieke ervaringen

Rede

• In de oudheid was rede betrouwbaarder dan zintuigen. 
• Plato: zintuigen=onbetrouwbaar 
• Niet erg dat God niet waarneem-baar is -> logisch bewijzen.
• Dát God bestaat, staat buiten kijf. Religieuze openbaring.
• Thomas van Aquino: ''philosophia ancilla theolgiae'' 

Vier bronnen van kennis:

1. Rede

2. Waarneming

3. Overlevering/openbaring

4. Mystieke ervaringen

Waarneming

• Zintuigelijke waarneming werd door de opkomst van wetenschap steeds belangrijker. (telescoop etc.)
• ''esse est percipi'' (zijn is waargenomen worden). Dit werd overheersend.
• God is niet zintuiglijk waarneembaar en raakte op de achtergrond.
• Tegenwoordig: eerst zien, dan geloven. 
• Is jouw waarneming betrouwbaar? En die van anderen?
• Wie heeft er gelijk? 

Vier bronnen van kennis:

1. Rede

2. Waarneming

3. Overlevering/openbaring

4. Mystieke ervaringen

Overlevering/openbaring

• Waarneming is geen doorslaggevende factor in ons dagelijks leven. 
• Veel kennen we via anderen: ouders, vrienden, leraren. 
• Overlevering: mondelinge of schriftelijke getuigenis. 
• 
  
• Kun je uitspraken aannemen op basis van het gezag van anderen? 
• Of moet je ze juist afwijzen? Je kunt ze immers niet altijd met waarneming aannemen of afwijzen.  
• Religieuze openbaring kan een specifieke vorm van getuigenis zijn. 

Vier bronnen van kennis:

1. Rede

2. Waarneming

3. Overlevering/openbaring

4. Mystieke ervaringen

Mystieke ervaring

• Wonderen
• Niet te herhalen, maar voor die persoon wel reëel. 
• Via deze ervaringen kun je kennis krijgen over de kosmos of schepping.
• Woorden schieten vaak tekort. 
• Innerlijke ervaring.
• Kun je kennis die niet te rechtvaardigen of herhalen valt, wel kennis noemen? 

Zet deze vier bronnen van kennis op volgorde van meest betrouwbaar naar minst betrouwbaar.

Huiswerk:

Twee opdrachten uit de reader. Staan in Som. 

Belangrijk dat je deze aandachtig maakt!