1 sytematische naamgeving

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 2 Systematische naamgeving

notatie structuurformules

koolstofverbindingen

Organische verbindingen bestaan uit koolstofatomen

Een koolstofatoom heeft altijd 4 atoombindingen

aan het C-atoom kunnen verschillende soorten atomen gebonden zijn

Oefening

Wat is de molecuulformule van dit molecuul?

Oefening

Wat is de molecuulformule van dit molecuul?

C₄H₈O₂

Koolwaterstoffen

• moleculaire stoffen
• uitsluitend C- en H-atomen
• twee verschillende groepen 

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanol

alkaanzuur

carbonzuren

aminen

alkaan

amine

1. Alkanen

De eenvoudigste groep koolwaterstoffen zijn de alkanen. 

LET OP:

Alle alkanen zijn koolwaterstoffen, maar niet alle koolwaterstoffen zijn alkanen. 

Alkanen

verzadigde koolwaterstof: maximaal aantal H-atomen gebonden aan C

molecuulformule:

CnH2n+2

Oefenvragen

- Geef de formule van een 

alkaan met 18 C atomen

- Is een stof met de formule 

C₁₆H₃₀ een alkaan?

- Teken in je schrift de structuurformule van butaan

- wat is de naam van

Oefenvragen

- Geef de formule van een 

alkaan met 18 C atomen.

C₁₈H₃₈

- Is een stof met de formule 

C₁₆H₃₀ een alkaan?

Nee, voldoet niet aan formule, 

als er 16 C-atomen zijn, horen daar

34 H-atomen bij (C16H34)

- Teken in je schrift de structuurformule van butaan

- wat is de naam van

propaan

koolstofverbindingen

koolwaterstoffen

alkanen

alkenen

halogeenalkanen

alcoholen

alkanol

alkaanzuur

carbonzuren

aminen

alkaan

amine

halogeenalkanen

halogeenalkaan = een H-atoom van de alkaanketen is vervangen door een halogeenatoom

voorvoegsel: broom-, jood-, fluor-, chloor-                   

halogeenalkanen

voorbeeld:

..................

..................

halogeenalkanen

voorbeeld:

chloorethaan

Broommethaan

plaatsnummers

Als een atoom op verschillende plekken aan de koolstof-keten kan zitten, moet je de plek aangeven met een plaatsnummer. Dit nummer is zo laag mogelijk

..................

..................

plaatsnummers

Als een atoom op verschillende plekken aan de koolstof-keten kan zitten, moet je de plek aangeven met een plaatsnummer. Dit nummer is zo laag mogelijk

2-broompropaan

1-broompropaan 

(niet: 3-broompropaan)

dit zijn isomeren:

moleculen met een verschillende structuur-formule

maar dezelfde molecuulformule

1-broompropaan 

(niet: 3-broompropaan)

2-broompropaan 

Isomeren

Bij méér dan 3 C-atomen kun je ook twee verschillende structuurformules maken bij alkanen:

  onvertakt          vertakt

C4H10

C4H10

isomeren

• Moleculen met dezelfde molecuulformule maar een andere structuurformule.
  
• Door de andere ruimtelijke structuur zijn de stofeigenschappen zoals b.v. kookpunt verschillend.

C4H10

C4H10

Alkenen

Alkeenmoleculen kunnen vertakt en onvertakt zijn.

In een alkeenmolecuul komt een dubbele binding voor tussen 2 C-atomen. Ze zijn dus altijd onverzadigde verbindingen.

C_nH_2n

alkanen

• C_nH_2n+2
• verzadigde koolwaterstoffen
  
• alleen C - C bindingen

alkenen

• CnH2n
  
• onverzadigde koolwaterstoffen
• bevat één C =C binding