4.3 + De groene make-over van het Nijmeegse centrum: geen bussen meer op Plein 1944, meer bomen, minder fietsen op straat

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.3. Als je deze paragraaf hebt bestudeerd

• kun je uitleggen waarom ruimtelijke ordening belangrijk is in Nederland. 
•  kun je beredeneren dat samenwerking tussen overheden, bedrijfsleven en burgers nodig is.
•  kun je uitleggen welke beleidsstukken de ruimtelijke ordening bepalen.
  
• Ken je de begrippen: ruimtelijke ordening, ruimtelijk beleid, Nationale Omgevingsvisie (NOVI), bestemmingsplan

Ruimtelijke ordening

Ruimtelijke ordening

De manier waarop de openbare ruimte van ons land is ingericht

Nationale omgevingsvisie

NOVI

Landelijke visie voor 2050

Belangrijkste uitgangspunten: 

• Natuur
• Milieu
• Duurzame economische groei
• Gezondheid

--> uitgewerkt in 

gemeenten

bestemmingsplannen

juridisch document waarin staat wat de gebruiks- en bouwmogelijkheden zijn voor een gebied

Een bestemmingsplan bepaalt waar gebouwd mag worden en welke gebieden beschermd blijven.

• Gemeenten werken samen met provincie en Rijk om plannen te maken.
• Inwoners en bedrijven kunnen meedenken (inspraak/burgerparticipatie) of bezwaar maken.

Bestemmingsplannen

Plan -> Oplevering --> 10 jaar

Het traject voor de bouw van een nieuwbouwwijk was tot nu toe ellenlang: 10 jaar is normaal. Daarvan gaat 8 jaar op aan overleg en bureaucratie en 2 jaar aan de werkelijke bouw.

Maar dat gaat (eindelijk) veranderen 1 januari 2024

Omgevingswet:

Het idee is om procedures te vereenvoudigen, besluitvorming te versnellen en ruimte te bieden voor lokaal maatwerk.

Doel omgevingswet

Integraliteit: Het integreren van diverse wetten en regels met betrekking tot de fysieke leefomgeving, waaronder ruimtelijke ordening, milieu, natuur en water.

Eenvoud en Flexibiliteit: Vereenvoudigen van procedures en regelgeving

Duurzame Ontwikkeling: Bevorderen van duurzame ontwikkeling door rekening te houden met sociale, economische en ecologische belangen.

Participatie: Stimuleren van participatie van burgers, bedrijven en andere belanghebbenden in besluitvorming en planvorming.

Lokale Afwegingsruimte: Gemeenten meer vrijheid en verantwoordelijkheid geven.

Digitalisering: Implementeren van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) voor efficiëntere uitwisseling van informatie en digitalisering van procedures.

Snellere Besluitvorming: Streven naar verkorting van de doorlooptijd van vergunningen en toestemmingen om de besluitvorming te versnellen.

Verschillende bestuurslagen binnen de overheid

Rijk - Provincie - Gemeenten 

• Gemeenten streven vooral hun eigen belangen na. Dat is niet altijd efficiënt. 
• Bedenk een voorbeeld! 

VB 

1. Situatie: Drie aangrenzende gemeenten willen elk een nieuw bedrijventerrein 
2. Gevolg: Er ontstaan drie (deels lege) bedrijventerreinen vlak bij elkaar, terwijl er eigenlijk maar één nodig is voor de hele regio. Ruimte wordt inefficiënt gebruikt en wordt er onnodig veel natuur of landbouwgrond opgeofferd.
3. Betekenis: Nastreven van eigen gemeentebelangen leidt soms tot overaanbod, versnippering en verspilling van ruimte. Samenwerken  zou efficiënter zijn.

Actualiteit

Verschillende botsende belangen

Overheid - burgers - bedrijven 

1. Situatie: De gemeente besluit een windmolenpark aan te leggen aan de rand van een dorp, op landbouwgrond.

Belang overheid? 

• De overheid wil verduurzamen en aan de klimaatdoelen voldoen.

Belang bedrijven? 

• Het bedrijf dat het windmolenpark aanlegt ziet winstkansen.

Belang burgers? 

• De burgers zijn tegen, omdat ze hun uitzicht verliezen, vrezen voor waardedaling van hun huizen, en het landschap willen behouden.

Gevolg? 

•  Er ontstaat verzet, protest en mogelijk een rechtszaak.

Welke belangen botsen hier?

• De belangen van duurzaamheid, economische winst en leefomgeving botsen hier. 
• De Omgevingswet probeert juist dit soort conflicten te voorkomen door vooraf overleg en participatie te stimuleren.

De groene make-over van het Nijmeegse centrum: geen bussen meer op Plein 1944, meer bomen, minder fietsen op straat

www.gelderlander.nl

Voorbeeld uit het verleden

Korenmarkt Nijmegen

Antwoord stap 2

Antwoord stap 3

Antwoord stap 5

Welke actoren zijn er?

Welke belangen hebben zij?

Welke belangen botsen hier?

Afsluitende opdracht

Aan de slag!

4.3. 2-3-5

Klaar? Kijk na + maak boxopdracht 4.3 in BNL online