H1: Stoffen (scheidingsmethodes)

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2,3

 H1:  Stoffen

herhaling leerjaar 3

Stofeigenschappen

Stofeigenschappen zijn de eigenschappen van de stoffen om ons heen.

Elke stof heeft een unieke combinatie van stofeigenschappen.

Zuivere stoffen en mengsels

• Een zuivere stof is één soort stof met één soort moleculen, bijvoorbeeld kristalsuiker of aluminium.
• Een mengsel is een combinatie van stoffen, met meerdere soorten moleculen.

• De meeste stoffen die wij gebruiken zijn mengsels.

Smeltpunt

Bepalen zuivere stof of mengsel:

zuivere stof: (kook/smelt) punt            mengsel: (kook/smelt )traject

Kookpunt

Kooktraject

Smelttraject

Zuivere stof

Dit is een stof die maar uit 1 soort deeltjes bestaat.

Bijvoorbeeld: een blok koolstof bevat alleen maar koolstofmoleculen. 

Mengsels scheiden. Bovenstaande kan in 1 of meer stappen.

Mengsels

Mengsels bestaan uit 2 (of meer) verschillende stoffen dus uit verschillende moleculen.

Bijvoorbeeld: een glas met limonade

bevat water en limonadesiroop

3 soorten vloeibare mengsels

1: Oplossingen  

•  oplosmiddel is altijd een vloeistof
• oplossing is helder, je kunt er door heen kijken
• kan kleur hebben of kleurloos zijn 
  
• opgeloste stof kan een vaste stof, een gas of andere vloeistof zijn
• vb suiker in water

3 soorten vloeibare mengsels

2: Suspensie 

• oplosmiddel is een vloeistof
• fijn verdeelde vaste stof, zwevend in het oplosmiddel

• altijd troebel, je kunt er niet door heen kijken
  
• vb verf

3 soorten vloeibare mengsels

3: Emulsie

•  mengsel van fijnverdeelde vloeistoffen, altijd troebel. 

•  Een emulsie kun (voor eventjes) goed laten mengen door toevoegen van een emulgator. 
  
• vb mayonaise

emulgator

Een emulgator zorgt ervoor, dat een emulsie niet gaat ontmengen.

zeep
eigeel (in mayonaise)

Nog een paar andere mengsels

• gas in vloeistof (bv. schuim op bier)
• vloeistof in gas (bv. wolken)
• gas in gas (bv. lucht)
• gas in vaste stof (bv. piepschuim)
• vaste stof in andere vaste stof (bv. beton)

 mengsels scheiden= sorteren

• Een mengsel bevat meerdere molecuulsoorten


• bij scheiden van mengsels maak je gebruik van stofeigenschappen om de deeltjes te sorteren
• elke scheidingsmethode berust op een andere stofeigenschap

Indampen (berust op verschil in kookpunt)

Destilleren (berust op verschil in kookpunt)

Beantwoord de volgende vragen

Welk van de volgende uitspraken over een mengsel is/zijn waar?

1. Een mengsel bestaat uit een soort molecuul
2. Een mengsel bestaat uit twee of meer soorten moleculen
3. Een mengsel heeft een kookpunt
4. Een mengsel heeft een kooktraject

Als een oplossing geen kleur heeft, dan heet dit:

1. Doorzichtig
2. Kleurloos
3. Helder
4. Troebel

Wat voor soort mengsel is mayonaise?

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing

Hoe kunnen we een oplossing scheiden?

1. Bezinken
2. Filtreren
3. Indampen
4. afschenken

Hoe kunnen we een suspensie scheiden?

1. Bezinken
2. Filtreren
3. Indampen
4. Afschenken

Welke scheidingsmethode moeten we gebruiken bij het scheiden van suiker en water?

1. Bezinken
2. Indampen
3. Filtreren
4. Afschenken

Welke scheidingsmethode moeten we gebruiken bij het scheiden van zand en water?

1. Filtreren
2. Indampen
3. Destilleren
4. Adsorberen