Les 16: Verschillende wijken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Startklaar (3 min)

Docent begroet leerlingen, instrueert alle leerlingen om startklaar te zijn en legt materialen klaar.

Leerlingen zorgen ervoor dat zij alle benodigde spullen op tafel hebben, jas uit, mobiel in tas. (Zorg voor een nette en georganiseerde ruimte.)

Waarmee meten we in dit hoofdstuk de welvaart van Nederland?

1. Het bruto nationaal product (bnp)
2. De beroepsbevolking
3. De koopkracht
4. Het besteedbare inkomen

Wat bedoelen we met ‘besteedbaar inkomen’?

1. Het totale inkomen dat de overheid ontvangt
2. Het inkomen dat je overhoudt om uit te geven na belastingen en premies
3. Het inkomen dat bedrijven verdienen
4. Het inkomen dat een land in totaal verdient

Welke regio staat bekend om een relatief hoog besteedbaar inkomen?

1. Oost-Groningen
2. Zuid-Limburg
3. De Randstad
4. Zuidoost-Drenthe

Waar is de Randstad?

Welke beweging zien we de afgelopen jaren in Nederland?

1. Mensen trekken massaal naar het buitenland
2. Mensen verhuizen vooral van de stad naar het platteland
3. Mensen verhuizen vooral van het platteland naar de stad
4. Mensen verhuizen minder dan vroeger

Wat is een demografisch gevolg van vertrek naar de steden?

1. De gemiddelde leeftijd op het platteland daalt
2. Er komen meer jonge gezinnen naar het platteland
3. De bevolking op het platteland vergrijst
4. De bevolkingsdichtheid op het platteland stijgt

Wat is een economisch gevolg voor het platteland wanneer veel mensen naar de stad verhuizen?

1. Er komen meer winkels en scholen bij
2. De prijzen van huizen dalen altijd sterk
3. Het platteland krijgt meer belastinginkomsten
4. Bedrijven hebben moeite personeel te vinden

Armoede grens

In Nederland ligt de armoedegrens in 2024 voor een eenpersoonshuishouden rond de €1.573 netto per maand. Dit bedrag is het minimumniveau dat iemand nodig heeft om in de basisbehoeften te voorzien, zoals voedsel, kleding en wonen. 

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Doel toeslagen

Zorgtoeslag

Huurtoeslag

Kinderopvangtoeslag

(...)

Arm en Rijk in kaart

Wat valt op?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Koopkracht vs. beroepsbevolking

Wat zie je?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Sociaal-economische status

Opbouw Amerikaanse stad

Suburb

Central Business District (CBD)

Centrale stad

      Lesdoel

Vandaag gaan we ontdekken waarom wijken in steden zo van elkaar verschillen. We kijken naar de soorten wijken die er zijn, de verschillen in welvaart en welzijn, en wat ervoor zorgt dat een wijk prettig is om in te wonen (leefbaarheid). 

We zullen ook bespreken hoe deze samen bijdragen aan economische en sociale ongelijkheid in steden.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Leefbaarheid 

= mate waarin een gebied geschikt en prettig is om te leven

•     Woningen?
•     Voorzieningen?
•     Werkgelegenheid?
•     Sociale cohesie?
•     Omgeving?
•     Veiligheid?

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

Woningen 

Hoogbouw

Laagbouw

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

Woningen 

Koop

Huur

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

Stedelijke vernieuwing

is het vernieuwen van woonwijken in de stad, zodat de leefbaarheid sterk verbetert.

• renovatie = moderniseren, verbeteren, of vernieuwen.
• restauratie = het herstel naar de originele staat, met behoud van historische elementen en gebruik van authentieke materialen.
• sanering (sloop) en nieuwbouw

 

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

    Leefbaarheid 

Wat maakt een wijk leefbaar?

• Woningen?
• Voorzieningen?
• Werkgelegenheid?
• Sociale cohesie?
• Omgeving?
• Veiligheid?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Voorzieningen

diensten en plekken die bedoeld zijn voor gemeenschappelijk gebruik.

winkel

theater

ziekenhuis

school

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

    Leefbaarheid 

Wat maakt een wijk leefbaar?

• Woningen?
• Voorzieningen?
• Werkgelegenheid?
• Sociale cohesie?
• Omgeving?
• Veiligheid?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Sociale cohesie

de samenhang in een wijk

• Buren groeten elkaar en maken een praatje
• Mensen helpen elkaar met kleine klusjes
• Er worden buurtactiviteiten georganiseerd
• Kinderen kunnen veilig buiten spelen
  
• De wijk voelt als een gemeenschap

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

Verandert de leefbaarheid per wijk?

Wat maakt een wijk leefbaar?

• Woningen?
• Voorzieningen?
• Werkgelegenheid?
• Sociale cohesie?
• Omgeving?
• Veiligheid?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Wat is een wijk?

Wijk = deel van een stad.

De Nederlandse Stad

1              2             3             4               5             6              7

Wijk	Woningkenmerken	Bewonerskenmerken
Historische binnenwijk	Oud / Nieuw Groot / Klein Woningdichtheid hoog/laag	Arm / Rijk Veel mensen / weinig mensen
Arbeiderswijk	Oud / Nieuw Groot / Klein Woningdichtheid hoog/laag	Arm / Rijk Veel mensen / Weinig mensen
Woningwetwoningen	Oud / Nieuw Groot / Klein Woningdichtheid hoog/laag	Arm / Rijk Veel mensen / weinig mensen
Portiekflats	Oud / Nieuw Groot / Klein Woningdichtheid hoog/laag	Arm / Rijk Veel mensen / weinig mensen
Hoogbouw	Oud / Nieuw Groot / Klein Woningdichtheid hoog/laag	Arm / Rijk Veel mensen / Weinig mensen
Vinex wijken	Oud / Nieuw Groot / Klein Woningdichtheid hoog/laag	Arm / Rijk Veel mensen / weinig mensen

Kenmerken wijken

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

De Nederlandse stad

Aandachtswijk

= een wijk waar meerdere problemen tegelijk voorkomen

• Lage inkomens komen vaker voor
• Meer werkloosheid
• Slechtere woningen of verouderde gebouwen
• Minder voorzieningen in de buurt
• Meer criminaliteit of onveiligheidsgevoel
• Weinig sociale cohesie (mensen kennen/hulp elkaar minder)

Aandachtswijk: oplossingen

• Verbeteren van de woningen
• Meer en betere voorzieningen
• Meer kansen op werk (armoedebeleid)
• Veiligheid verbeteren
• Sociale cohesie vergroten
• Onderwijs versterken

wonenindenhaag.nl

Start PO: Buurtprofiel

Werk in alleen of in tweetallen

Stap 1: Introductie: wijk in Den Haag met je eigen kaart

Stap 2: Vergelijk statistiek van twee wijken 

(minimaal 10 kenmerken)

Stap 3: Verzamel meningen/interviews over leefbaarheid

Stap 4: Suggesties voor verbetering van een wijk

Stap 5: Schrijf een brief naar burgemeester van Den Haag

                            

  

                   

Werken aan PO

Onjuist

Juist

Onjuist

denhaag.incijfers.nl

Eigen foto's maken

Buurtprofiel

Zelf aan de slag

Lees paragraaf 3.4 en 3.1

Voorbereid je op de PW1

Uitspraak 1: Onjuist

Uitspraak 2: Juist

Uitspraak 3: Juist

      Grote afsluiting

Vandaag gaan we ontdekken waarom wijken in steden zo van elkaar verschillen. We kijken naar de soorten wijken die er zijn, de verschillen in welvaart en welzijn, en wat ervoor zorgt dat een wijk prettig is om in te wonen (leefbaarheid). 

We zullen ook bespreken hoe deze samen bijdragen aan economische en sociale ongelijkheid in steden.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

urbanisatie

Urbanisatie is het wegtrekken van mensen vanuit het platteland naar de stad. 

suburbanisatie

Suburbanisatie is de trek van dichtbevolkte stad naar dunbevolkte gebieden rondom de stad.

re-urbanisatie

jonge hoogopgeleide mensen trekken terug naar levendigheid van de stad.

Stedelijke trends