onbegrepen gedrag

• Welzijn
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 3

Heleen van der Steege

gedrag is verklaarbaar

verbinding onmisbaar

voorstellen

focus

• dementie: onderbrein/bovenbrein
• agressie = onbegrepen gedrag 
• hoe benader je iemand met onbegrepen gedrag

dementie=hersenziekte

• hersenen krimpen, herinneringen vallen weg
• gevolgen in gedrag, gevoel en beleving
• reageren uit emotie (reptielenbrein)
• proces loopt bij iedereen anders
• verschillende fases van dementie
• prikkelregulatie verstoord

instinctief: vluchten vechten bevriezen

kwijt zijn van controle

bij warm, kleding uit, toiletgang overal

schaamte gevoel is weg, vloeken

1  sorteren van zien/horen/voelen/ruiken=prikkels (dynamische prikkels:geluiden, geuren, bewegingen)

2 ordenen dichtbij/veraf. Bewegen/stilsta

3 denken} statische prikkelverwerking, hier ontstaat een beeld van prikkels

4 kiezen} betekenis geven aan beeld van prikkels. Hieruit ontstaat een situatie waaruit we handelen, hoe dat =gedrag. Voorbeeld, je ruikt koffie, je bedenkt dat moeder koffie wil gaan drinken en besluit het te gaan doen.

bovenbrein=aangetast

Bij dementie bovenbrein aangetast> denken en kiezen wordt moeilijker, net zo als het verwerken van statische prikkels. Geheugen gaat achteruit, niet opslaan van nieuwe dingen en oude zaken vergeten we. Als het geheugen niet meer werkt, kunnen we aan beelden geen betekenis geven, situatie niet begrijpen om vervolgens tot gedrag . Sos is focus, we kunnen filteren met een gezond brein

Lewy body is ophoping van eiwit, begint in hersenstam, meestal hallucinaties,

snel afdwalen trage reacties, geheugen redelijk goed, verschil in dag soms per uur

vasculair is sluipend, door schade aan bloedvaten herseninfarctjes. Langzaam denken, spreken en handelen

Parkinsons dementie, begint waar hersenen door Parkinson is aangetast, afsterven van zenuwcellen in hersenen. Problemen met bewegen, trillende spieren, verliezen van evenwicht tekort aan dopamine 

testje

wat zie/merk je

• vergeetachtigheid
• decorumverlies
• boosheid 
• woordvindproblemen
• bewegingsproblematiek
• problemen met dagelijkse handelingen
• onrust (vaak gebrek aan dynamische prikkel)
• geen besef van tijd-persoon-plaats
• herhalende vragen/opmerkingen
• achterdocht
• agressie (angst onveilig/onbegrepen gevoel)

mevrouw Jansen is agressief

verhaal van mevr Jansen die niet heeft gegeten. Teveel prikkels tegelijk, geen rust, geen aandacht

bord wordt weggehaald. Mevr heeft honger, intrinsieke prikkel, mevr kan zich niet uiten. Medebewoner loopt langs en mevr slaat

onbegrepen gedrag

gedrag dat als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren

kan gevaar veroorzaken voor de persoon zelf of omgeving

impulsief (onderbrein)

niet goed kunnen uiten, maar wel ergens last van hebben

• Schreeuwen of roepen.
  
• Teruggetrokken gedrag/apatisch
• Agressief
• Handelingen die je niet kunt plaatsen (jampot)
• Weglopen of dwalen.
  
• Slaan/schoppen/spugen
• Angst
  
• Onrust
  
• Beschuldigen/argwaan/klagen
  
• Seksuele ongeremdheid

Gedrag is verklaarbaar

*Observatie: om welk gedrag gaat het                        
                            voor wie is het een probleem                       
                            is er gevaar

                            zelfreflectie
*gesprekken met naasten
*agressie vanuit angst (amandelkern)

• ons eigen gedrag, te snel, iets verbieden, dwang, bewegingsvrijheid ontnemen, iets vragen wat men niet kan (falen)
• vermoeidheid vh brein, te weining licht, meerdere dynamische prikkels tegelijk, prikkels onverwachts van achter, onherkenbare geluiden, voorwerpem, te dicht op elkaar zitten
• nachtelijke onrust (stand van bed)
• nachtelijke onrust, lavendel

omgeving

• bewust zijn van je eigen ik,  veranderen/anders doen
• bewust zijn van je omgeving, wegnemen of toevoegen  (onder en overprikkeling)
• vraag hulp 

voorbeeld lege gangen en claimend gedrag

Voorbeeld meneer wil niet eten, vol bord weer wegnemen, prikkels vanuit omgeving keuken, medewerkers enz

meneer met seksueel ontremd gedrag. Probeert aan billen te zitten en vraagt wil je mijn dingetje vasthouden. Zorg geeft aan hem vies te vinden, dit kan zo niet langer. Hij zit op een plek in de woning waar hij iedereen kan binnenkomen, maar niemand heeft aandacht voor hem. Behoefte aan gezien worden. Aandacht die hij thuis niet kreeg, moeder prostituee, vader aan de drank. Pleeggezin. Hij heeft maar 1 grote wens; erbij horen. Buurtkatten kwam bij hem dagelijks voor een schoteltje melk. Hij werd uitgelachen, zag er vies uit, rook naar urine. Patroon zet zich voort in het verpleeghuis. Aandacht voor dhr, elke keer een groet, zo wordt dhr gezien en erkend. Steeds korte contactmomenten, poezenboeken, dvd, knuffelpoes, liedjes zingen. Ruimte om te masturberen, signalen herkennen wanneer deze behoefte er is met oude pornobladen. Speels begrenzen: ik begin er niet meer aan, ik krijg thuis alleen nog maar klachten

mevr die niet aan tafel wil zitten, niet wil eten. Steeds weer naar een plekje terug keert op de gang. En daar uren lang blijft praten. Hangend tegen de deurpost. Blijkt dat mevr tegen haar eigen spiegelbeeld spreekt. Hier helemaal verliefd op is. Zorg heeft deur afgeplakt, in de hoop dat mevr in de huiskamer komt eten. Maar tegenovergesteld effect. mevr is bozer, loopt meer rond, meer valt. Nu tafeltje gedekt voor 2 en mevr eet weer

meneer die steeds meubels verplaatste, gevaarlijk gedrag en voor iedereen vervelend. Nu oplossing, in de gang spullen neerzetten die hij kan verplaatsen en dhr betrekken bij huishoudelijke activiteiten

Was werkzaam bij meubelbedrijf

mevr M. schreeuwen, schelden, vloeken, spugen, slaan. Boos omdat haar man niet mag komen en zij hier opgesloten zit.

Mevr werd vernederd, door te zeggen: dat doen we hier niet. 

Mevr erkend in haar gevoel, samen gescholden. Meebewegen in haar gevoel, bondjes sluiten werkt positief

• ken je client (levensgeschiedenis)
• begrip tonen, vriendelijk, liefdevolle bejegening
• neem de tijd, vertraag (10 sec) geduld hebben
• niet overvragen, 1 vraag per keer
• check prikkeldosering
• neem iemand serieus, stel jezelf voor (naamkaartje)
• ga mee in de beleving, niet tegenspreken, geen discussie. Niet boos worden

Kom in contact/belevingsgericht

corrigeren = afleren

• geef complimentjes bv mooie bloes 
• wees belangstellend bv waar gaat u naar toe
• ondersteun woorden, bv laat een kopje zien
• doe een handeling voor, bv ga zelf koffie drinken, maak gebaren (na-aap, onderbrein)
• bij verdriet benoem wat je ziet
• let op signalen, reactie (signaleringsplan)

wat kun je doen

• betrek bij je bezigheden (afwas, bed, was, kast opruimen)
• iets laten zien, leg spullen gewoon op tafel en kijk wat er gebeurt
• vertellen over jezelf
• praten over het nu: wat is er nu te zien, ruiken, voelen enz
• soms is er zijn genoeg
• aanspraak op bovenbrein vermijden (falen)

   

                

                      Welkom

               

wat neem je mee wat heb je nodig

dementieintheater.nl

www.samendementievriendelijk.nl