NaSk: samenvatting Hoofdstuk 2 Stoffen (2KT)

• Wiskunde
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Hoofdstuk 2 Stoffen

Stoffen

Alles wat massa of volume heeft is een stof

Stofeigenschappen

• kleur
• geur
• smaak
• brandbaarheid
• doorzichtigheid
• giftigheid
• hardheid
• kookpunt
• smeltpunt
• fase bij kamertemperatuur

Veiligheidspictogrammen

kleur, geur, smaak, brandbaarheid, doorzichtigheid, giftigheid, hardheid, kookpunt, smeltpunt en fase bij kamertemperatuur

Welk materiaal kies je?

• Materialen zijn stoffen waarvan je voorwerpen maakt.
• Welk materiaal je kiest, hangt af waarvoor je het gaat gebruiken.
• Hout, steen, metaal, glas, kunststof, papier, textiel, leer, keramiek, rubber en klei zijn materialen.

Kunsstof

• Kunststof wordt gemaakt uit aardolie

• Voordelen kunststof:
• licht
• sterk
• geleiden geen stroom
• roesten en rotten niet
• weinig onderhoud

Kunsstoffen

• Kunststoffen kun je verdelen in:

Thermoplasten

en

Thermoharders

Thermoplasten

• Een thermoplast is een kunststof die bij verwarming zacht en vervormbaar wordt, en bij afkoeling weer hard wordt.
• Thermoplast heet ook wel plastic

Thermoharders

• Een thermoharder is een type kunststof dat bij verhitting niet zachter wordt of smelt, maar hard en permanent blijft.
• Je kunt een thermoharder niet van vorm veranderen door ze te smelten

Metalen

• De eigenschappen van metaal bepalen waarvoor je het metaal gebruikt.

• Als de eigenschappen van een metaal niet helemaal geschikt zijn, kun je het metaal met andere metalen mengen.

• Zo'n mengsel heet een legering

Mengsels

• Een mengsel bestaat uit twee of meer stoffen door elkaar

• Soms kun je aan die stoffen zien dat het een mengsel is, maar vaak zie je niet.

Soorten mengsels

1. Oplossing = een helder mengsel
   
   
2. Emulsie = een troebel mengsel van water en olie
   bijvoorbeeld: margarine, mayonaise, bodylotion en crèmes
   
   

• Emulgator = een hulpstof om water en vet te mengen, zorgt ervoor dat stoffen in een emulsie goed gemengd blijven.

Lippenstift

De grondstoffen voor lippenstift zijn:

• Olie
• Vet
• Emulgator
• Kleurstof
• Vitaminen

Zuurgraad

Hoe zuur een stof is,

geef je aan met de zuurgraad dit heet ook:

pH-waarde.

Zuur, basisch of neutraal

• Zure stoffen:
  pH-waarde kleiner dan 7
  
  
  
•  Basische stoffen:
  pH-waarde groter dan 7
  
  
• Neutrale stoffen:
  pH-waarde is 7

Indicator

 Een indicator krijg in een zure, basische of neutrale oplossing een andere kleur

Hoe meet je de pH van een oplossing?

1. Scheur een strookje pH-papier af.
2. Breng met een roerstaaf één druppel van de vloeistof op het strookje.
3. Vergelijk de kleur van het pH-papier met de kleuren van het doosje.
4. Lees op de controlestrook de pH af.
5. Spoel de roerstaaf schoon met water.

Zuivere stof

• Een zuivere stof is stof die maar uit één stof bestaat.

Keukenzout en suiker 

zijn voorbeelden van zuivere stoffen.

Deeltjesmodel

• Alle stoffen bestaan uit kleine deeltjes
• Elke stof heeft zijn eigen soort deeltjes
• Verschillende deeltjes zorgen voor andere stofeigenschappen.
• Er zijn miljoenen stoffen, dus ook miljoenen verschillende soorten deeltjes. 

Zuivere stof of mengsel

• Een zuivere stof bestaat uit één soort deeltjes
  
  
• Een mengsel bestaat uit meerdere soorten deeltjes

Moleculen

• Moleculen zijn de deeltjes waaruit een stof bestaat.
  
  
• Voorbeeld: water bestaat uit watermoleculen.
  
  

Zuivere stof

Mengsel

Atomen

• Moleculen zijn niet de kleinste deeltjes.
• Moleculen zijn opgebouwd uit nog kleinere deeltjes, 
  deze deeltjes heten: atomen
  
  
• Alle atomen van één soort zijn gelijk aan elkaar.
  
  
• Atomen zijn de bouwstenen van alle stoffen

Atoomsoorten

Moleculen

Soorten afval

1. Plastic, metaal en drinkpakken (pmd), glas en papier
2. Groente-, fruit- en tuinafval (gft)
3. Kleding, meubels, apparaten
4. Klein chemisch afval (kca)
5. Restafval

Afvalverwerken

1. Recycling
2. Compost
   
3. (biologisch afbreekbaar afval)
4. Hergebruik
5. Verbranding
6. Vuilnisbelt

Hergebruik of recyclen

• Hergebruik

Spullen die nog goed te gebruiken zijn of te repareren

• Recyclen

Producten die worden gebruikt als 

grondstof voor nieuwe producten

Restafval

Restafval wordt verbrand in een verbrandingsoven.

1. Magneten halen metalen uit het afval.
2. De rest van het afval wordt verbrand
   onder hoge temperatuur
   
3. De rook wordt gezuiverd van stof, roet en giftige stoffen
4. Met de warmte uit de oven wordt elektriciteit opgewerkt.

Minder afval

Door het scheiden van afval, door hergebruik en door recycling ontstaat er minder restafval.

Door recycling bespaar je grondstoffen en energie.

Andere soorten afval

Afvalwater in het riool.

Rioolwater wordt biologisch gezuiverd in 

een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI)