Delier

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Delier 

Inhoud

• Voorkennis activeren
• Wat is een delier
• Kenmerken
• Oorzaken
• Riscofactoren
• Preventieve maatregelen

Waar denk je aan bij het woord
Delier?

Waar denk je aan bij het woord delier? Heb je er eerder over gehoord?

Wat is een delier?

Een delier is een acute verwardheid die ontstaat door een lichamelijke aandoening. 

Symptomen van een delier kunnen op verschijnselen van dementie lijken, maar het is geen dementie. 

Door een lichamelijke aandoening kunnen 

stoffen in de hersenen ontregeld raken. 

Delier

• Acute verwardheid
• Toestandsbeeld dat in korte tijd ontstaat (uren tot dagen) waarbij de zorgvrager verward en angstig is.
• Veroorzaakt door een disbalans in neurotransmitters
  

Kenmerken van een delier

• Onrustig gedrag/of juist apatisch
  
• Desoriëntatie
  
• Hallucinaties
  
• Verward denken
  
• Waan ideeën
  

Drie vormen van delier

• Hyperactief delirium: de patiënt is onrustig en opgewonden
  
  
• Hypoactief delirium: de patiënt is stil en teruggetrokken
  
  
• Combinatie van hyperactief en hypoactief delirium. Dit wisselt zich af gedurende de dag.

Soorten delier 

Chronisch delier:

probleem is niet te behandelen waardoor het delier steeds terug komt.

Acuut delier:

duurt maar enkele uren of dagen

Persisterend delier:

duurt weken of zelfs maanden

Terminaal delier:

treedt op vlak voordat iemand overlijdt.

kenmerken zijn: schokken, drang om te bewegen, plukken en kreunen schreeuwen

Herkennen delier

Het is belangrijk om een delier zo vroegtijdig mogelijk te herkennen. Hieronder een aantal verschijnselen die kunnen wijzen op een beginnende delier ook wel prodromale verschijnselen genoemd:

-> slapeloosheid 

-> levendige dromen of nachtmerries

-> illusies

-> korte, maar nog wel te corrigeren, momenten van desoriëntatie

-> moeite met denken

-> rusteloos gevoel

-> angst en agitatie

Risicofactoren

• Leeftijd van 70 jaar en     ouder 
• Cognitieve stoornissen 
• Visus – en gehoorstoornissen 
• Stoornissen in activiteiten van het dagelijks leven 
• Gebruik van alcohol en opiaten 
• Infecties 
• Koorts 
• Dehydratie
  
• Electrolytenstoornissen
  
• Polyfarmacie
  

DOS

Gebruik de Delerium Observatie Screening SchaaL (DOSS) om op een systematische wijze vroegtijdige de symptomen van het delier te observeren en registreren.

Preventieve maatregelen op verschillende gebieden

• Cognitieve stoornissen
  
• Verminderd gehoor
  
• Verminderde visus
  
• Verstoring mobiliteit
  
• Vocht- en voedingstoestand
  
• Slaap- en waakpatroon
  
• Medische interventies

Handelen bij een delier 

1. Behandeling van de lichamelijke oorzaak van het delier;

2. Creëren van een veilige omgeving voor de zorgvrager;

3. Behandeling met medicatie tegen de symptomen van het delier zelf. 

Cognitief

• Regelmatig uitleggen geven aan de zv
• Gebruik maken van klok, kalender, vertrouwde voorwerpen van thuis.
  
• Maak kamer, toilet en badkamer herkenbaar.
  
• Evt. nachtlampje voor oriëntatie ‘s nachts.
  
• Zoveel mogelijk inzetten van vast verzorgende.
  
• Maak een dagprogramma.
  
• Naasten goed op de hoogte houden van de dagelijkse dingen.

Verminderde visus

• Gebruik hulpmiddelen zoals bril of loupe.
  
• Zorg voor een goede verlichting
  
• Gebruik een telefoon met grote toetsen
  
• Stimuleer het gebruik van deze hulpmiddelen.
  

Verminderd gehoor

• Gebruik hulpmiddelen zoals gehoorapparaat.
• Stimuleer gebruik gehoorapparaat.
• Gebruik een aangepaste telefoon voor slechthorende.
• Duidelijk spreken.

Verstoring mobiliteit

• De zv mobiliseren.
  
• Bedlegerige patiënten minstens drie maal per dag actief laten bewegen.
  
• Zeer terughoudend zijn met gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen.
  

Vocht- en voedingsbalans

• Stimuleer inname van vocht en voeding
• Zorg dat vocht/drinken onder handbereik van de zv staat.
  
• Zorg voor een minimale intake van 1,5 liter per dag.
  
• Let op tekenen van dehydratie (huidturgor, dorst, weinig urineproductie en donkere, geconcentreerde urine).
• Bied favoriete dranken aan.
  
• Drink bijv. samen met de zv een kopje koffie in de huiskamer.

Slaap- en waakpatroon

• Handhaaf gewoontes zoveel mogelijk
  
• Voorkom of verminder ‘s nachts geluid en dim licht.
  
• Probeer niet – farmacologische interventies zoal warme melk,   kruidenthee of rustgevende muziek.
  
• Stimuleer de zv overdag tot activiteiten en lichamelijke beweging.
  

Ga na welke bewoner vanuit je eigen praktijksituatie een Delier doormaakte?

VRAGEN?