10.4 Druk

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1: Nask

Welkom Welkom-Kader-4

Benodigheden

- laptop

- Binas

- Rekenmachine 

Welkom Kader 4!

Ga zitten en start met:

Lees 10.4 Druk 

Klaar? 

Ga verder met de opdrachten van 10.4

START IN: 

Tassen op de grond

Jas over je stoel

Telefoons in de zakkie

Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon is thuis of in de kluis 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

We gaan starten! 

                                                               Wachttijd:

1. Huiswerk controle
   
2. Terugblik
   
3. Leerdoelen
   
4. Instructie (uitleg)
   
5. Zelfstandig werken
6. Afsluiting
7. Huiswerk volgende les

Tekst

Opgaven bespreken

Huiswerk voor vandaag:

1.  Opdracht ...... op de eindexamensite

Dank voor jullie aandacht!

Welke vraag/vragen 

vonden jullie lastig?

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen. 

10.3 Katrollen en takels

10.3 Katrollen en takels

Leerdoelen Behaald?

• Je kunt het verschil tussen vaste en losse katrollen beschrijven. R
• Je kunt het verschil tussen een takel en een katrol uitleggen. T1
  
• Je kunt uitleggen hoe je de kracht met een takel kunt verminderen. T2
  
• Je kunt berekenen hoeveel de hijs-kracht door een takel wordt vergroot. T2
  
• Je kunt berekenen hoeveel de hijsafstand door een takel wordt verminderd. T1

10.3 Katrollen en takels

• hijsafstand
• hijskracht
• katrol
• losse katrol
• takel
• vaste katrol

De takel draagt een last van 1200 N.
Hoe groot is de trekkracht Fh bij de getekende takel?

1. 400 N
2. 600 N
3. 1200 N
4. 2400 N

Er wordt een kist opgehesen met een takel.

Hoe groot is de benodigde trekkracht op het touw?

1. 150 N
2. 500 N
3. 750 N
4. 1500 N

In de afbeelding,
driehoek = draaipunt
rood vierkant = last

1. allebei waar
2. allebei niet waar
3. rood vierkant is draaipunt
4. driehoek is inspanning

In de afbeelding,
driehoek = draaipunt
rood vierkant = last

1. allebei waar
2. allebei niet waar
3. rood vierkant is draaipunt
4. driehoek is inspanning

Welke uitwerking kan een kracht hebben?

1. Een voorwerp van vorm veranderen.
2. Een voorwerp van richting laten veranderen.
3. De snelheid van het voorwerp beïnvloeden.
4. Zowel de vorm, richting en snelheid van een voorwerp laten veranderen.

Op de auto in de afbeelding werkt een zwaartekracht van 750N. 

Met welke vector kun je dit in de afbeelding laten zien? Op welke plek werkt de kracht?

Sleep de juiste vector naar sleepdoel 1, 2 of 3.

1 cm = 250 N

Let op: Je hoeft dus maar 1 vecor naar 1 sleepdoel te slepen.

Bereken de zwaartekracht op een voetbal van 0,2 kg.

Vragen

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen hoe de druk op een ondergrond verandert, als grootte van de oppervlakte of de kracht verandert. T2
  
• Je kunt de druk van een voorwerp op een ondergrond berekenen. T1
  
• Je kunt eenheden van druk omrekenen. T1
  
• Je kunt situaties beschrijven waarbij een kleine druk van belang is. R
  
• Je kunt situaties beschrijven waarbij een grote druk van belang is. R

10.4 Druk

druk

10.4 Druk

Voor de vervorming die een kracht veroorzaakt,

zijn twee dingen van belang:

• hoe groot de kracht is die wordt uitgeoefend;

• hoe groot de oppervlakte is waarop de kracht werkt.

Hoe groter de oppervlakte is, des te beter wordt de

kracht ‘verdeeld’ en des te kleiner is de vervorming.

Daarom is het vaak handig om te kijken hoe groot de

kracht per oppervlakte-eenheid is.

Anders gezegd: hoe groot de druk is.

Hoe meer banden, des te beter de kracht wordt verdeeld.

10.4 Druk

Een injectienaald dringt gemakkelijk de huid in.

Door de oppervlakte zo klein mogelijk te maken kun je de druk vergroten.

Denk bijvoorbeeld aan het snijvlak van een mes, de bek van een nijptang, een punt van een injectienaald, enzovoort (afbeelding 3).

10.4 Druk

10.4 Druk

Een personenauto oefent een druk op de grond uit van 25 N/cm2.

Hoeveel pascal is dat? 

Uitwerking:

• Je moet omrekenen van N/cm2 naar N/m2(Pa).
  
• Er geldt: 1 m2 = 10 000 cm2

• 250 000 N/m2 = 250 000 Pa = 250 kPa

Freek oefent een kracht op de grond uit van 560 N. De oppervlakte van zijn voeten is in totaal 60 cm2. 

Wat is de druk die Freek uitoefent op de grond?

De bulldozer hiernaast heeft een massa van 12 000 kg. De zwaartekracht van de bulldozer wordt door de rupsbanden verdeeld over een oppervlak van 4,2 m2. Dit is gelijk aan 42 000 cm2.

Bereken de druk onder de bulldozer.

Sleep de juiste antwoorden naar de som.

a. 2500 N =                          kN

b. 200 mJ =                            J

c. 500 Pa =                           hPa

   

d. 5,86 m²  =                          mm²

e. 3,4 N =                            dN

Er blijven antwoorden over!

34

58600

20

5

50000

2,5

0,2

3,4

5860000

586000

Tigo slaat een spijker in het hout. Op de punt van de spijker werkt een druk van 200 000 N/ cm² hierdoor kan hij makkelijk in het hout worden gehamerd.

Over welke grootheid en eenheid gaat het hierboven?

Sleep vanuit het keuzevak de juiste woorden naar de plek. Er blijven antwoorden over.

keuzevak:

Grootheid

Symbool

Eenheid

Afk.eenheid

p

F_z

druk

slaan

Newton

N/cm²

200 000

snelheid

Beweging

Newton / centimeter

F

10.4 Druk

De druk verkleinen

 Als je een muurtje langs een terras bouwt, mag de druk op de bodem niet te groot worden. Anders zakt het in de grond weg.

Je kan 2 dingen doen: 

1. Je kunt de druk klein houden door lichte bouwmaterialen te gebruiken. Dan doe je iets aan de kracht die wordt uitgeoefend. 

2. Je kunt ook de oppervlakte groter maken waarop de kracht werkt .

Als de fundering breed genoeg is, wordt de druk op de bodem niet zo groot dat de muur verzakt.

Begrippen

druk

Kracht per oppervlakte-eenheid

Vragen?

Maak:

van paragraaf 10.4 opdracht 1 t/m 10 

rood = Iedereen is stil

oranje = Iedereen is stil, docent beantwoord wel vragen

groen = Je mag zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Leerdoelen behaald?

• Je kunt uitleggen hoe de druk op een ondergrond verandert, als grootte van de oppervlakte of de kracht verandert. T2
  
• Je kunt de druk van een voorwerp op een ondergrond berekenen. T1
  
• Je kunt eenheden van druk omrekenen. T1
  
• Je kunt situaties beschrijven waarbij een kleine druk van belang is. R
  
• Je kunt situaties beschrijven waarbij een grote druk van belang is. R

10.4 Druk

druk

Hoe groot de druk is hangt af van twee dingen. Welke?

1. Kracht en Massa
2. Dichtheid en Volume
3. Kracht en Oppervlak
4. Oppervlakte en Volume

Als de oppervlakte groter wordt, wordt de druk ook groter.

1. Waar
2. Niet waar

Op welke zijde kan ik de baksteen het beste plaatsen om de hoogste druk uit te oefenen?

1. op de kopse kant
2. Op de platte kant
3. op de strek kant
4. Dat maakt niet uit

NASK-TOOLBOX

Gegevens opschrijven

Formule opschrijven

Antwoord opschrijven en eenheid

Berekening opschrijven

Vragen?

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Volgende les:

Huiswerk:

1. Maak de opdrachten op de eindexamensite

Dank voor jullie aandacht!