10.2

• Ontwikkelingspsychologie
• MBO
• Studiejaar 1

Hechting

Onderwijsassistent

Thema 10 Hechting 

Inhoud

Vorige keer

Komende weken

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

Afronding

Vorige keer

Theorie 10.1 

Het proces van hechting vindt plaats:

1. Zodra het kind op school komt
2. Vanaf de eerste signalen dat een baby bewust contact gaat leggen
3. Vanaf de geboorte
4. Tussen de peutertijd en het vijfde levensjaar

Er is sprake van onveilige hechting als

1. Het kind gevaar loopt in het verkeer
2. Het kind zich op sociaal en emotioneel gebied goed ontwikkelt
3. Het kind geen band heeft kunnen opbouwen met zijn opvoeders
4. Het kind in een vertrouwde omgeving opgroeit

Een pasgeboren kind is volledig afhankelijk van zijn opvoeders. We spreken wel van
hechtingsrelatie. Hechtingsrelatie betekent

1. Het resultaat van de opvoeding dat je in de puberteit kunt waarnemen
2. De relatie tussen kind en ouder gedurende de eerste drie jaar
3. De relatie tussen kind en ouder gedurende het eerste levensjaar
4. Dat een kind later voor zijn ouders kan zorgen

Komende weken 

Volgende week boek Onderwijsassistent mee!

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

Verloop hechtingsproces:

0-3 mnd. Voorhechting

3-7 mnd. Beginnende voorkeur

7-12 mnd Sterke voorkeur en scheidingsangst

12-24 mnd. Afnemende scheidingsangst

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

Verloop hechtingsproces:

0-3 mnd. Voorhechting

Voorhechting: basis van hechting. 

Niet selectief (zoekt contact met iedereen).

Herkennen stem, geur en gezicht van opvoeder.

Kind reageert op aandacht, warmte en liefdevolle aanraking.

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

3-7 mnd. Beginnende voorkeur

Kind heeft voorkeur voor een paar personen.

Volgt met ogen en glimlacht en gaat actief contact leggen = gericht hechtingsgedrag.

Kind heeft sensitieve respons nodig van opvoeders.

Dat zijn passende reacties op signalen die het kind geeft.

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

7-12 mnd Sterke voorkeur en scheidingsangst

Kind wordt eenkennig: toont gehechtheid (aan een of meer personen).

Angst als vertrouwd persoon weggaat: scheidingsangst.

Kind moet leren vertrouwen op terugkomst opvoeder (door ervaring).

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

12-24 mnd. Afnemende scheidingsangst

Kind ontwikkelt vertrouwen in terugkeer en beschikbaarheid opvoeder.

Scheidingsangst wordt langzaam minder maar kan tot in kleuterfase duren.

Het kind kan banden aangaan met anderen.

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

Vormen van onveilige hechting:

1. Angstig vermijdend gehecht
2. Angstig ambivalent gehecht
3. Gedesoriënteerd/verstoord-gehecht
   
   

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

Vormen van onveilige hechting:

1.  Angstig vermijdend gehecht: 

• ervaart de wereld als onveilig
• opvoeder heeft het gevoel niet kunnen geven dat het kind ertoe doet
• heeft gevoel van leegte
• lukt niet contact te maken met de omgeving (vaardigheden niet eigen kunnen maken) 
• stress in spannende situaties
• in zichzelf gekeerd(introvert) (laten stress niet zien!) 
• moeite met uiten van gevoelens (ook wanneer ze volwassen zijn)

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

Vormen van onveilige hechting:

2.  Angstig ambivalent gehecht: 

• ambivalent=niet kunnen kiezen
• voor keuzes te weinig zelfvertrouwen
• ze hebben anderen nodig om te kunnen kiezen
• vragen veel aandacht
• de wereld voelt onveilig
• ze groeien vaak op in gewelddadige gezinssituaties of in oorloggebieden
• exploreren niet door angst (oorlog, geweld)

10.2 Veilige hechting en onveilige hechting

Vormen van onveilige hechting:

3. Gedesoriënteerd/verstoord-gehecht: 

• Gedrag van beide vormen gecombineerd laten zien
• zoeken contact
• veel stress
• kan verstarren bij lichamelijk contact (het krijgen van een knuffel) 
• willen controle houden
• vaak getraumatiseerd (mishandeling, seksueel misbruik)
• op latere leeftijd: extreem angstig, controlerend, vaak bazig gedrag 

10.3 Reactieve hechtingsstoornis

Meest ernstige hechtingsstoornis: reactieve hechtingsstoornis

Vertrouwen niemand door zwaar trauma

-Geremde type: negatief zelfbeeld, wel sociale interactie maar toont geen plezier, tonen geen affectie (frozen children)

-Ontremde type: maakt geen onderscheid tussen vertrouwde personen en vreemden. Zoeken met iedereen contact, allemansvrienden, driftig door gevoel van achterstelling.

10.3 Reactieve hechtingsstoornis

Symptomen van reactieve hechtingsstoornis:

• Moeite met lichamelijk contact
  
• Controle willen houden
  
• Woedeaanvallen/agressie
  
• Geen affectie kunnen tonen
  
• Onderontwikkeld geweten
  
• Druk en chaotisch gedrag
  
• Zeer aangepast gedrag
  
• Alles zelf oplossen
  

Wat hebben deze kinderen op school nodig?

10.3 Reactieve hechtingsstoornis

• Voorspelbaarheid
  
• Structuur
  
• Grenzen
  
• Nadruk op gedrag, niet op emotie
  
• Vermijd discussie
  
• Positieve benadering, rekening houdend met kind
  
• Streef naar succeservaringen (kleine tussendoelen)
  
• Leer kind wat positief gedrag inhoudt (bewustwording)
  

10.4 Gevolgen van een hechtingsstoornis

• Mogelijke gevolgen hechtingsstoornis:
  

- Moeite met zelfvertrouwen en vertrouwen van een ander

- Moeite met uiten van emoties en omgaan met emoties van anderen

- Gedrag komt voort uit angst (afwijzing, prestatie, intimiteit, om verlaten te worden, voor het onbekende etc.)

10.6 Verdieping: Kinderen met hechtingsstoornis en de klas 

Kind met hechtingsstoornis in de klas:

-Je hebt alleen een zakelijke relatie met het kind waarbij je zorgt dat het tot leren komt.

-Benader het kind positief

-Respecteer zijn emoties

-Wees erop voorbereid dat het kind je test (hoever kan ik met jou gaan)

-Geef duidelijke structuur, wees voorspelbaar (transparant), beloon als het kan, straf alleen wanneer nodig (zonder je emotie te tonen).