Naamgeving Koolstofchemie 2 §4.3

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4.3 koolstofchemie

Bij het gebruik van fossiele brandstoffen ontstaat koolstofdioxide. Het wegverkeer gebruikt fossiele brandstoffen. Zo rijden de meeste bussen op dieselolie. De samenstelling van dieselolie kan met de formule C₁₄H₃₀ worden weergegeven. Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van dieselolie. 

• 2C₁₄H₃₀ _(g) + 43O₂_(g) → 28CO₂_(g)+ 30 H₂O_(g)
  

Er wordt 80 gram dieselolie verbrand. Hoeveel koolstofmonooxide onstaat er?

2C₁₄H₃₀ (g) + 29O₂(g) → 28CO(g)+ 30H₂O(g)

Leg zo volledig mogelijk uit wat onder het begrip isomerie wordt verstaan.

• Verschillende stoffen met dezelfde molecuulformule en een verschillende structuurformule.
  

Teken het atoom natrium volgens het atoommodel van Bohr

Wat is de systematische naam?

• hebt-1,5-dieen
  

H

 |

Wat is de systematische naam?

• cyclohexeen

Wat is de systematische naam?

• 3-ethyl-3,4,5-trimethyloct-1-yn
  

Wat is de systematische naam?

• 1-broom-3-chloor-5-ethylmethylcyclohexaan
  

Leg uit of de volgende stoffen isomeren van elkaar zijn.

 2-methyl-pent-2-een en hex-3-een.

• 2-methyl-pent-2-een      C₆H₁₂
  
• hex-3-een    C₆H₁₂
  

Leg uit of de volgende stoffen isomeren van elkaar zijn.

hexaan en hex-1-een.

• hexaan  C₆H₁₂
  
• hex-1-een  C₆H₁₄
  

Leg uit of de volgende stoffen isomeren van elkaar zijn.

ethyl-2,4-dimethyl-hexaan en 3,3,4,4-tetramethylhexaan

• 3-ethyl-2,4-dimethyl-hexaan  C₁₀H₂₂
  
• 3,3,4,4-tetra-methylhexaan  C₁₀H₂₂
  

Geef de structuurformule van tetrafluormethaan

Geef de structuurformule van pentaan-2,3-diol

Geef de structuurformule van 3-methylhex-2-een

Vetten

• Er zijn onverzadigde vetten en verzadigde vetten
• Onverzadigde vetten zijn gezond.
• Onverzadigde vetten zijn te herkennen aan de dubbele binding.
• Belangrijk voor het opslaan van energie.

Mineralen

• Verbindingen met een metaalatoom;
• Planten en dieren kunnen deze mineralen opnemen.
• Zo komen ze in ons voedsel terecht.

• Dit is een stukje van een eiwitmolecuul
  

• Kenmerkend voor een eiwitmolecuul. Dit heet een peptidebining

Koolhydraten

• Hier zie je de stof glucose.
• De atomen zitten in een ringstructuur waarbij er C, O en H atomenin voorkomen.

Koolhydraten

• Omdat de structuur onduidelijk is wordt hij vaak eenvoudig gescheven.
• De structuur is getekend in lijnen en op iedere hoek zit een C atoom.
• Behalve op één hoek, daar zit het O atoom.

Koolhydraten

• Veel van deze glucose moleculen verbonden met een O atoom vormt een koolhydraat.
  
• Dan wordt het sacharose

Vetten

De structuur is te herkennen aan:

• 3 koolstof atomen met een COO binding aan drie lange ketens van koolwaterstoffen.

Bij ieder vet is dit altijd het zelfde.

Deze lange rijen zijn anders zodat je verschillende soorten vetten en oliën krijgt.

Veel van deze brandstoffen haalt men uit aardolie, bijvoorbeeld door destillatie van ruwe aardolie of door het kraken van bepaalde aardoliefracties.
  Leg uit of destillatie een chemische reactie is.

• Destillatie is geen chemische reactie, omdat er geen nieuwe stoffen ontstaan.
  

Bij een kraakproces ontstaan uit dodecaan, C₁₂H₂₆ (l), twee verschillende stoffen. Een van deze stoffen
is octaan.  Geef het kraken weer in een reactievergelijking met molecuulformules.

• C₁₂H₂₆ → C₈H₁₈ + C₄H₈
• Leg uit dat bij het kraken niet uitsluitend verzadigde koolwaterstoffen kunnen ontstaan.
• Als een binding tussen twee C-atomen breekt kom je twee H-atomen tekort om een verzadigde
  koolwaterstof te laten ontstaan. Omdat koolstof covalentie 4 heeft, moet er een dubbele binding ontstaan.

Als een dieselmotor niet goed is afgesteld, treedt onvolledige verbranding op van de dieselolie.
Daarbij ontstaan ongewenste producten. Eén van die producten kun je dan uit de uitlaat zien komen.  Welk product is dat? 

• Roet / koolstof
  

Een ander ongewenst product bij de onvolledige verbranding van dieselolie is een kleurloos gas.
Geef de naam van dit gas en geef een argument waarom moet worden voorkomen dat dit product ontstaat. 

• Koolstofomonoxide / CO
     (CO bindt zich sneller aan rode bloedlichaampjes dan O₂) Het is (zodoende) een giftig gas. 

Bij het gebruik van fossiele brandstoffen ontstaat koolstofdioxide. Het wegverkeer gebruikt fossiele brandstoffen. Zo rijden de meeste bussen op dieselolie. De samenstelling van dieselolie kan met de formule C₁₄H₃₀ worden weergegeven. Geef de reactievergelijking van de onvolledige verbranding van dieselolie. 

• 2C₁₄H₃₀ (g) + 29O₂(g) → 28CO(g)+ 30H₂O(g)
  

Aan benzine worden stoffen toegevoegd die de eigenschappen van benzine verbeteren. Deze stoffen ontstaan bij het kraken van koolwaterstoffen. Bij het kraken van C₉H₂₀(g) ontstaan twee stoffen: C₃H₆(g) en C₃H₈(g).

Schrijf van deze kraakreactie de vergelijking op.

• C₉H₂0(g) → 2C₃H₆(g) + C₃H₈(g)
  
•  Henk beweert: “een kraakreactie is een ontledingsreactie”. Leg uit of Henk gelijk heeft. In de uitleg moet de definitie van een ontledingsreactie vermeld worden.

• Ontleding is een reactie waarbij uit één stof meer producten ontstaan. Dat is hier het geval, dus Henk
  heeft gelijk.
  

Geef de naam van het molecuul.

• 5,5-dibroom-3-chloor-2methylheptaan
  

Geef de naam van het molecuul.

• 4-amino-3-methylpentaanzuur
  
• NH₂ is een aminogroep.
• Waarom heeft zuur geen nummer?
• Zuur zit altijd aan de buitenkant.

Geef de naam van het molecuul.

• 2,2,3,-trichloorpentaan
  

Geef de naam van het molecuul.

• 1,3-dibroompent-2-een
  

Geef de naam van het molecuul.

• 3-ethylpent-1-yn
  

Geef de naam van het molecuul.

• propaan-2-ol