3.7 Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Nederlands Talent

3.7 Grammatica

Onderwerp en lijdend voorwerp

Lesdoelen

* Je weet hoe je het onderwerp vindt

* Je weet hoe je het lijdend voorwerp vindt

GRAMMATICA - herhaling

Persoonsvorm

De persoonsvorm is een belangrijk zinsdeel. 

In elke zin staat een persoonsvorm.

De persoonsvorm is altijd een werkwoord (doe-woord) en bestaat meestal uit één woord.

Je kunt de persoonsvorm in een zin vinden door de zin van tijd te veranderen of er een vraagzin van te maken.

GRAMMATICA - herhaling

Zinsdelen

Een zin kun je in verschillende stukjes verdelen. 

Deze stukjes noemen we zinsdelen. 

De persoonsvorm en het onderwerp zijn zinsdelen.

GRAMMATICA - herhaling

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde is een zinsdeel. 

De persoonsvorm en het andere werkwoorden in een zin vormen samen het werkwoordelijk gezegde.

Volgende week gaan Yasmin en Elif shoppen.

Als er maar één werkwoord in een zin staat is dat de persoonsvorm en het werkwoordelijk gezegde tegelijk!

GRAMMATICA - herhaling

Werkwoordelijk gezegde

Als er maar één werkwoord in een zin staat is dat de persoonsvorm en het werkwoordelijk gezegde tegelijk!

De meiden zien leuke schoenen.

GRAMMATICA - herhaling

Zinsdeelstrepen

Om zinsdelen te kunnen vinden, zet je zinsdeelstrepen.

Een zinsdeel kan uit één woord bestaan, maar ook uit twee of meer.

Tussen het onderwerp, de persoonsvorm en het werkwoordelijk gezegde kun je dus zinsdeelstrepen zetten!

Het onderwerp

Het onderwerp vind je door te vragen:

Wie/wat + WG + er?

Voorbeeld 

Hebben/ zij /de honden/ alleen in huis /gelaten?

 PV            wg                                                           wg

Wie hebben er gelaten? antwoord zij

Wat is het onderwerp?

Marina legt het onderwerp uit.

1. Marina
2. legt
3. het onderwerp
4. uit

Wat is het onderwerp?

Met een bal heeft Frank twee ramen gebroken.

1. Met een bal
2. Frank
3. Ramen
4. Gebroken

Wat is het onderwerp?

Tarik maakt altijd zijn huiswerk.

1. Maakt
2. Altijd
3. Tarik
4. Huiswerk

Wat is het onderwerp?

Wij zitten aan tafel

1. Wij
2. zitten
3. aan
4. tafel

Wat is het onderwerp?

Op het drukke kruispunt is een man gevallen

1. Drukke
2. Kruispunt
3. man
4. gevallen

Wat is het onderwerp?

Welke boek hebben jullie gelezen?

1. Jullie
2. welke
3. boek
4. gelezen

Lijdend voorwerp

Voorbeelden

 Hij maakt zijn huiswerk.

 Wat maakt hij?

 antwoord: zijn huiswerk

 zijn huiswerk is lijdend voorwerp

De jongens gooiden sneeuwballen.

Wat gooiden de jongens?

    

antwoord: sneeuwballen

sneeuwballen is lijdend voorwerp

    

Razend gooide de leraar een krijtje door de klas.

Wat ............  ...................?

 

Antwoord:.................

..................is lijdend voorwerp

    

 Ze waarschuwden hem niet op tijd.

 ..................................?

 

antwoord:........

............ is lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp

LET OP:

• niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

• Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

Aan de slag...

3.7 Grammatica

Onderwerp en lijdend voorwerp.

Bladzijde 170 t/m 176

Opdracht 1 t/m 11.