Keynote digitale geletterdheid in het basisonderwijs

• Digitale geletterdheid
• WO
• Studiejaar 1

Remke Heijmans

Digitale geletterdheid in PO

Digitale geletterdheid van de leerkracht 

Wat is digitale geletterdheid eigenlijk?

Wat is digitale geletterdheid eigenlijk?

Leerlingen zijn digitaal geletterd als ze bewust, verantwoordelijk, kritisch en creatief overweg kunnen met ICT, digitale media en andere technologieën die nodig zijn om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse én toekomstige informatie- en netwerksamenleving (SLO, 2021)

Misvattingen

"Kinderen die veel gebruik maken van digitale technologie worden vanzelf digitaal geletterd."

Misvattingen

"Digitale geletterdheid staat gelijk aan programmeren." 

Misvattingen

Leerkrachten:

Digitale geletterdheid komt erbij. We hebben er geen tijd voor. Dan kunnen we 

21st Century Skills

1: Creatief denken
2: Probleem oplossen
3: Computational thinking
4: Informatie vaardigheden
5: ICT- basisvaardigheden
6: Mediawijsheid
7: Communiceren
8: Samenwerken
9: Sociale en culturele vaardigheden
10: Zelfregulering
11: Kritisch nadenken

2023

4 domeinen van

Digitale geletterdheid

(inhoudslijnen)

Digitale systemen: basiskennis

Office/Google/Apple/........

Met welke programma's werken de studenten eigenlijk? Zelf en als leerkracht?

Digitale systemen: Tech Ontdekken

Als kinderen informatie zoeken...

Welke middelen gebruiken ze?

Thema kasteel

zoek op internet informatie over de binnenplaats

(Eisenberg, 2018)

Wat zijn betrouwbare bronnen?

Watwat.be

nieuwswijsheid beeld en geluid

A.I. (?)

Wat gaan we kinderen leren over ai?

Waar het allemaal gebruikt wordt? Zij kennen het van Rekentuin en Duolingo

Gaan we kinderen leren hoe ze moeten omgaan met diverse applicaties?

we willen dat kinderen zelf nadenken en kritisch zijn

kinderen lezen steeds minder lange teksten voor informatie. 

Duurzaamheid is een onderwerp bij AI

NOLAI: nationaal onderwijslab AI

Creëren met technologie

Maakonderwijs

Programmeren

- Herkennen en creëren van patronen
- Algoritme (reeks intructies)
- Decomposing (probleem ontleden)
- Debugging (fouten opsporen en oplossen)
- Herhalingen (Loop of lus)
- Voorwaarden (Als... dan ...)
- Functie (hulp programma binnen hoofd programma)
- Variabele (een bepaalde wisselende waarde)

hierbij dankbaar gebruik gemaakt van deze leerlijn

Voorbeeld

Hello Ruby
Linda Liukas

Met handige website

Ruby wil naar Android. schrijf of teken voor haar de route. Maak een foto

programmeren activiteiten

www.incredibox.com

kerndoel 8 en 9: Jezelf en de ander in de digitale wereld

Welke social media gebruiken kinderen?

Naar wie of wat kijken kinderen op Youtube en Tiktok?

Mediawijsheid

De verzameling competenties die je nodig hebt om actief, kritisch én bewust te kunnen deelnemen aan de mediasamenleving kerndoel 8 en 9

3 opbouwende fases:

1. weten 

2. begrijpen

3. mening

Fase 1 (jonge kind)

- verschillende vormen van media herkennen

- functies van media kennen (commercieel, informeel, amusement)

- de rol van reclame kennen

- de mogelijkheden om contact te leggen met anderen kennen

- vertellen over het eigen mediagebruik

opdracht: welke sponsors?

is het een betaalde samenwerking?

hoe weet je dat? In de shownotes op youtube kijken.

Fase 2 (middenbouw)

- beseffen dat media steeds veranderen

- herkennen van de doelstelling van media

- reflecteren op waarheidsgehalte

- begrijpen hoe sociale media functioneren

- bewust worden van eigen gebruik

Fase 3 (bovenbouw)

- herkennen van de impact van media(gebruik) op mensen

- hoe gaan mensen met media om?

- onderzoeken van doelstellingen van media

- nadenken over ethiek (wat is juist?)

- bewust zijn van de risico's van mediagebruik

- bewust zijn van eigen mediagebruik

nu populair drankje, maar heel duur

Wat is eigenlijk jouw gemiddelde schermtijd?

apps:

forest

touch grass

Data en privacy

https://clario.co/blog/tiktok-data/ 

is een bedrijf uit Dubai dat antivirus software verkoopt en een blog bijhoudt. betrouwbaarheid is een vraag. 

hoort bij afbeelding what social media knows about you

Digitale didactiek

zorgen deze programma's voor werkdrukverlaging of niet? Heb je meer tijd over?

Leerlingvolgsystemen

allemaal leerlingvolgsystemen.

Esis en parnassys voor het totaalplaatje hele leerlingadministratie

de anderen zijn toetsvolgsystemen marktleiders zijn iep en cito

voor kleuters: bosos, kijk! en mijn kleutergroep

Cognitieve multimediatheorie

Richard Mayer, 1990-heden

Goed (digitaal) bordgebruik ondersteunt 

- visuele en auditieve waarneming

- het ordenen van beelden en begrippen

- het voorkomen van cognitive overload

De capaciteit van het werkgeheugen is beperkt! Ongeveer 7 chuncks

(Allan Pavio, 1971 Dual coding theory)

(Sweller, 1988 Cognitive load theory)

(Mayer 1999tot nu, Cognitive multimedia learning theory)

Om te begrijpen hoe dit schema werkt kun je het filmpje kijken op Canvas. 

kort: informatie komt via 2 kanalen binnen. ons werkgeheugen selecteert de belangrijke info en probeert dit te organiseren. Als er voorkennis aanwezig is, is het makkelijker te ordenen.

Wat moeten we als leerkracht doen?

1. Verzorg de juiste beelden en geluiden

2. Help het brein juist te selecteren en te ordenen

3. Verzorg het algemene proces

(Schmeier 2020, bordwerk en aantekeningen)

Redundantie

kip

KIP

Roos

Roos

Keuze bepalen inzet (Edu)tech

kleuteridee.nl

Tpack

(Mishra & Koehler, 2005)

SAMR

(Puentadura, 2006)

(Kolb, 2011)

Vanuit het leren 

arcademics.com 

www.arcademics.com

(Kolb, 2011)

Ethische vraagstukken

cdn.jwplayer.com

Ethische vraagstukken rondom Edutech

futurenl.org