5.4 Het zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Hou je mobiel bij je!

Leg hem omgekeerd op de hoek van je tafel,

met het scherm naar beneden!

Het zenuwstelsel.

Het zenuwstelsel.

Inloggen LessonUp

Wat is een prikkel?

1. Een orgaan reageert op invloed uit de omgeving
2. Electrische signalen die naar je hersens gaan
3. Een invloed uit je omgeving
4. Een cel die impulsen opvangt

Sleep de juiste omschrijving naar daarbijhorende woord

Zweetklieren

Hoornlaag

Kiemlaag

Talgklieren

Lederhuid

Bestaat uit resten van dode cellen 

Bestaat nog uit levende cellen

Maakt talg

Bevinden zich de warmte-, koude-, druk- en tastzintuigen

Produceert zweet

Welk onderdeel van het oog heeft zintuigcellen

1. Blinde vlek
2. Gele vlek
3. Oranje vlek
4. Kleine vlek

Is "proeven" een prikkel, een impuls, een waarneming of een zintuig?

1. Prikkel
2. Impuls
3. Waarneming
4. Zintuig

In welke volgorde gaat reageren op een waarneming?

1. impuls - hersenen - impuls - actie - prikkel
2. prikkel - actie - impuls - hersenen - impuls
3. impuls - actie - impuls - prikkel - hersenen
4. prikkel - impuls - hersenen - impuls - actie

Wanneer wordt je je bewust van een waarneming?

1. Als er een prikkel in je zintuig komt.
2. Als het impuls in de hersenen is verwerkt.

1. Wat kun je met de huid waarnemen?

1. Pijn, warmte, kou, druk en geluid
2. Pijn, warmte, kou, druk en licht
3. Pijn, warmte, kou, druk en tast
4. Pijn, warmte, kou en emotie.

Je oren kunnen twee dingen waarnemen, namelijk...

1. Geluid en warmte
2. Geluid en balans
3. Warmte en licht
4. Warmte en balans

Berg je mobiel op!

Hij moet niet meer zichtbaar aanwezig zijn

Het zenuwstelsel

• Het zenuwstelsel bestaat uit: zenuwen, ruggenmerg en hersenen.

• De hersenen en het ruggenmerg heten samen het centraal zenuwstelsel.

• Alles wat je lichaam doet wordt geregeld door het zenuwstelsel.

Leerdoelen

-  Je kunt de bouw van het zenuwstelsel beschrijven.

- Je kunt de functies van het zenuwstelsel beschrijven.

Zintuigen - Prikkels -  Impulsen

Een prikkel is een invloed in de omgeving.

De zintuigcellen in de zintuigen vangen die prikkels op. In de zintuigcellen ontstaan dan impulsen.

Een impuls is een elektrisch signaaltje. Dat signaaltje gaat door een zenuw naar je hersenen. De impulsen gaan ook van de hersenen via de zenuwen naar bijvoorbeeld spieren en klieren. Een aantal impulsen gaat door het ruggenmerg.

Zintuig : waarneming

- oren     : Je hoort wat de ander je vertelt.

- ogen    : Je ziet, want je leest dit.

- tong     : Je proeft wat de smaak van kaas is.

- neus     : Je kunt ruiken dat het eten aanbrandt.

- huid     : Je kunt voelen aan een kopje of de thee heet is.

De bouw van het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel. 

Centrale zenuwstelsel:

Hersenen + ruggenmerg (bestaat uit zenuwen)

Perifere zenuwstelsel: 

verbinden het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen

De bouw van het zenuwstelsel

Werking van zenuwstelsel

In de huid worden warmtprikkels omgezet tot impulsen in de warmtezintuigcellen.

1

De impulsen worden via de zenuwen naar het centrale zenuwstelsel geleid.

2

De impulsen komen via de zenuwen in het ruggenmerg. Vanuit hier gaan ze door naar de hersenen.

3

In de hersenen komen de impulsen aan. Hier wordt je je bewust van de warmte.

4

prikkel verwerking

Prikkel- impuls - reactie

Functies van het zenuwstelsel

Als je je bewust wordt van dingen die je waarneemt, kun je ook bewust reageren. Er ontstaan dan impulsen in je hersenen.

Er ontstaan impulsen in je hersenen.

1

De impulsen worden van de hersenen door zenuwen naar spieren in de arm geleid. Hierdoor kan de spier samentrekken (bewegen van de arm)

2

Er kunnen ook impulsen van de hersenen door zenuwen naar klieren (bijv. speekselklieren) worden geleid. Hierdoor wordt er speeksel aangemaakt.

3

Een klier is een orgaan dat bepaalde stoffen produceert, bijv. zweetklieren, talgklieren en speekselklieren.

Zenuwcellen

Er zijn drie verschillende type zenuwcellen:

• Gevoelszenuwcel (sensorische cellen)
• Bewegingszenuwcel (motorische zenuwcel)
• Schakelcel

Drie typen zenuwcellen:

Pak je mobiel

Waaruit bestaat het zenuwstelsel?

1. hersenen, ruggenmerg, zenuwen
2. hersenen en zenuwen
3. zenuwen en ruggengraat
4. hersenen, ruggenmerg, zenuwen en zintuigen

Wat zie je op de
afbeelding?

Kies het beste antwoord

1. Klieren
2. Het ruggenmerg
3. De zenuwen
4. Het zenuwstelsel

waaruit bestaat het centrale zenuwstelsel?

1. hersenen
2. hersenen en zenuwen
3. hersenen, zenuwen en ruggenmerg
4. hersenen en ruggenmerg

Een functie van het zenuwstelsel

1. bloed zuiveren
2. reacties regelen van spieren of klieren
3. prikkels van de spieren ontvangen
4. zintuigcellen aanmaken

Waaruit bestaat het zenuwstelsel?

1. Centrale zenuwstelsel en ruggenmerg
2. Centrale zenuwstelsel en zenuwen
3. Zenuwen en ruggenmerg
4. Hersenen en ruggenmerg

De hersenen horen bij....

1. Centrale zenuwstelsel
2. Zenuwen
3. De zintuigen

Behoort een oogzenuw tot het centrale zenuwstelsel?

1. ja
2. nee

Welke functie heeft de wervelkolom voor het ruggenmerg?
De wervelkolom ...

1. beschermt het ruggenmerg
2. geeft stevigheid aan het ruggenmerg
3. geeft vorm aan het ruggenmerg
4. geleidt het ruggenmerg

Hersenen geven impulsen via zenuwen door naar:

1. zintuigen
2. spieren
3. klieren (bijv. speekselklier)
4. spieren en klieren

De functie van zintuigen zijn......

1. Prikkels opvangen en impulsen opvangen
2. Prikkels maken en impulsen opvangen
3. Prikkels maken en impulsen maken
4. Prikkels opvangen en impulsen maken

Een orgaan dat reageert op prikkels

Alle zenuwen, ruggenmerg en hersenen samen

iets waar je zintuigen op reageren

Hier wordt je bewust van prikkels

Een seintje dat via de zenuwen naar de hersenen of spieren gaat 

Prikkel 

Zenuwstelsel 

impuls 

zintuig 

hersenen 

er zijn drie soorten zenuwcellen, welke hoort er niet bij

1. centrumcel
2. schakelcel
3. gevoelszenuwcel
4. bewegingszenuwcel

Een reflex

Reflexboog

De weg die impulsen afleggen bij een reflex

Reflex

Aan de slag:

Thema 5

Basisstof 4

Maak opdracht 1 t/m 8

En nu eens kijken wat je al hebt begrepen van deze les!

Pak je mobiel

Zijn de hersenen onderdeel van reflexbogen?

1. Ja
2. Nee

Wat is een reflexboog?

1. De snelheid van reflexen
2. Reageren op een prikkel
3. Een impuls die spieren of klieren aansturen
4. de weg die impulsen bij een reflex afleggen

Vindt deze reflexboog nog plaats als zenuw R door midden is gesneden?

1. Ja
2. Nee

Hoe verloopt deze reflexboog?

1. Blauw - Geel - Groen
2. Groen - Geel - Blauw
3. Kan beide kanten op