T7B5 + B6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Thema 7 Duurzaam leven

B5 - Klimaatverandering

Leerdoelen

Je kunt beschrijven wat het broeikaseffect is.

Je kunt oorzaken en gevolgen van het versterkte broeikaseffect en de klimaatverandering noemen.

Broeikaseffect

Klimaat: gemiddelde weersomstandigheden over een periode van minstens dertig jaar.

Dampkring: atmosfeer, de luchtlaag om de aarde.

Broeikasgas: gas in de atmosfeer dat warmte vasthoudt.

Broeikaseffect: een deel van de warmte-uitstraling van de aarde wordt tegengehouden door gassen in de damkring.

Versterkt broeikaseffect: opwarming van de aarde door de toename van broeikasgassen in de atmosfeer.

Het broeikaseffect

Het versterkt broeikaseffect

Gevolgen van het versterkte broeikaseffect 

• stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde
• stijging van de zeespiegel doordat gletsjers smelten en het zeewater uitzet door opwarming
• vrijkomen van koolstofdioxide en methaan door ontdooien van gebieden met bevroren bodem
• verzilting van bodem en grondwater

verzilting: Toename van het zoutgehalte in bodem en grondwater.

Gevolgen van de klimaatverandering

• extreme weersomstandigheden
• door droogte worden woestijnen groter
• sommige gebieden zijn minder geschikt en andere gebieden juist geschikter voor landbouw
• bepaalde planten en dieren verdwijnen, terwijl andere soorten juist verschijnen
• het jaarritme van soorten verandert
• het aantal sterfgevallen door hitte neemt toe
• er komen meer tropische ziekten en plagen in Nederland

Jaarritme: regelmaat in de levenscyclus van plantenen diersoorten.

Opdrachten

Maken 7.5 opdracht 1 t/m 8 (blz. 172)

Thema 7 Duurzaam leven

B6 - Water, bodem en afval

Watervervuiling

Een groot milieuprobleem is de vervuiling van water.

•  water raakt vervuild door stikstof, chemische afvalstoffen en plastic.
•  onderwaterplanten en waterdieren dood.

Plasticsoep

Een andere vorm van watervervuiling is plastic. 

• Grote hoeveelheden plasticafval drijven op rivieren, meren en zeeën.
• In de grote oceanen drijven grote hoeveelheden plastic bij elkaar. Dit wordt de plasticsoep genoemd. 

Bodem

Soms is de bodem zo vervuild door bijvoorbeeld chemisch afval van fabrieken of stortplaatsen, dat het moet worden schoongemaakt.

• Je noemt dat bodemsanering.

Soorten afval

• Recyclebaar afval kan opnieuw worden gebruikt.
  
• Afval afkomstig van planten en dieren heet groente-, fruit- en tuinafval (gft). Gft kan biologisch worden afgebroken (zie afbeelding 3).
  
• Klein chemisch afval (kca) is chemisch afval, bijvoorbeeld batterijen of verf.
  
• Het afval dat niet bij een van deze drie groepen hoort, heet restafval.

Afval scheiden: Door afvalscheiding kan afval op een milieuvriendelijkere manier worden verwerkt. 

Afvalverwerking

• hergebruiken
  
• recyclen
  
• composteren
  
• verbranden
  
• storten

Opdrachten

Maken 7.6 opdracht 1 t/m 8 (blz. 181).