2.2 De liturgie

1 / 31
volgende
Slide 1: Video
KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 31 slides, met tekstslides en 10 videos.

time-iconLesduur is: 40 min

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Video

2.2 De liturgie

Slide 2 - Tekstslide

Doelen:
  • Wat is een liturgie?
  • Wat is polyfonie?
  • Wat is Cantus firmus?
  • Wat is een Mis?
  • Kennismaken met het Chanson
  • Het liturgisch drama leren kennen

Slide 3 - Tekstslide

Liturgie = onderdelen, bijv. gebeden, liederen en ceremoniën die samen een kerkdienst vormen.

  • vroeger Latijn
  • later liturgie aantrekkelijker gemaakt om meer mensen (leken) te trekken.

Slide 4 - Tekstslide

Opdrachtje:

Zoek uit wat het verschil is tussen éénstemmige en polyfone zang.

Slide 5 - Tekstslide

Voorheen, Gregoriaanse muziek Eénstemmig......

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Video

Eénstemmige Gregoriaanse muziek langzaam losgelaten en polyfonie in plaats daarvan.

polyfonie = meerstemmig zingen. Elke stem heeft eigen melodielijn.

Slide 8 - Tekstslide

Opdracht:
  • Zoek uit wat Cantus Firmus betekent.
  • Wat is een Tenor?
  • Wat is een contratenor?

Slide 9 - Tekstslide

Cantus firmus = hoofdmelodie in lange noten

Gezongen door  tenor = stem die melodie vasthoudt; hoge mannenstem.

Hieromheen hoge, korte, beweeglijke stemmen door de contratenor.

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Video

De oudst bekende mis is van
Guillaume de Machaut
(1300-1377)

Slide 12 - Tekstslide

Mis: andere naam voor kerkdienst in Katholieke kerk. Hier worden in vaste volgorde onderdelen gezongen zoals: 
  • Kyrie = roep om Goddelijke bescherming
  • Gloria = aanbidding van God
  • Credo = bevestiging van het geloof
  • Sangus = loflied
  • Agnus Dei = verzoek aan God om zich te bekommeren om de gelovigen

Slide 13 - Tekstslide

De bedenker van de mis waar je een deel van hoorde, Guillaume de Machaut, heeft ook niet kerkelijke liederen bedacht. Deze heten Chanson en werden door Franse troubadours gezongen. Tegenwoordig worden veel Franstalige liedjes chansons genoemd.

Chanson:
  • middeleeuwen > niet kerkelijk lied gezongen door troubadours
  • tegenwoordig > (Franstalige) literaire liederen

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Video

Liturgisch drama = voorgelezen verhaal uitbeelden voor kerkgangers. Theater in kerk.

Vooral van de Passie wordt vaak een liturgisch drama gemaakt. De Passie is het verhaal van de kruisiging, het lijden en de opstanding van Jezus Christus.

Een bekend onderdeel van de Passie is de Quem quaritis? "Wie zoekt gij?"

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Video

Zo wordt in de Middeleeuwen eigenlijk al de basis voor onze hedendaagse Popmuziek gelegd!!!

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Slide 20 - Video

Examenvraag oefenen!!!
Volgende dia eerst overnemen en leren.

Slide 21 - Tekstslide

Vertellen wat ritme en klankkleur is
Klankleur (timbre): eigenschap van geluid waardoor je ene klank van andere kunt onderscheiden, zelfs bij zelfde toonhoogte. Bijv. warm, koud, helder, donker, licht, zwaar, scherp, rond, zacht, ruw, metalig, vol, dof of droog zijn.

Ritme: afwisseling van korte en lange klanken/tonen en stiltes in muziek.

  • Ritmische accenten zijn benadrukte tellen of tonen in de muziek. Ze vallen extra op doordat ze harder, langer, hoger of anders klinken dan de omliggende tonen.

  • Syncopen zijn accenten op onverwachte of normaal onbe­drukte tellen. Daardoor verschuift het gevoel van het ritme en ontstaat er een ‘tegen de maat in’ of schommelend ritmisch effect.

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Video

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Doelen begrepen?
  • Wat is een liturgie?
  • Wat is polyfonie?
  • Wat is Cantus firmus?
  • Wat is een Mis?
  • Kennismaken met het Chanson
  • Het liturgisch drama leren kennen

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Tekstslide

Theorie vraag 7 examen havo 2025 toevoegen.
-ritmische accenten
-syncopen en klankkleur uitleggen

Slide 28 - Tekstslide

Theorie vraag 8 examen havo 2025 toevoegen.

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Video

Slide 31 - Video