H8.1 en H8.2 Water

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H8.1 en H8.2 Water

Leerdoelen

• aangeven in welke vormen water voorkomt
• de stofeigenschappen van water opnoemen
• aangeven waar we water voor gebruiken
• rekenen aan de oplosbaarheid van een stof in water
• rekenen aan concentratie

Drinkwater

• Heel veel water op aarde in de zeeën en oceanen.

maar dit is zout water dus niet drinkbaar.

• 3% van al het water op aarde is zoet maar daar is veel ijs van.
• maar 1% van al het water is oppervlaktewater (rivier, moeras, meren)
• hiervan kunnen we drinkwater maken.

watermolecuul

H₂O

2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom

Binding tussen watermoleculen

• Wat valt je op aan de stippellijntjes?  
• dit zijn waterstofbruggen                       
•                                        een H-atoom heeft een sterke aantrekking met een ander O-atoom 
• hierdoor een hoog smeltpunt  (273 K)
• en een hoog kookpunt.   (373 K)           

Een bijzondere stof

• Bij het smelten en koken van water is dus veel energie nodig.
• Wat gebeurt er bij het afkoelen van water?
• De moleculen komen dichter op elkaar te zitten.
• Dus de dichtheid neemt toe.
• Heeft ijs een hogere dichtheid dan water?
• Nee, want de watermoleculen gaan iets verder uit elkaar zitten als het kouder wordt dan 4^oC

Dichtheid van water

water van 4^oC heeft de grootste dichtheid.

ijs heeft dus een kleinere dichtheid, vandaar dat het blijft drijven.           Water is de enigste stof waarbij dit geldt.

evaluatie

1. Wat is een waterstofbrug?
2. een sterke aantrekking tussen verschillende watermoleculen.
3. Hoe komt het dat ijs drijft op water?
4. omdat ijs een kleinere dichtheid heeft dan water. 

Water gebruiken

• Waar gebruik je drinkwater voor?
• drinken
• koken
• douchen/bad
• wassen van kleding
• toilet
• schoonmaken   etc......

Water besparen is belangrijk

• Hoe doe je dat?
• spaardouche
• kleine spoeling toilet
• slimme wasmachines
• niet in bad gaan/korter douchen

Hoe besparen bedrijven water?

• hergebruiken van water
• geen drinkwater gebruiken maar zelf regenwater of oppervlaktewater filtreren
• waterbesparende machines gebruiken 

• Water gebruiken als.....

• koelmiddel
  
• oplosmiddel 
  
• spoelmiddel
  
• transportmiddel 

• machines af te koelen
• mens en dier afkoelen bij hoge temperaturen
• Bij wassen lost het wasmiddel op
• zeep en vuil wegspoelen
• vuil wegspoelen = water als transportmiddel

Oplosbaarheid

maximaal aantal gram van de oplosbare stof die in 1 liter water kan oplossen.

elke stof heeft een eigen oplosbaarheid.

oplosbaarheid van een aantal stoffen in water bij 20⁰C

Verzadigde oplossing

dan kan er geen stof meer oplossen. 

de maximale oplosbaarheid is bereikt.

als je het oplosmiddel verwarmt gaat de oplosbaarheid van de vaste stof omhoog.

rekenen met oplosbaarheid

• Je wilt een halve liter verzadigde oplossing van keukenzout maken. Hoeveel gram keukenzout moet je oplossen?
• oplosbaarheid is 358,5 g/L 
• 358,5 x 0,5 L = 179,25 g keukenzout

Concentratie

De hoeveelheid opgeloste stof (gram) in een bepaalde hoeveelheid mengsel (liter).

Voorbeeld:

We lossen een suikerklontje van 4 gram op in een beker van een liter.

We hebben hier een concentratie van 4 gram per liter. Dat wordt dus: 4 gram/ 1 liter = 4 g/L

We mengen 8 gram suiker in 2 liter water: Wat is de concentratie?
(denk aan de eenheid!)

Opdracht

Lees H8.1 en H8.2

Maak opdrachten: 2, 4, 6, 10, (12 plusopdracht), 16, 17, 19, 21, 28, 30, (34 plusopdracht), 36, 37, 41, 47, 50, 51, 60, 62, 64, 65, 66