Werkwoord: persoonsuitgangen, A-stam, E-stam, I-stam, medeklinkerstam

Werkwoorden
In deze les leer je:
- wat de uitgangen zijn van een werkwoord in het Latijn in de praesens (tegenwoordige tijd)
- de rijtjes van de A-stam, E-stam, I-stam en medeklinker-stam 
1 / 27
volgende
Slide 1: Tekstslide
LatijnMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

In deze les zitten 27 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Werkwoorden
In deze les leer je:
- wat de uitgangen zijn van een werkwoord in het Latijn in de praesens (tegenwoordige tijd)
- de rijtjes van de A-stam, E-stam, I-stam en medeklinker-stam 

Slide 1 - Tekstslide

A-stam

Slide 2 - Woordweb

E-stam

Slide 3 - Woordweb

I-stam

Slide 4 - Woordweb

Mk-stam

Slide 5 - Woordweb

Persoonsuitgangen
Een persoonsvorm bestaat uit een werkwoordstam en een persoonsuitgangen. We kennen al 2 persoonsuitgangen:
-t: hij/zij/het (3e pers. ev), VB: clamat
-nt: zij (3e pers. mv), VB: clamant

Kijk naar het volgende filmpje en probeer de uitgangen goed te onthouden!

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Video

Wat betekent ridet (inf: ridere)?
A
ik lach
B
jij lacht
C
hij/zij/het lacht
D
zij lachen

Slide 8 - Quizvraag

Wat betekent clamamus (inf: clamare)?
A
ik schreeuw
B
jij schreeuwt
C
wij schreeuwen
D
jullie schreeuwen

Slide 9 - Quizvraag

Wat betekent bibo (inf: bibere)?
A
ik drink
B
jij drinkt
C
wij drinken
D
jullie drinken

Slide 10 - Quizvraag

Wat betekent audis (inf: audire)?
A
ik hoor
B
jij hoort
C
wij horen
D
jullie horen

Slide 11 - Quizvraag

Werkwoorden: stammen
A-stam: clamare: clama- (stam eindigt op a)
E-stam: ridere: ride- (stam eindigt op e)
I-stam: venire: veni- (stam eindigt op i)
Mk-stam: bibere: bib- (stam eindigt op een medeklinker)

Werkwoorden die eindigen op een u vallen onder de mk-stammen (fluere).

De e-stam krijgt in de woordenlijst een streepje boven de e, de mk-stam niet!

Slide 12 - Tekstslide

a-stam
e-stam
i-stam
mk-stam
dormi
ger
doce
serva
veni
fave
divid
celebra
disced
arde
ora
toll
custodi
sta
praebe
add
da

Slide 13 - Sleepvraag

Infinitivus
De infinitivus (= hele werkwoord) bouw je als volgt op:
stam + -re
clama- + -re: clamare
ride- + -re: ridere
audi- + -re: audire
Bij mk-stam: stam + -e- (bindvocaal) + -re
bib- + e + -re: bibere

Slide 14 - Tekstslide

Infinitivus van dormi-?

Slide 15 - Woordweb

Infinitivus van toll-?

Slide 16 - Woordweb

Infinitivus van vend-?

Slide 17 - Woordweb

Infinitivus van ora-?

Slide 18 - Woordweb

Infinitivus van praebe-?

Slide 19 - Woordweb

Rijtjes
Kijk eventueel het filmpje nog een keer. We gaan nu de uitgangen achter de stammen plakken om hele rijtjes te maken.
Let op:
1. Bij de 1e pers. ev van de a-stam valt de a weg. Er bestaat dus GEEN vocao, maar WEL voco.
2. Bij de 3e pers. mv van de i-stam wordt de bindvocaal -u- toegevoegd. We zeggen dus NIET audint, maar WEL audiunt.

Slide 20 - Tekstslide

Mk-stam
De medeklinkerstam is een bijzonder rijtje. Let goed op de bindvocalen:
vinc-o
vinc-i-s
vinc-i-t
vinc-i-mus
vinc-i-tis
vinc-u-nt

vinc-e-re

Slide 21 - Tekstslide

Noteer hieronder het rijtje van docere (e-stam) (dus 3 vormen ev en 3 vormen mv)

Slide 22 - Open vraag

Noteer hieronder het rijtje van addere (mk-stam)

Slide 23 - Open vraag

Noteer hieronder het rijtje van venire

Slide 24 - Open vraag

Noteer hieronder het rijtje van servare

Slide 25 - Open vraag

Wat vond je makkelijk aan deze grammatica? En wat vind je juist nog moeilijk?

Slide 26 - Open vraag

Huiswerk
Maak nu zelf nog mandatum I (p. 104 HB) en mandatum extra (p. 106 HB)

Slide 27 - Tekstslide