Herhaling thema 3 Erfelijkheid en evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Thema 3 Erfelijkheid
en evolutie

Fenotype = het uiterlijk van een organisme

Genotype = de informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een organisme

Chromosomen = lange draad van DNA waarop erfelijke eigenschappen staan

Gen = een deel van een chromosoom met informatie voor één erfelijke eigenschap

gen: donker haar

gen:

rood haar

gen: rood haar

gen:

rood haar

Het fenotype komt tot stand door het genotype en door invloeden uit het milieu.

Fenotype

Wat kun je zeggen over de
persoon waarvan de
chromosomen te zien zijn
in de afbeelding?

1. Het geslacht is een man
2. Het geslacht is een vrouw
3. Het geslacht is niet te bepalen
4. Deze persoon speelt graag minecraft

homozygoot / heterozygoot

Homo = gelijk

Hetero = verschillend

Bij heterozygoot 'wint' het 

sterkste gen, dat is dominant

Homozygoot en heterozygoot

Dominant en recessief 

intermediair

Heeft een vlo hetzelfde fenotype als de pop waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. zowel hetzelfde fenotype als hetzelfde genotype

Welke kleur is dominant?

Welke genotypes hebben de ouders?

Alle genen van een organisme bij elkaar noemen we een...

1. Genenpoel
2. Fenotype
3. Genotype
4. Menselijke genen

-Wat wordt bepaald door het genotype (groen)?  -En wat hoort bij het fenotype, maar niet bij het genotype (oranje)?  

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Stijl haar vanaf de geboorte

Piercings 

Behaarde bladeren

Een litteken

Wibi kan goed piano spelen

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

Geslachtelijk / ongeslachtelijk

Hoeveel chromosomen bevat een BEVRUCHTE eicel?

AA is

1. homozygoot recessief
2. homozygoot dominant
3. heterozygoot

Waardoor verandert het genotype?

1. Door celdeling van lichaamscellen
2. Door mutaties

Noem een aantal mutagene invloeden.

Stappenplan F2 invullen
Stap 1: Wat zijn de genotype
van de ouders (Beide homozygoot)

1. Aa, Aa
2. AA, Aa
3. Aa, aa
4. AA, aa

Stap 2: Welke genen zitten in de geslachtscellen

Vrouwtje = zwart = AA           Geslachtcellen: alleen A

Mannetje = blond = aa            Geslachtcellen alleen a 

Stap 3: Welk geno en fenotype heeft de F1?

Dus: Alle labradors in F1 (eerste kinderen) hebben genotype Aa en fenotype zwart (100%)

	A	A
a	Aa	Aa
a	Aa	Aa

Stap 4: Welk geno en fenotype heeft de F2?

Een van de dieren uit F1 kruisen met een dier met hetzelfde genotype. Dus 2 dieren met Aa wordt Aa x Aa.

Welke geslachtschromosomen kunnen het vrouwtje en mannetje doorgeven?

A

A

a

a

AA

Aa

aa

Aa

P (Parents) -------------------->

Geslachtscellen van P-------->

F1 ------------------------------>

Geslachtscellen F1 ----------->

F2 kruisingsschema:

-> Variatie door geslachtelijke voortplanting

AA                          x                         aa

  A                                                        a

                               Aa

Aa                           x                         Aa

A of a                                         A of a

	A	a
A	AA	Aa
a	Aa	aa

Mutatie

• Is een plotselinge verandering in het genotype van een cel.

• Mutaties kunnen in alle cellen voorkomen.

• Een enkele mutatie heeft nog geen grote gevolgen.

• Mutaties kunnen door kopiëren ontstaan maar ook door invloeden van buitenaf.

Succes met leren!

Leer voor de toets

Thema 3 

Basisstoffen 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8.