Schematische samenvattingen H4.2-4.4

H4 hofcultuur
inleiding Rome
Rome: veel ruïnes en open land
Pausen: nieuwe bloei van stad
BAROK: 
kunstenaars opdrachten
Rome hoofdstad Ren. 
kunstenaars vrijer met regels uit oudheid en renaissance. 
Hoofdkerk Rome vervangen
alle belangrijke kunstenaars als architect
1. Donato Bramante: symmetrisch gebouw - Grieks kruis met koepel als hart
2. Rafael Michelangelo: exterieur met strakke pilasters en omvang en vorm koepel. 
3. Gian Lorenzo Bernini: voorplein met 'armen' / belangrijk deel interieur
1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4,5

In deze les zitten 16 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 15 min

Onderdelen in deze les

H4 hofcultuur
inleiding Rome
Rome: veel ruïnes en open land
Pausen: nieuwe bloei van stad
BAROK: 
kunstenaars opdrachten
Rome hoofdstad Ren. 
kunstenaars vrijer met regels uit oudheid en renaissance. 
Hoofdkerk Rome vervangen
alle belangrijke kunstenaars als architect
1. Donato Bramante: symmetrisch gebouw - Grieks kruis met koepel als hart
2. Rafael Michelangelo: exterieur met strakke pilasters en omvang en vorm koepel. 
3. Gian Lorenzo Bernini: voorplein met 'armen' / belangrijk deel interieur

Slide 1 - Tekstslide

H4 hofcultuur
inleiding Rome
Architectuur: volledige symmetrie
breuk met indeling tot dan toe
altaar centraal: voornaamste plek
koepel als bevestiging
Sint-Pieter in Rome
bouw betaald door aflaatverkoop = tegen betaling zonde afkopen
Maarten Luther opstand
veel volgelingen in steden
Reformatie
=
contrareformatie = reactie                                                         katholieke kerk. 

Slide 2 - Tekstslide

H4 hofcultuur
Paus & kunstenaars
Paus Julius II - religieus en wereldlijk leider
herbouw Rome tot centrum
belangrijkste kunstenaars
Michelangelo
Rafael

Slide 3 - Tekstslide

Mozes
De leider van Israël wordt in zittende houding getoond, met de Tien Geboden in zijn ene hand en met zijn andere hand aan zijn baard. Het beeld stelt een pauzerende Mozes voor, die uitrust nadat hij de 10 geboden heeft ontvangen en van de Sinaï af is gedaald. Beneden ziet hij de mensen rond het Gouden Kalf dansen en is hij woedend. Ook bij dit werk gebruikt Michelangelo een gedraaid hoofd, wat een aangezicht van woede over het beeld geeft. Het beeld van Mozes is 2,35 meter hoog.
Rachel
Links van Mozes staat Rachel, één van de aardsmoeders van het Joodse volk. Zij staat symbool voor het 'actieve leven'. 
Lea
Rechts van Mozes staat Lea, een aardsmoeder van het Joodse volk. Zij staat symbool voor het geestelijke leven. 
Paus
Bovenste deel is gemaakt door de leerlingen van Michelangelo. Een rustende paus met daarnaast (links) een Sybille (klassiek voorspelster) en een oudtestamentische profeet (rechts). Beide verwijzen naar voorspelling van komst van Jezus en wederopstanding na de dood. 

Slide 4 - Tekstslide

Het centrale deel van het plafond gaat over de schepping en de verdrijving van Adam en Eva uit het paradijs. 

Slide 5 - Tekstslide

God wekt Adam tot leven; een vingerwijzing volstaat. Beide zijn uiterst gespierd weergegeven en voldoen zo aan het Griekse schoonheidsideaal. 

Wat valt op aan de houding van Adam?

Slide 6 - Tekstslide

Fresco religie
Op dit fesco staat de hostie centraal. Opvatting (t.o.v. beeld): wie tijdens de mis een hostie eet, is fusiek met God verbonden. 
Boven altaar zetelt God met kerkleiders en geleerden. 

Waarvoor staat de duif symbool? Waarom is de duif op die plek neergezet?

Slide 7 - Tekstslide

Fresco filosofie
Plato (links) wijst naar de hemel, abstracte en tijdloze wereld waarvan het aardse slechts een schijnbeeld is. 

Wat bedoelt Aristoteles als hij wijst naar de aarde? Wat wil hij daarmee benadrukken?

Slide 8 - Tekstslide

H4 hofcultuur
de stad ontwaakt
Rome wordt herbouwd - routes naar belangrijkste kerken gemarkeerd
oud en nieuw verbonden
Gian Lorenzo Bernini
= bel. vertegenwoordiger Barok
Paus Sixtus V
spelen met emotie, dynamiek en energie
decoratieve stijl
doel: verleiden en overdonderen; stuurt aandacht en emoties
macht van katholieke kerk verstevigen en terugveroveren - aanleiding = reformatie
kerkelijk gezag niet overal meer erkend
=

Slide 9 - Tekstslide

H4 hofcultuur
de stad ontwaakt

Slide 10 - Tekstslide

H4 hofcultuur
Illusie in licht
Barok - verschillende kunstvormen samengebracht 
schilder- en beeldhouwkunst gaan over in architectuur
licht
Theresa van Ávila - schrijft boek over extase na gebed
na dood heilig verklaard
liefde en verleiding: geneest harte- en zielenpijn
heldin van contrareformatie

Slide 11 - Tekstslide

Baldakijn in Sint-Pieter (1623 - 1634)
plaatsing onder hoge koepel           vangt volop licht
bladgouden wereldbol = heerschappij van Christus en katholieke kerk over de wereld. 



keuze voor baldakijn verwijst naar processies waarbij priesters door straten trekken. 






bronzen pilaren verwijzen naar Joodse tempel Jeruzalem


Slide 12 - Tekstslide

Extase van Theresia (1647-1652)



gouden stralen glimmen door onzichtbaar dakraam erboven. 


VOORSTELLING: het hart van Theresia wordt met een gouden pijl doorboort door een Engel. Engel laat haar achter in vuur en vlam voor Gods liefde



marmer lijkt in beweging - Theresia lijkt los te komen vanwege ontbreken sokkel. Extase wordt versterkt. 

Slide 13 - Tekstslide

H4 hofcultuur
Theater
Renaissance = bestuderen klassieke geschiedenis = theater
weinig kennis spel en enscenering
Accademia Olimpica
Teatro Olympico
  • publiek halve cirkel
  • één podium
  • apart decor theatertypen
  • voorbeeld voor veel theaters
tragedies: klassiek stadsgezicht met statige gevels
komedie: combinatie van renaissance-architectuur en gotiek
satire: natuurlijke omgeving

Slide 14 - Tekstslide

H4 hofcultuur
Theater
Commedia dell'arte
theaterontwikkeling op straat
  • acteur improviseren teksten
  • reageren op uitingen van publiek
  • liefde tussen twee jongelingen
  • 'maschere' (maskers)
  • karakters belangrijk

Slide 15 - Tekstslide

H4 hofcultuur
Elizabethaans theater
Rond 1600 bloeiende theaterontwikkeling Engeland 
vaste theaters
vrije theatergezelschappen
Lords Chamberlain's Men
The Kings Men
William Shakespeare
  • eigen repertoire - geen kopie van een klassiek theaterstuk
  • eerste moderne toneelschrijver
  • dichterlijke taal / veel beelden / klinkt als een melodie
  • tijdloze thema's - verhaal is ondergeschikt
  • veel tegenstellingen (schijn/zijn, chaos/vrijheid, etc. 

Slide 16 - Tekstslide