4.4 De opkomst van het christendom

• geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

JODEN IN HET RIJK

Na de heerschappij van koning Salomo viel het rijk uiteen in twee stukken:

1. Koninkrijk Israël, al snel veroverd door de Assyriërs.

2. Koninkrijk Juda, bleef langer bestaan

Koninkrijk Juda ging uiteindelijk ook ten onder:

1. Babyloniërs

    - verwoesten de tempel

    - joden in ballingschap

    - verhalen op schrift gesteld (Oude Testament)

    - geloof in een verlosser: MESSIAS

2. Perzen, joden mogen weer naar huis. Herbouw tempel.

3. Grieken

4. Romeinen

EERSTE JOODSE OPSTAND

- oorzaken:

1. hoge belastingen

2. beledigingen

- gevolg:

verwoesting tempel

Tweede Joodse Opstand (Bar Kochba Opstand).

Keizer Hadrianus wilde de joden bestrijden door bijvoorbeeld de besnijdenis te verbieden.

Nieuwe opstand (132-134) met grote gevolgen

1. Naamsverandering: Judea wordt Palestina

2. Joden mogen niet meer in Jeruzalem wonen (met de diaspora als gevolg)

Jezus van Nazareth, Christus, de Messias

De maagd Maria krijgt bezoek

Stal in Bethlehem

Naastenliefde (ook voor vijanden), opkomen voor onderdrukten en geweldloosheid waren als thema nog niet heel bekend in de Romeinse samenleving.

Hier de beroemde uitspraak:

'Wie zonder zonde is werpe de eerste steen.'

Jezus de beloofde messias, verlosser?

- geen bevrijding van de Romeinen (toch gezien als opstandeling)

- verlossing van de zonden

- boodschap eeuwige leven troost voor slaven en armen

Jezus en de twaalf apostelen: Het Laatste Avondmaal. Na de dood van Jezus gingen zij ook buiten Palestina zijn leer verkondigen

Pontius Pilatus, gouverneur van de provincie Judea, wast zijn handen in onschuld.

Jezus wordt veroordeeld tot de kruisdood

Christenbestrijder Saulus werd de belangrijkste verkondiger van het geloof:

Paulus, apostel der heidenen (definitieve scheiding met het joodse geloof)

Rond het jaar 100 schreef de Romeinse historicus Tacitus:

‘In 64 was er een grote brand: de helft van Rome 

brandde af.  Al gauw werd verteld dat keizer Nero 

de brand had laten aansteken, omdat hij ruimte nodig 

had voor een nieuw paleis. Daarom gaf Nero de 

christenen de schuld. Hij liet hen zwaar straffen.

Zo kregen zij beestenvellen aangetrokken om door 

wilde honden verscheurd te worden, of ze werden 

gekruisigd, of ze werden door vuur gedood: aan het 

eind van de dag werden ze aangestoken om te dienen 

als straatverlichting.’

Christenen geschikt als zondebokken.

In de derde eeuw breekt de periode aan van de grote vervolgingen.

    Waarom?

OMMEKEER BIJ CONSTANTIJN DE GROTE (!) 

- Slag bij de Milvische brug

- Edict van Milaan 313:

godsdienstvrijheid voor

de christenen

Theodosius maakt het christendom tot staatsgodsdienst

Einde godsdienstige verdraagzaamheid: heidense cultussen werden verboden (ook gevolgen voor Olympische Spelen...)

De katholiek kerk vereerde heiligen, zoals deze St. Nicolaas.

Protestanten (vanaf 16e eeuw) geloven daar niet in