Basisstof 3: Ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 5: Ecologie

Basisstof 3: Ecosystemen

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Uitleg voor wie dat nodig heeft
• Aan het werk! 
• Afsluiting

1. Competitie
2. Parasitisme
3. Predatie

1. 1 en 2
2. 1 en 3
3. 2 en 3

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik:

• De voedselrelaties en de informatienetwerken binnen een ecosysteem beschrijven;
• De energiestroom door een ecosysteem beschrijven.

Voedselrelaties

In een ecosysteem zijn er voedselrelaties: wie eet wie?

Voedselrelaties geef je weer in een voedselketen of een voedselweb.

• Dieren die elkaar opeten wordt predatie genoemd

Voedselrelaties

In een ecosysteem zijn er voedselrelaties: wie eet wie?

Voedselrelaties geef je weer in een voedselketen of een voedselweb.

Energiestroom

Autotroof: Zetten anorganische stoffen om in organische stoffen --> assimilatie (producenten).

• Fotoautotroof: energie in licht wordt gebruikt voor koolstofassimilatie
• Chemoautotroof: energie wordt uit anorganische stoffen gehaald door oxidatie (elektronenoverdracht).

Energiestroom

Heterotroof: Afhankelijk van andere organismen om organische verbindingen te maken (consumenten).

In een voedselketen is sprake van trofische niveaus:

Producent --> consument 1ste orde --> consument 2de orde --> etc.

(1e trofische niveau) --> (2e trofische niveau) --> (3e trofische niveau) --> etc.

Energiestroom

Assimilatie: organische moleculen maken uit kleinere moleculen

•  CO2 + H2O --> Glucose (koolstofassimilatie)
• Glucose + andere stoffen --> eiwitten/koolhydraten/vetten/DNA (voortgezette assimilatie)

Energiestroom

Dissimilatie: de afbraak van organische moleculen

• Hierbij komt energie vrij, die wordt gebruikt voor assimilatie.
• Organische stoffen worden door reducenten afgebroken tot anorganische stoffen (=mineralisatie).

Piramiden in een ecosysteem

Piramide van biomassa: geeft het drooggewicht van elk trofisch niveau weer. Heeft altijd een piramidevorm.

• Per trofisch niveau is er verlies van biomassa door dissimilatie en afsterving van weefsel.

Piramide van aantallen: geeft de aantallen van elk trofisch niveau weer. Heeft niet altijd een piramidevorm.

Biomassa

• BPP (Bruto Primaire Productie): alle biomassa in een ecosysteem die door producenten wordt gevormd.
• NPP (Netto Primaire Productie): de organische stoffen die niet worden gedissimileerd, en dus gebruikt kunnen worden voor de vorming van nieuwe weefsels.

Aan het werk!

Wat: Basisstof 1 t/m 3 van thema 5

Hoe: Fluisteren met je buur of voor jezelf

Tijd: 15 minuten

Hulp: Kijk in je boek/binas/ vraag je vuur/steek je vinger op

Klaar: Basisstof 5 lezen

Uitkomst: Basisstof 1 t/m 3 van thema 5 zijn af