6. invloed op politieke besluiten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Invloed op politieke besluiten

les 8

De vraag van vandaag is, hoe je kan zorgen dat politici naar je luisteren?

Invloed op politiek besluiten

• Achterkamertjes
  
• Systeem van politieke besluitvorming
  
• Invoerfase
  
• Omzettingsfase
  
• Beleidsvoorbereiding
  
• Beleidsbepaling
  
• Uitvoerfase
  
• Terugkoppelingsfase
  
• Politiek debat
  

Politieke actoren

Ambtenaren

Burgers

Pressiegroepen

Lobbyen

Belangengroepen

Actiegroepen

Informatieve functie

Agenda functie

Commentaarfunctie

Spreekbuisfunctie

Controlerende functie

Pluriforme media

Events

Trends

• Politieke actoren
  
• Ambtenaren
  
• Burgers
  
• Pressiegroepen
  
• Lobbyen
  
• Belangengroepen
  
• Actiegroepen
  
• Informatieve functie
  
• Agenda functie
  
• Commentaarfunctie
  
• Spreekbuisfunctie
  
• Controlerende functie
  
• Pluriforme media

Hoe worden besluiten eigenlijk genomen in de politiek?

klik hier

2016: Coalitie Geldrop-Mierlo valt vanwege 'arrogantie en achterkamertjespolitiek'

Achterkamertjespolitiek

 Het nemen van politieke beslissingen door een select gezelschap, buiten het zicht van het publiek.

Meestal verwijst de term naar politieke beslissingen, waarvan bij voorbaat al vaststaat of ze wel of niet door het parlement zullen worden aangenomen, doordat partijen, meestal de regeringscoalitie, vooraf al een niet-openbaar overleg hebben gevoerd. Er wordt dan nog wel een debat over zo'n agendapunt gehouden, maar door het vooroverleg staat de uitkomst al vast en is het debat maar een schijnvertoning.

Fases van besluitvorming 

Hoe verloopt het politieke proces om nou werkelijk een besluit te nemen in onze samenleving? Er zijn verschillende modellen, maar we gaan er nou eentje bekijken, namelijk de systeem theorie van David Easton. 

1

2

3

4

Klik op de audio voor uitleg!

Er volgt nu nog wat extra uitleg over de begrippen van het vorige schema. 

Agendavorming

Als een onderwerp op de politieke agenda komt en de politiek er dus over gaat praten en  (er soms ook) mee aan de slag gaat. 

Beleidsvoorbereiding

Een minister of wethouder vraagt zijn ambtenaren te onderzoeken en advies uit te brengen.

Politieke actoren

. Als men het heeft over politieke actoren heeft men het meestal  over ambtenaren en politici. Echter is iedereen die voor de overheid werkt in principe een actor, dus ook mensen die werken in het onderwijs, bij de politie of voor de gemeente. Maar onder actoren worden ook mensen  of organisaties gerekend die invloed hebben op het proces. Dit kunnen journalisten, lobbyisten of georganiseerde groepen zijn die om wat voor reden dan ook invloed hebben op bijvoorbeeld de beslissingen die worden gemaakt door de politiek.

Wat is geen voorbeeld van een politieke actor?

1. Politieagent
2. Journalist van de Telegraaf
3. ANWB
4. het zijn allemaal politieke actoren

Je hebt nu gezien in de systeem theorie van Easton dat de actoren behoorlijk wat invloed hebben, maar hoe kunnen deze actoren nou invloed uitoefenen? 

Want het kan zijn dat je het niet eens bent met zaken. Wat kan je dan doen?

Invloed van burgers op politiek:

Stemmen

Actievoeren

Lid worden van een politieke partij

Media

Burgerinitiatief

Bezwaarschrift

Burgerlijke ongehoorzaamheid

klik hier

Burgerinitiatief

Met 40.000 handtekeningen is de 2e kamer verplicht om jouw onderwerp op de agenda te zetten. Ook kan je handtekeningen verzamelen om iets in jouw gemeente voor elkaar te krijgen

Bezwaarschrift

Je kan een bezwaarschrift indienen tegen een overheidsbesluit of naar de rechter gaan. 

Burgerlijke ongehoorzaamheid 

Burgerlijke ongehoorzaamheid is het opzettelijk overtreden van de wet of het negeren van bevelen van de overheid met een politiek doel. De meeste denkers en activisten die zich ermee bezig hebben gehouden stellen dat burgerlijke ongehoorzaamheid per definitie geweldloos is en nooit plaatsvindt uit louter eigenbelang.

We hebben het al gehad over actie- en belangengroepen, maar wat kunnen zij nou doen om de politiek te beïnvloeden. 

Pressiegroepen:

Belangengroepen: komen op voor bepaalde groepen.

Actiegroepen zijn gericht op één bepaalde doelstelling.

Pressiemiddelen van pressiegroepen (belangen- en actiegroepen)

1- Lobbyen en/of polderen (onderonsjes) met politici/regering

2: Overleg voeren

3: Actievoeren. demonstreren... handtekeningen...

Lobbyen

Lobbyisten proberen de belangen van hun opdrachtgever (Shell, Greenpeace, tabaksindustrie) bij de politiek onder de aandacht te krijgen.

Voor

- Het hoort bij het democratische proces.

- Politici gebruiken lobbyisten voor info en argumenten.

Tegen

- Lobbyisten zijn niet gekozen en het is dus niet democratisch.

- Grote organisaties hebben zo meer invloed dan gewone burgers.

Wat is een voorbeeld van lobbyen

1. In de stad mensen vragen naar hun mening over kernenergie
2. Anoniem op social media je mening geven
3. Een afspraak met een politici waarbij je hem probeert duidelijk te maken dan autorijden goedkoper moet.
4. Zitten in de lobby van een hotel

4e macht

de macht van de (niet-gekozen) ambtenaren die voor (bijvoorbeeld) een minister werken.

klik hier

Ambtenaren

• In NL blijven ambtenaren op hun plek bij een nieuwe regering
• Voordeel: kennis en ervaring blijft
• Nadeel: ze hebben daarmee grote invloed op het besluitvormingsproces 
  

Doordat de media zoveel macht heeft is het belangrijk dat:

• Er persvrijheid is
• De media niet een beeld geeft, maar pluriform is. 

klik hier

vier functies van de media

1: Agendafunctie: onderwerpen aandragen voor de politieke agenda.

2: Informatieve functie: burgers informeren over overheidsbeleid

3: Meningsvormende functie: in de media kun je verschillende meningen horen, hierdoor kun je makkelijker je eigen mening vormen.

4: Controlerende functie: controleren van politici: massamedia is de waakhond van de democratie.

Stelling: In Nederland heeft iedereen dezelfde macht om de politiek te beïnvloeden. Leg ook uit waarom wel of niet.

Einde