Strafrecht

Introductie
Waarom was afgelopen dinsdag een belangrijke politieke dag?
Wat is er woensdag in de Tweede Kamer besproken?
Wat is er gisteravond laat gebeurd tijdens dit debat?

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/video/video/5334773/baudet-politiek-tweede-kamer-kabinet-fvd-sigrid-kaag-debat
1 / 18
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 18 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Introductie
Waarom was afgelopen dinsdag een belangrijke politieke dag?
Wat is er woensdag in de Tweede Kamer besproken?
Wat is er gisteravond laat gebeurd tijdens dit debat?

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/video/video/5334773/baudet-politiek-tweede-kamer-kabinet-fvd-sigrid-kaag-debat

Slide 1 - Tekstslide

Strafrecht

Slide 2 - Tekstslide

Uitgangspunten strafrecht
Het strafrecht ondersteunt de rechtstaat met 3 uitgangspunten:
1. Artikel 1 Wetboek van Strafrecht: geen feit is strafbaar dan op de grond van een daaraan voorafgegane strafbepaling
2. Artikel 1 stelt ook: strafbepalingen (omschrijving strafbare handeling) moeten duidelijk omschreven zijn
3. De 'ne-bis-idem-regel': nooit 2x vervolgd worden voor hetzelfde vergrijp. Zelfs als nieuwe feiten naar boven komen.  (regels staat onder druk door DNA-technieken)

Het legaliteitsbeginsel is ook geldig in het strafrecht. Je kunt niet veroordeeld worden voor iets dat volgens de wet niet strafbaar is. 

Slide 3 - Tekstslide

Wetboek van strafrecht
Opgebouwd uit drie delen:
1. Algemene bepalingen
2. Misdrijven
3. Overtreding 

Slide 4 - Tekstslide

Algemene bepalingen
  • Wanneer is er sprake van een poging tot het plegen van een misdrijf?
  • Wanneer is iemand medeplichtig?
  • Wanneer heeft iemand een strafbaar feit begaan, maar treft hem geen schuld?
  • Wanneer is iemand ontoerekeningsvatbaar?
  • Welke soorten straffen zijn er?  

Slide 5 - Tekstslide

Misdrijven
Ernstige feiten als:
Moord
Doodslag
Mishandeling
Vrijheidsberoving
Verkrachting 
Bigamie
Diefstal (met geweld)
Smaad en belediging

Slide 6 - Tekstslide

Overtreding
Minder ernstige feiten als: 
Burgengerucht
Fietsen zonder licht
Verboden toegangsbord negeren 

Slide 7 - Tekstslide

Wetboek van strafrecht
Strafbepalingen beginnen meestal met:

Hij die ... (dit en dat doet) ... wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste ... jaar of een geldboete van ...

Een rechter mag wel minder straf geven, niet meer. 

Slide 8 - Tekstslide

Bestraffing
Soms is er wel een feit gepleegd, maar is er geen straf. 

Strafuitsluitingsgronden:
1. Rechtvaardigingsgronden
2. Schulduitsluitingsgronden 

Slide 9 - Tekstslide

Rechtvaardigingsgronden
Gepleegde feit in licht van bijzondere omstandigheden is niet meer strafbaar:
  • Noodweer; je verdedigt jezelf of een ander tegen geweld. Niet strafbaar indien gebruikte geweld in verhouding is met het gevaar. 
  • Overmacht-noodtoestand; Bijvoorbeeld bord verboden toegang negeren om een kind te redden.
  • Ambtelijk bevel; Bijvoorbeeld door bevel achtend op de vluchtstrook rijden na een ongeluk. 

Slide 10 - Tekstslide

Schulduitsluitingsgronden
Het begane feit is strafbaar maar de dader heeft geen schuld:

  • Ontoerekeningsvatbaar: dader kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor wat hij doet - geestelijke stoornis, tijdelijk psychisch buiten zinnen. Vaak TBS opgelegd - max. 4 jaar met optie tot verlenging. 
  • Psychische overmacht: Bijvoorbeeld vrouw die man doodstak na jaren van mishandeling. 
  • Noodweerexces: Indien je in hevige gemoedstoestand die direct gevolg is van een aanval, de grenzen van noodzakelijke verdediging overschrijdt. 
  • Afwezigheid van schuld: Strafbare handeling verrichtten zonder het te weten. Bijvoorbeeld winkelier verkoopt gestolen spullen, maar personeel weet dat niet. 

Slide 11 - Tekstslide

Strafrecht 

Slide 12 - Tekstslide

Soorten straffen
Wanneer het ten laste gelegde bewezen wordt én er geen strafuitsluitingsgronden van toepassing is, kan de rechter een straf opleggen:
  1. Geldboete
  2. Taakstraf
  3. Vrijheidsstraf 

Slide 13 - Tekstslide

Geldboete
Vaak opgelegd
Maximum: 760.000 euro
Max. jongeren: 3800 euro

Indien niet betaald wordt: gevangenisstraf (niet voor bekeuringen)

Slide 14 - Tekstslide

Taakstraf
Alternatieve straf
Vaak opgelegd ipv gevangenisstraf of boete
Max. 240 uur, of samen met leerstraf van 480 uur.
Heeft een opvoedend karakter

Slide 15 - Tekstslide

Vrijheidsstraf
Ook hechtenis genoemd in het geval van een overtreding.
Bij overtreding max. 1 jaar

Zwaarste straf NL: 
Levenslang
Zwaarste tijdelijk:
30 jaar

Slide 16 - Tekstslide

Bijkomende straffen
Bijkomende straffen worden opgelegd naast hoofdstraffen.
Bijvoorbeeld:
  • Intrekken rijbewijs
  • Stadionverbod
  • Beroepsverbod 
Straffen worden opgelegd als schadevergoeding aan slachtoffers. 

Slide 17 - Tekstslide

Vijf functies van straffen
1. Wraak of vergelding
2. Afschrikking
3. Voorkomen van eigenrichting - burgers gaan zelf straffen
4. Resocialisatie - leven verbeteren
5. Beveiliging van de samenleving 

Slide 18 - Tekstslide