Het zenuwstelsel

• anatomie
• MBO
• Studiejaar 2

Het zenuwstelsel

Wat zijn je leerdoelen over het zenuwstelen? Maak het concreet en er mogen meerdere zijn

Leerdoelen

Ik kan

• de indeling, bouw en functie van het zenuwstelsel uitleggen
• de indeling, bouw en functie van de hersenen uitleggen
• de bouw van zenuwcellen en steuncellen beschrijven
• uitleggen hoe een bewuste beweging tot stand komt
• uitleggen hoe de impulsgeleiding verloopt

succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: animaal en autonoom zenuwstelsel, zenuwen, senosorische-/ motorische-/ schakelcellen, ortho- en parasympatisch, grote/ kleine hersenen, hersenstam, hersenschors, centrale en perifere zenuwstelsel, sensorische en motorisch centrum, primair en secundair centra, dendriet, axon, cellen van Schwann, sprongsgewijze geleiding, synaps, neurotransmitter, witte stof reflexboog, aangeleerde en aangeboren reflex, meyline(schede).

• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen

Leerdoel

Ik kan de indeling, bouw en functie van het zenuwstelsel uitleggen

Het zenuwstelsel

Zenuwstelsel: Centraal zenuwstelsel en perifeer zenuwstelsel

Centraal zenuwstelsel: Hersenen en ruggenmerg

Perifeer zenuwstelsel: Alle zenuwen buiten je schedel en wervelkolom

Centrale zenuwstelsel

Grote hersenen

Tussenhersenen

Hersenstam

Kleine hersenen

Ruggenmerg

Perifere zenuwstelsel

Hersenzenuwen

Ruggenmergzenuwen

Grensstreng

Zenuwen van het vegetatieve zenuwstelsel

ANATOMISCHE INDELING

De hersenen

De grote hersenen bevatten hersencellen met specifieke functies.

De kleine hersenen sturen bewegingen aan, dit noemen we de coordinatie.

De hersenstam regelt alles wat je niet bewust doet, zoals je ademhaling en bloeddruk.

Het ruggenmerg

Het rugenmerg ligt in de wervelkolom. Ruggenmerg heeft twee delen.

Deel 1 vangt boodschappen op en stuurt deze naar de hersenen

Deel 2 krijgt een boodschap van de hersenen en stuurt deze naar de spieren.

Dit noem je een gemengde zenuw!

Het perifere zenuwstelsel

Bevind zich buiten de schedel en wervelkolom.

Dit zijn alle zenuwen die door je lichaam lopen.

Deze zenuwen komen overal en vangen signalen op om deze door te geven aan de hersenen.

Willekeurig en onwillekeurig zenuwstelsel

Het willekeurig zenuwstelsel onderneemt willekeurige handelingen. Dit kan bijvoorbeeld het sturen van een bericht naar een vriend zijn.

Het onwillekeurig zenuwstelsel voert acties buiten je wil om uit, deze stuur jij niet aan. Een voorbeeld hiervan is je hartslag die verhoogt als je naar de bus rent.

De pupilreflex wordt aangestuurd door het

1. animale zenuwstelsel
2. autonome zenuwstelsel

FYSIOLOGISCHE INDELING

-1.Vegetatief / autonoom (onwillekeurig)

    -Sympatische zenuwstelsel

    - Parasympatisch zenuwstelsel

-2.Animaal (willekeurig) 

Je beweegt je ogen naar links. Dit wordt aangestuurd door..

1. animale zenuwstelsel
2. autonome zenuwstelsel

Na een tennisgame van een uur zit Leon uitgeput op de bank. Welk zenuwstelsel is nu actief?

1. parasympatische zenuwstelsel
2. orthosympatische zenuwstelsel

Wat betekent het voor de longen en het hart wanneer het parasympatische zenuwstelsel actief is?

Leerdoel

Ik kan uitleggen wat de bouw en de functies zijn van de hersenen

Grote hersenen (cerebrum)

Gedachten, gevoelens, bewuste functies, geheugen....

2 hersenhelften

Bestaan uit grijze stof

Per hersenhelft 4 kwabben:

1. Voorhoofdskwab 
2. Wandbeenkwab 
3. Slaapbeenkwab 
4. Achterhoofdskwab

Tussenhersenen

Tussen de grote hersenen en de hersenstam.

Drie onderdelen:

- pijnappelklier (epifyse) : hormoonklier

- thalamus:  sensorische informatie

- hypothalamus: reg temp, zoutconcentratie, glucosegehalte,emoties

Witte en grijze stof

Grijze stof: met name buitenkant, schorsgëbieden

Witte stof: binnekant

Hersenstam

(truncus cerebri)

Tussen de tussenhersenen en het ruggenmerg

Reguleert bloedsomloop en ah

4 delen:

• middenhersenen
• pons
• verlengde merg
• reticulaire formatie

Kleine hersenen

(cerebellum)

Boven en achter de hersenstam

Coördineren lichaamshouding en beweging

https:

Leerdoel

Ik kan de bouw van zenuwcellen en steuncellen beschrijven

Een ander woord voor een zenuwcel is?

1. Dendriet
2. Impulsen
3. Neuron
4. Axon

Wat zien we
hier?

1. Neuron
2. Neuroglia
3. Neuroff
4. Neuroblastoom

welke soorten neuronen zijn er?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. sensibele neuron
2. motorische neuron
3. schakel neuron ,i

Zenuwcellen

• Aanvoerende (afferent) zenuwen  (sensorisch of sensibele)
• Afvoerende (efferent) zenuwen (motorische)
• Schakelzenuw

Een axon is?

1. Witte mergschede
2. Een lange uitloper van een neuron
3. Grijze stof
4. Een korte uitloper van een neuron

Zenuwcel

(neuron)

Zenuwcel bestaat uit:

1. 

2.

3.

4.

5. ?

6.

Zenuwcel

(neuron)

Zenuwcel bestaat uit:

1. Dendriet

2. Cellichaam

3. Celkern

4. Axon

5. Myelineschede

6. Synaps

Neuron

Om de uitlopers heen zit een isolerende laag. Hoe heet deze laag?

1. Celwand
2. Impulslaag
3. Myeline
4. Neuron

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe de impulsgeleiding verloopt

Ruggenmerg

(medulla spinalis)

geleidingsweg voor motorische en sensorische impulsen

leerdoel

Ik kan uitleggen hoe een bewuste beweging tot stand komt

https:

leerdoel

Ik kan uitleggen hoe een reflex werkt

reflex

een verkorte route van een impuls om

1. je lichaam te beschermen

2. processen automatisch te laten verlopen

https:

https:

succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: animaal en autonoom zenuwstelsel, zenuwen, senosorische-/ motorische-/ schakelcellen, ortho- en parasympatisch, grote/ kleine hersenen, hersenstam, hersenschors, centrale en perifere zenuwstelsel, sensorische en motorisch centrum, primair en secundair centra, dendriet, axon, cellen van Schwann, sprongsgewijze geleiding, synaps, neurotransmitter, reflexboog, aangeleerde en aangeboren reflex, meyline(schede).

• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen

• je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken

Autonoom betekent onafhankelijk. Waarvan is het autonoom zenuwstelsel onafhankelijk?

Zenuwweefsel

zenuwweefsel bestaat uit +/- evenveel zenuwcellen als steuncellen

- zenuwcellen ontvangen, geleiden en geven impulsen door

- steuncellen vervoeren geen impulsen maar hun taak is onderhoud en bescherming

• cellen van schwann
• astrocyten 
• oligodendrocyten
• microglyocyten