§15.1 V5 Bio Energiestromen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§15.1 energie stromen

Deze lessonup ovr §15.1 ga je zelfstandig doorwerken en de vragen beantwoorden.

Daarna ga je de methode §15.1 doornemen en opgaven maken en nakijken.

Bij biologie zijn er verschillende organisatie niveaus van klein naar groot

In deze § behandelen we ecosysteem, organismen en hun rol in het ecosysteem, moleculen

ecosysteem

Een ecosysteem is dynamisch systeem, waarin de organismen van een levensgemeenschap samenleven en te maken hebben met de abiotische factoren in een min of meer (natuurlijk) begrensd gebied.

voorbeeld: woestijn, toendra, weiland, loofbos

Leg kort uit wat wordt bedoeld met levensgemeenschap

Geef 3 voorbeelden van biotische factoren

Geef 3 voorbeelden van abiotische factoren

In BINAS 78 vind je een overzicht van de vier rijken.

Bij voeding komen we de begrippen autotroof

heterotroof tegen.

Heterotrofe organismen voeden zich met organische stoffen van (de resten/ uitwerpselen van) andere organismen. (vetten, koolhydraten, eiwitten, DNA)

Organische stoffen zijn (grote) energierijke stoffen waarin C-atomen voorkomen waaraan H-atomen gekoppeld zijn.

Autotrofe organismen voeden zich niet met andere organismen, maar kunnen uit energie-arme kleine anorganische stoffen zelf grote energierijke moleculen maken. Ze maken namelijk glucose (C₆H₁₂O₆) uit de stoffen H₂O en CO₂. Daar is wel energie voor nodig, anders kan die reactie niet verlopen.

De energie nodig voor deze reactie halen deze organismen uit (zon)licht (fotosynthese) of ze gebruiken de chemische energie die vrijkomt bij een andere chemische reactie. (chemosynthese).

Uit de glucose die ze vormen kunnen ze vervolgens ook eiwitten, vetten en andere koolhydraten enz maken.

De rol van een producent is het produceren van (energierijk) organisch materiaal (namelijk zichzelf) waar de consumenten van kunnen leven.

Reducenten breken dode resten organisch materiaal af tot anorganische stoffen, zodat die weer beschikbaar komen voor de producenten.

In ecosystemen bestaan voedselkringen. In een voedselkring vindt je producenten, consumenten (1e , 2e, 3e, ... orde) en reducenten

Via de volgende slide kom je bij een animatie waarin je drie kringlopen van energie tegenkomt, waarbij je op de organismen kunt klikken. Kijk er even naar.

www.natuurinformatie.nl

De licht energie van de zon wordt niet 100% gebruikt door de producenten voor de productie van organische stoffen. Een deel van de glucose wordt gebruikt als energiebron om allerlei celfuncties te laten verlopen. (dissimilatie, verbranding, celademhaling).

De warmte (energie) die daarbij vrijkomt verdwijnt in de atmosfeer.

Ook consumenten en reducenten

 gebruiken de chemische energie in hun voeding niet 100% om zelf organische stoffen van te maken nodig voor groei.

Een groot deel van de organische stoffen energie die consumenten opnemen wordt niet verteerd, of wel verteerd, maar gebruikt om hun cellen (organen) te laten functioneren. (celademhaling)  Bij dit proces komt warmte (energie) vrij.

    BINAS 93

Je ziet dat het overgrote deel van de lichtenergie van de zon direct terug gaat naar de atmosfeer in de vorm van warmte.

1,2% wordt gebruikt voor fotosynthese door de producenten.

Bij elke stap (producent, herbivoor, (top)carnivoor) gaat er energie terug naar de atmosfeer (celprocessen, warmte)

Er is steeds minder energie beschikbaar voor de volgende stap (herbivoor, (top)carnivoor)

De begrippen

herbivoor en (top) carnivoor moet je begrijpen.

Sommige bacteriën zijn autotroof.

Ze gebruiken de energie die vrijkomt bij een bepaalde chemische reactie om uit CO₂ en H₂O glucose te maken.

Deze bacteriën zijn chemo-autotroof en het proces noem je chemosynthese.

Voorbeelden van chemo-autotrofe bacteriën zijn de nitrietbacteriën en de nitraatbacteriën uit de stikstofkringloop.

BINAS 93G

Weet je nog?

groen = producent (of course)

Blauw =

bruin =

Je ziet de verschillende anorgnische stikstofverbindingen (lichtbruin) en daartussen naast de pijltjes de namen van de processen en (de bacteriesoort die dit doet)

Zoek de twee stappen van de nitrificatie op.

Bekijk de BINAS stikstofkringloop.
Wat gebeurt er met de belangrijke stof NO3- (nitraat)?

BINAS 93B Ecosysteem

De blauwe woorden buiten het vak zijn abiotische factoren.

Binnen het vak wordt het transport van stoffen en energie weergegeven.

De energie en stoffen van de producenten gaan richting consumenten, niet andersom.

Kun je dat uitleggen?

Vragen?

Dan direct contact opnemen met je docent.

geen vragen, dan §15.1 methode doornemen, opgaven maken en nakijken.