GES P1-Week5-les1 -4H

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.4 De Nederlandse Opstand

Periode 1

Week 2

Les 1

Introductie

4 HAVO 

Programma

1. Herhalen KA 19, 20, 21, 22 (20 min) 

2. Leerdoelen 16, 17 

3. Maken leerdoel-opdrachten 

- Pauze - 

4. Bespreken leerdoelen 16, 17 

6.  Huiswerk 

Leg uit wat heliocentrisch betekent.

Leg uit hoe de Noordelijke Renaissance tot uiting kwam.

Noem twee doelen die de Portugezen/Spanjaarden hadden met hun Europese overzeese expansies

Verklaar de relatie tussen handelswaar die de Portugezen uit west-Afrika haalden en de opkomst van suikerplantages in Brazilië

Leg uit welke gevolg Luthers protest had voor west-Europa

Een bewering: Zonder de uitvinding van de boekdrukkunst was er geen protestantse Reformatie gekomen.
Geef een argument voor en een argument tegen deze bewering.

Kenmerkend aspect 23

Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

             Leerdoelen week 4/5 -  (KA 23) 

16. Je kunt kort het bestuur in de Nederlanden in 1500 beschrijven aan de hand van de begrippen: landsheer, stadhouder en Staten.

17. Je kunt vier redenen noemen voor toenemende onvrede over het beleid van Filips II in de Nederlanden.

Lezen & maken (20 min)

Lezen: 

- Het ontstaan van de Opstand

Maken: 

- Geef antwoord op leerdoel 16, 17

1566 Het Smeekschrift

• Lagere edelen bieden op 5 april 1566 aan de landvoogdes Margaretha van Parma het Smeekschrift aan.
• Ze vroegen hierin dat zij de Staten-Generaal bijeen te roepen om de politieke en religieuze problemen in de Nederlanden op te lossen. 
• Margaretha laat tijdelijk de plakkaten, inquisitie stopzetten tot een beslissing van Filips II.

Beeldenstorm 1566

Hagenpreken --> Beeldenstorm

Willem prins van Oranje-Nassau

• Willem gevlucht naar Duitsland.
• 1568 Slag bij Heiligerlee, legers Alva+ Willem van Oranje in de Nederlanden=> begin Nederlandse Opstand.


• 1572: Willem van Oranje mag als prins kapersbrieven geven aan watergeuzen.
• 1 april 1572 watergeuzen nemen Den Briel in: Hol., Zee. steden kiezen kant Opstand, meer geld naar Opstand en benoemen W.v.O. als stadhouder. Hoop opstandelingen dat Spanje is te verslaan. 

Doel 16

- De Nederlanden hadden één landsheer (vorst), maar vormden verder geen eenheid.

- De landsheer was in elk gewest apart hertog of graaf en benoemde er vaak een plaatsvervanger: de stadhouder. 

- Alle gewesten hadden eigen wetten en privileges en een eigen bestuur, de Staten. Ook de steden bestuurden zichzelf.

Leerdoel 17

(1) Filips ging door met de centralisatiepolitiek, 

(2) trad harder op tegen het protestantisme (calvinisme) 

(3) vroeg voor een oorlog tegen Frankrijk hoge belastingen en 

(4) benoemde op hoge posities vertrouwelingen van buiten de Nederlanden.

Leerdoel 18/19

18. Je kunt uitleggen wat de Unie van Utrecht is. 

19. Je kunt beschrijven wat het plakkaat van Verlatinghe was.

Zelfstandig aan de slag

- Lees alle theorie van 5.4 

- Maak 1 tot en met 6

18 de Unie van Utrecht 

Militair en politiek bondgenootschap van een groot deel van de Nederlanden tegen Spanje (1579).

19 Plakkaat van Verlatinghe (1581)

 De zeven gewesten besloten Filips niet meer als vorst te erkennen.

Wat is geen oorzaak van de Nederlandse Opstand?

1. Centralisatie.
2. Kettervervolgingen.
3. Reformatie.
4. Armoede.

Opdracht tijdlijn - Nederlandse Opstand

- Maak in tweetallen een tijdlijn

- Begin bij het jaartal 1566 

- Eindig in 1648 (tijdvak 6) 

- Maak gebruik van paragraaf 5.4 uit geschiedeniswerkplaats

- A3