Keizers, koningen en heren - 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Koningen, keizers en heren

Introductie

1. Zitten volgens plattegrond en naambordje gereed
   
2. Werkboek B, schrift en pen (of potlood) op tafel
   
3. Bespreken Paragraaf 2: keizers, koningen en heersers
   
4. Opdracht: Leenstelsel tekenen
   
5. Nabespreken leerdoel
   

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe het Frankische Rijk ontstond.

• Je kunt uitleggen hoe het leenstelsel werkte.

Het hofstelsel: hoe zat het ook alweer?

Vrije boeren

Horige boeren

Lijf

eigenen

De domeinheer

Het Frankische rijk

• Aparte koninkrijken/koningen
• De Franken: Germaanse stam uit het NL/België
•  Clovis (Merovinger) werd koning van de Franken en breidde gebied uit (Frankrijk)
•  Vanaf 500 spreken we over het Frankische Rijk

De macht van Clovis

 

2 Oorzaken:

1. Hij was een goede legerleider, die erin slaagde veel vijanden te verslaan.

2. Hij was christelijk en werkte nauw samen met de kerk in Rome (goed bestuur in ruil voor uitbreiden kerkelijke macht).

De 'vader' van Europa

• Hoogtepunt Frankische Rijk tijdens Karel de Grote (Karolinger) in 800
  
• Bestuurlijk en militair genie.
  
• Onderwijs
• Karel veroverde veel gebieden en zorgde ervoor dat de verdreven paus weer naar Rome kon terugkeren.
• Als dank werd Karel van koning tot keizer gekroond (letterlijk en figuurlijk 'groot')

Waarom de 'vader' van Europa?

Hoe noemen we het rijk in West-Europa rond 500 na Christus, en wie was de eerste koning?

1. Het West-Romeinse Rijk- met als eerste koning Karel de Grote
2. Het Frankische Rijk- met als eerste koning Karel de Grote.
3. Het Frankische Rijk- met als eerste koning Clovis.
4. Het West-Romeinse Rijk- met als eerste koning Clovis.

Waarom krijgt Karel de Grote de naam 'grote'?

1. Omdat hij bekend stond om zijn enorme fysieke kracht en lengte.
2. Omdat hij de eerste koning was die het christendom over heel Europa
3. Omdat hij als eerste koning van de Franken het Romeinse rijk herstelde.
4. Omdat hij het Frankische rijk uitbreidde en een bloei van cultuur en bestuur teweegbracht.

In de vroege middeleeuwen, nadat het Romeinse rijk uiteengevallen was, veranderde de agrarisch-urbane samenleving in een agrarische samenleving.

In welke van de onderstaande zinnen zijn oorzaak en gevolg over deze verandering goed weergegeven?
Kies de juiste antwoorden. (Meerdere antwoorden zijn juist)

1. Door de ineenstorting van het Romeinse rijk werd het onveilig op de wegen en raakte de handel in verval.
2. De Romeinse legioenen verdwenen en daardoor werden wegen en bruggen niet meer onderhouden.
3. Door de volksverhuizingen konden grote groepen Romeinen plunderend door het vroegere rijk trekken en verdwenen de steden.
4. Door het verdwijnen van de grote steden vertrokken veel mensen naar het platteland.

In de vroege middeleeuwen was de handel verdwenen. Wat was daar een gevolg van?

1. Dat het onveilig werd
2. Dat het Romeinse Rijk viel
3. Er werd geen geld meer gebruikt: er werd geruild
4. Dat er veel werd geplunderd

Het leenstelsel van Karel de Grote

• WAAROM: Om een groot rijk te kunnen veroveren, had Karel een sterk leger nodig. Door verandering economie was het onmogelijk om soldaten in dienst te nemen.

• WAT: De koning vroeg machtige mannen of ze hem wilden steunen door in oorlogstijd soldaten uit te leveren (leenheer leent grond/bescherming uit aan leenmannen in ruil voor absolute trouw en steun).
  
• Leenmannen hadden ridders in dienst (achterleenmannen). Samen waren zij de adel.

Leenstelsel

Leenstelsel

Opdracht: hofstelsel tekenen!

Teken met pen en papier je eigen hofstelsel. 

De volgende onderdelen moeten daarin terugkomen:

•  De leenheer
• De leenmannen
• De achterleenmannen
• De horigen

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe het Frankische Rijk ontstond.

• Je kunt uitleggen hoe het leenstelsel werkte.