4.2 Keizers, koningen en heren - 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Koningen, keizers en heren

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe het Frankische Rijk ontstond.

• Je kunt uitleggen hoe het leenstelsel werkte.

Het hofstelsel: hoe zat het ook alweer?

Vrije boeren

Horige boeren

De domeinheer

Het Frankische rijk

• Aparte koninkrijken/koningen
• De Franken: Germaanse stam uit het NL/België
•  Clovis (Merovinger) werd koning van de Franken en breidde gebied uit (Frankrijk)
•  Vanaf 500 spreken we over het Frankische Rijk

De macht van Clovis komt door:

 

2 Oorzaken:

1. Hij was een goede legerleider, die erin slaagde veel vijanden te verslaan.

2. Hij was christelijk en werkte nauw samen met de kerk in Rome (goed bestuur in ruil voor uitbreiden kerkelijke macht).

Maken:

Opgave 3, 5 en 8 op pagina 26 en 27

Klaar? Lezen pagina 24 en 25.

Dan maak je 2,6 en 7. 

De 'vader' van Europa (745-814):

• Hoogtepunt Frankische Rijk tijdens Karel de Grote (Karolinger) in het jaar 800.
  
• Bestuurlijk en militair genie.
  
• Eerste onderwijsvormen.
• Karel veroverde veel gebieden en zorgde ervoor dat de verdreven paus weer naar Rome kon terugkeren.
• Als dank werd Karel van koning tot keizer gekroond (letterlijk en figuurlijk 'groot').

Hoe noemen we het rijk in West-Europa rond 500 na Christus, en wie was de eerste koning?

1. Het West-Romeinse Rijk- met als eerste koning Karel de Grote
2. Het Frankische Rijk- met als eerste koning Karel de Grote.
3. Het Frankische Rijk- met als eerste koning Clovis.
4. Het West-Romeinse Rijk- met als eerste koning Clovis.

Waarom krijgt Karel de Grote de naam 'grote'?

1. Omdat hij bekend stond om zijn enorme fysieke kracht en lengte.
2. Omdat hij de eerste koning was die het christendom over heel Europa
3. Omdat hij als eerste koning van de Franken het Romeinse rijk herstelde.
4. Omdat hij het Frankische rijk uitbreidde en een bloei van cultuur en bestuur teweegbracht.

Het leenstelsel van Karel de Grote

• WAAROM: Om een groot rijk te kunnen veroveren, had Karel een sterk leger nodig. Door verandering in economie was het onmogelijk om soldaten in dienst te nemen.

• WAT: De koning vroeg machtige mannen (leenmannen/achterleenmannen) of ze hem wilden steunen door in oorlogstijd soldaten uit te leveren -> leenheer leent grond/bescherming uit aan leenmannen in ruil voor absolute trouw en steun.
  
• Leenmannen hadden ridders in dienst (achterleenmannen). Samen waren zij de adel.

Leenstelsel

Leenstelsel

De val van Karel zijn rijk komt omdat:

• Bezit van de Koning wordt onder zonen verdeeld --> telkens steeds grotere splitsingen van het rijk.
• De leenmannen gingen het land in leen als hun eigen bezit beschouwen en startten hun eigen legertjes.
• Veel dreiging van buitenaf: Hongaren vanuit het Oosten, Vikingen vanuit het noorden.

Opdracht: LEENstelsel tekenen!

Teken met pen en papier je eigen hofstelsel. 

De volgende onderdelen moeten daarin terugkomen:

•  De leenheer
• De leenmannen
• De achterleenmannen
• De horigen

Maken:

Alle opgaven van Paragraaf 4.2!

Op bladzijde 26 en 27!

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe het Frankische Rijk ontstond.

• Je kunt uitleggen hoe het leenstelsel werkte.