HC 3: Politiek en kwaliteit van het bestuur

Globalisering
1 / 27
volgende
Slide 1: Tekstslide
GlobaliseringHBOStudiejaar 1

In deze les zitten 27 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 180 min

Onderdelen in deze les

Globalisering

Slide 1 - Tekstslide

Terugblik HC 2
Samenvatting deel 2
Onderdeel van eerdere fasen:   
•Westerse expansie en tanende dominantie.    
•Ontdekkingsreizen, slavernij en handelsposten   
•Koloniale exploitatie   
•Onafhankelijkheid en het koloniale trauma   
•Mondialisering en de opkomende markten  
Samenvatting deel 1
•Oorspronkelijk jagers en verzamelaars (natuurvolken).    
•Nieuwe steentijd:    
•Agrarische revolutie.    
•Tribale samenleving    
•Boerensamenleving,    
•Handelskapitalisme (huisnijverheid. )   
•Industriële revolutie.   
•Postindustriële maatschappij en ICT revolutie   

Slide 2 - Tekstslide

Transfer naar het werkveld
  • Transfer van thema's uit hoorcollege 2
  • Kopieën uit lesmethodes M&M en Burgerschap 
  • Groepen van 2/3 in deze 4 categorieën verdelen 
  •  Leerdoelen van die les laten opzoeken 
  • Op zoek gaan naar ondersteunend materiaal om de lesstof te verrijken & de leerdoelen te behalen 
  • HW: maak een korte presentatie van 3 minuten waarin je dit uitlegt  

timer
20:00

Slide 3 - Tekstslide

Lesdoelen H3
Centrale vraag
Hoe kan ontwikkeling plaatsvinden?
Bril
Economisch
3 hoofdpijlers tot ontwikkeling
  1. Beleid
  2. Handel & specialisatie
  3. Hulp

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Pijler 1: ontwikkeling door beleid

Slide 6 - Tekstslide

Drie opties via beleid
2. Belastingheffing (Brookfield/Nurske)
  • 'Balanced growth' → (overheids)investeringen over een groot aantal sectoren verspreid → koopkracht ↑
  • Nodig: besparingen ↑ (inkomens ↑ niet gelijk aan besparingen ↑(arme))
  • Oplossing: wetgeving (belastingheffing)
  • Op vermogende groepen → herverdeling inkomen (nivellering)
1. Formalisatie's sneller maken (informele sector) (De Soto)
  • Probleem: bezittingen niet in kapitaal om te zetten (= geen eigenaar)
  • Bureacratische procedures verminderen +
  • Juridische regels vereenvoudingen mbt eigendomsrecht
3. Sociaal
  1. Culturele modernisering ↔ westerse waarden?!  
  2. 'Pro-poor growth'/basisbehoeftenbenadering → empowerment armen(sociale- en politiek participatie) (ideeën World Bank) → sleutel? → alleen i.c.m. 'enabling environment' → multidimensionale aanpak (foto)
  3. Zelfbevestiging belangrijker dan prestaties (McClelland) Westen = individuele prestatiedrang →   toch prestatiedrang in niet-westerse landen (= voor het collectief) → navolging is niet perse de beste route (zie NIC's met 'self help'/community development) (actief inzetten voor de gemeenschap)

Slide 7 - Tekstslide

Pro-poor growth (sleutel?) /(basisbehoeften  benadering)
Formalisatie's sneller maken (informele sector) (De Soto, 1986, 2000)
Rol WTO (H5) Wel/niet bij infant industries?
Belastingheffing (Brookfield, 1975)

Slide 8 - Sleepvraag

Pijler 2: ontwikkeling door handel & specialisatie

Slide 9 - Tekstslide

Drie economische perspectieven
Adam Smith
David Ricardo
  • Comperatieve kostenvoordeel
  • Elk land moet doen waar die het beste/goedkoopste in is
  • Specialisatie per land + vrijhandel = goed voor iedereen
John Maynard Keynes
  • Voorstander van overheidsingrijpen
  • Anti-cyclisch begrotingspolitiek
  • Investeren in een crisis en bezuinigen bij EC groei
  • Doel: werkgelegenheid creëren 

Slide 10 - Tekstslide

Specialisatie
Overheids-ingrijpen
Comperatieve kosten voordeel

Slide 11 - Sleepvraag

Pijler 3: ontwikkeling door hulp

Slide 12 - Tekstslide

Twee hoofdvormen voor hulp
1. Ontwikkelingshulp
  • Economisch zelfstandig maken 
  • Verdieping in hoorcollege 6 (laatste college)
2. Kapitaalinjecties
  • Hoop op 'Trickle down' effect (= langzaam aan worden de armen bereikt) → Het principe van Hirschman
  • Dit werkt niet: ze worden niet bereikt
  • Wel binnenlandse EC groei, maar juist een stijging van sociale ongelijkheid
  • Gunnar Myrdall ziet een groeiende 'centrum' t.k.v. 'periferie'
  •  Twee effecten:
  • Spread effects (= gebieden met grote winstverwachting worden opgezocht. De periferie profiteerd van economische ontwikkeling in het centrum.  --> meer vraag naar landbouwproducten + stedelingen sturen geld naar familie op het platteland ) 
  • Backwash effects (= gebieden met een geringe winstverwachting worden gemeden --> kapitaal, grondstoffen en werknemers komen in steden terecht)
Trickle down: theorie
Trickle down: praktijkproblemen
Trickle down: verdiepende artikel

Slide 13 - Tekstslide

Spread Effects
Backwash effects
Trickle down

Slide 14 - Sleepvraag

Samenvattende schema HC3

Slide 15 - Tekstslide

Kern ontwikkelingsprobleem
  • Kapitaalgebrek
  • Dus.... impuls nodig:
- (buitenlandse) investeringen
- Verbeteringen in de technologie

Slide 16 - Tekstslide

Casus 1: fair trade?

Reactie:  Ellende in Chocoland (Volkskrant, 2019)

  • De bestanden staan ook in 'Casus Chocolade-industrie'
  • Kijk kritisch naar auteurs: wie vertegenwoordigen ze?
  • Welk beeld heb jij nu van 'fair trade'?

Slide 17 - Tekstslide

EC groei d.m.v. industriële ontwikkeling
  • Rostow
  • 5 fases
  • Uitgangspunt = ontwikkelingslanden nemen min of meer ook de weg van het industrieel kapitalisme
  • Belangrijke kanttekening: zijn de condities voor ontwikkeling in de niet-westerse wereld vergelijkbaar met die van rijke landen vroeger? → Vaak niet, soms wel zoals de NIC's 

Slide 18 - Tekstslide

Ontwikkeling vanuit de externe omgeving bekeken...
d                                            


















Centrum-periferie theorie
"Onderontwikkeling = gevolg van de ongelijkwaardige, asymmetrische, politieke en economische mutaties tussen centrum en periferie"
  • Friedman spreekt over een 'quasi-koloniale mutatie' als het binnen een land gebeurd.
  • Steden (= centrum) zuigen grondstoffen, arbeiders en kapitaal uit de omliggende gebieden (= periferie)
  • Dit systeem bestaat op alle wereldniveaus.
Dependencia-theorie
Onderscheid zich van de 'centrum-periferie' door:
  • Grote aandacht voor de historisch gegroeide relaties tussen arme & rijke landen.
  • Geënt op de situatie in Latijns-Amerika
Verklaart onderontwikkeling in L-A door:
  • Europese koloniale exploitatie (16e-18e eeuw)die, na de onafhankelijkheid (19e eeuw) werd gevolgd door overheersing door het Westers industrieel kapitalisme (eerst Britten, daarna N-A)
  • Gevolgen: 'surplus value' → surplus periferie (L-A) naar centrum (N-A)
  • surplus = kapitaalvlucht naar het buitenland, rentebetalingen op buitenlandse schulden en ongelijke ruil grondstoffen vs industriële producten
Het kapitalisme wordt afgewezen als middel tot ontwikkeling
Wat wel? revolutie vanuit de periferie in socialistische zin (kapitaal + productiebeslissingen in handen van de gemeenschap)


Self-reliance ( zelfvoorzienend) (Ralph Emerson)
  • Minder afhankelijk van het buitenland  → richten op binnenlandse markt
  • Controle houden over eigen hulpbronnen
  • Bevordering handel met buurlanden

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Video

Casus 2: China als redder?!

Slide 21 - Tekstslide

Verwerkingsvragen
  • Maak de verwerkingsvragen van casus 2

  • Zie de map 'Casus China' voor het artikel + de vragen

Slide 22 - Tekstslide

Huiswerk
  • Vragen verwerking HC 3 
  • Lees hoofdstuk 4 + 5 

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Tekstslide