CKV 5 DANS verkennen en verbreden

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

DANS

DANS verkennen

Dans is de kunst van het bewegende lichaam. Als je erop let, zie je overal ‘dans’: op TikTok, Just Dance, reclames, posters, sportscholen, feestjes, festivals, op straat, in het theater. 

Dans heeft meerdere doelen: iets vieren, stoom afblazen, gevoelens uiten, iemand versieren…. of een artistiek doel. Bij dat laatste dansen er professionele dansers voor een publiek.

GENRES

1. Klassiek ballet: Deze dansvorm is de oudste westerse theater dansvorm en is ontstaan in de 17e eeuw. Het unieke hieraan is dat de techniek ervan is vastgelegd zodat iedereen ter wereld die deze dansvorm danst dezelfde danspassen

maakt. De romantische versie is vaak gebaseerd op sprookjes.

2. Moderne dans: Deze dansvorm ontstaat in het begin van de 20e eeuw en zet zich af tegen het klassieke ballet. Binnen de moderne dans staat de danservaring zelf en de innerlijke oorsprong van beweging centraal.

3. Jazzdans: In de 19e eeuw komen de tot slaaf gemaakte Afrikanen in Amerika in aanraking met westerse dansvormen en zij combineren dit met hun eigen dans. Hieruit ontstaan nieuwe vormen. Jazzdans wordt veel toegepast in Musical en

Showdans.

4. Urban/hiphop: Deze dansvorm is begonnen in de wijk The Bronx in New York, rond het midden van de jaren zeventig. Deze stijl is het verzamelwoord voor verschillende dansstijlen

zoals Hip hop, breakdance, streetdance, popping&locking.

5. Wereld of volksdans: Deze dansvorm is een verzamelnaam voor danssoorten die behoren tot de cultuur een volk of een land. Soms wel meer dan duizend jaar oud .

00:30

Iedereen danst wel eens. Bijvoorbeeld op een (gala)feest, op de camping, op school, in een disco. Misschien zit je wel op dansles. Wanneer en waar dans jij? Ik dans....
En hoe vind jij het om te dansen? Ik vind dansen ....

02:11

Ben jij wel eens bij een voorstelling geweest waarin gedanst werd?

JA

NEE

04:32

Iedere kleuter begint meestal zomaar met bewegen als hij/zij muziek hoort, maar op een gegeven moment houdt dat op. Hoe komt dat denk je?

https://www.youtube.com/watch?v=Xj11GuedXDc

https://www.youtube.com/watch?v=NeiYtTFM3UY

https://www.youtube.com/watch?v=vByc0K1wHes

https://www.youtube.com/watch?v=qk00gbDwGqM

https://www.youtube.com/watch?v=D9vcjn1iSnA

Klassiek ballet

urban dans

moderne dans

wereld of  volksdans

Jazz/show/musical

KENMERKEN

Richting: In het horizontale vlak zijn er diverse richtingen waarin de danser de ruimte kan doorsnijden. Denk hierbij aan voor- en achterwaarts, zijwaarts en diagonaal. Ook de blikrichting (focus) van de danser is van belang.

Hoogte: In het verticale vlak kan de danser zich bewegen in drie lagen: hoog, midden en laag. De lagen worden gedacht vanuit het bekken van de danser, dat als ‘midden’ wordt gezien. Dus springen is dan ‘hoog’ en zittend/liggend de grond gebruiken is ‘laag’.

Ruimte: Op het moment dat een danser zich beweegt in de ruimte gebruikt hij richtingen en hoogtelagen. De variaties daarin kunnen leiden tot patronen (lijn, cirkel, slinger, spiraal, acht, etc.), vormen van het lichaam van de danser (groot,

helemaal uitgestrekt of klein, helemaal in elkaar; rond of hoekig etc.). Ook de plaatsing van één danser in de ruimte, van meerdere dansers ten opzichte van elkaar (opstellingen zoals kring of rij), of de plaatsing van dansers t.o.v. decorstukken hoort hierbij.

Tijd: Dans voltrekt zich niet alleen in de dimensie ruimte, maar ook in tijd. Dans heeft een duur (acht maten voor een paar passen, avondvullend voor een sprookjesballet bijvoorbeeld), een tempo (van uiterst langzaam tot extreem snel), een ritme en maat (zie bij muziek). Kortom, dans maakt een bepaalde onderverdeling van de tijd zichtbaar.

Kracht: Om te kunnen bewegen moet de danser zijn spieren aanspannen en ontspannen, afhankelijk van de beweging die hij wil maken. Denk hierbij aan het optillen van een been, dat vraagt om de aanspanning van bepaalde spiergroepen en om de ontspanning van weer andere spiergroepen. Het karakter van een beweging hangt sterk af van de aanzet die de danser actief geeft aan de beweging: hij kan een sterke aanzet meegeven of een zeer lichte. 

Ruimte

Tijd

Kracht

Zwaartekracht

Herhaling

Liften

Ritme

Opstelling

Snelheid

Hoog/midden/laag

Vertragen

DANS verbreden

DIMENSIE AMUSEMENT EN ENGAGEMENT

1. Vaak is dans een vorm van amusement. Je gaat naar een voorstelling om vermaakt te worden. Of je danst zelf voor je eigen plezier. Soms willen choreografen een belangrijke maatschappelijke kwestie of hun betrokkenheid daarbij aan de orde stellen, dan is er sprake van engagement.

2. Dans kan een verhaal hebben, maar kan ook opgebouwd zijn vanuit beweging en vorm. En soms is het een combinatie van die twee.

3. Dans kan ook een ondersteunende functie hebben, bijvoorbeeld in musical, opera of dans in een videoclip bij een song.

01:42

In 2005 startte in Amerika het eerste seizoen van So you think you can dance. In 2008 werd het programma in Nederland voor het eerst uitgezonden. Talentvolle jonge dansers strijden om de eerste plaats. Sommige mensen vinden ‘dans’ in Tv-programma’s alleen maar amusement. Anderen zeggen dat dansprogramma’s op TV echt wel kunst of engagement kunnen laten zien.

Dans in een TV show is altijd amusement

Het kan ook kunst of engagement zijn

ROSAS danst ROSAS

In 1983 brak Anne Teresa De Keersmaeker internationaal door met Rosas sanst Rosas. Abstracte bewegingen vormen de basis waarin herhaling de hoofdrol speelt. Deheftigheid van die bewegingen wordt gemaakt door kleine dagelijkse gebaren. (kracht en richting) Rosas danst Rosas is uitgesproken vrouwelijk: vier danseressen dansen zichzelf, opnieuw en opnieuw. 

0

Noem drie dagelijkse gebaren
uit deze dans

Ballet for life

Ballet for life van de choreograaf Maurice Bejart, op muziek van Queen en Mozart en met kostuums van Versace,  is opgedragen aan hen die te vroeg zijn gestorven. Ballet for life begint met een choreografie voor het hele dansgezelschap op het ontroerende nummer It's a beautiful day van Queen. Maar niet alleen deze eerste dans is adembenemend om te zien, elk daaropvolgend ballet heeft een emotionele lading waar liefde, hoop, humor en verdriet elkaar afwisselen. De geladen sfeer bereikt haar hoogtepunt als een projectiescherm beelden vertoont van het nummer I want to break free uit de voorstelling 'Life at Wembley, 1986', met de inmiddels aan AIDS gestorven Jorge Donn, voormalig solodanser van Béjart's gezelschap.

0

De hele choreografie is een mengeling van klassieke en moderne dans.
Welke klassieke elementen van dans zag je in het fragment.