Spelling - Voltooid Deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, vwo
• Leerjaar 1

Het voltooid deelwoord

Deze les

Beginnen we met lezen.

Herhalen we het voltooid deelwoord uitgebreid

Krijg je uitleg over het deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Ga je zelfstandig aan de slag. 

Pak je leesboek erbij!

Je gaat 5 minuten lezen.

Boek niet bij je? Ga op de NOS artikelen lezen. 

Lesdoelen

Aan het eind van de les weet je:

• wanneer je een voltooid deelwoord gebruikt;
• hoe een voltooid deelwoord is opgebouwd;
• hoe je een voltooid deelwoord schrijft.
• Hoe je een deelwoord als bijvoeglijknaamwoord schrijft. 

Wanneer gebruik je een
voltooid deelwoord?

Als je wilt vertellen dat iets al gebeurd is, dan gebruik je een voltooid deelwoord. Voltooid betekent dat iets is afgerond.

Voorbeeld:
Het regent → Het is nu aan het regenen.

Het heeft geregend → De regen is voorbij, het is nu droog. 

1. 't ex-kofschip of 't sexy fokschaap?

  Als de laatste letter van de stam voorkomt in 

't ex-kofschip of in 't sexy fokschaap, dan schrijf je een -t. Zo niet, dan schrijf je een -d. 

              

Je gebruikt 't ex-kofschip of 't sexy fokschaap als ezelsbruggetje bij de vervoeging van werkwoorden in de:

1. tegenwoordige tijd (tt)
2. verleden tijd (vt)

1. Zwak werkwoord in de verleden tijd (vt)

Voorbeeld voltooid deelwoord 'werken':

1.  Stam bepalen: werken -> stam is werk

2. De k zit in het 't ex-kofschip / 't sexy fokschaap 

    -> de laatste letter wordt daarom een 't'

3. Plak nu nog 'ge' voor de stam

                      GE + WERK + T = GEWERKT

2. Zwak werkwoord in de verleden tijd (vt)

Voorbeeld voltooid deelwoord 'werken':

1.  Stam bepalen: werken -> stam is werk

2. Plak nu nog 'ge' voor de stam en d of t erachter

3. Maak het langer.

                      de gewerkte uren. -> je hoort een t, je schrijft een t

Hoe ziet een voltooid deelwoord eruit?

• Begint bijna altijd met ge-
• Voorbeelden:                                                                       
   ik ben gevlucht, ze hebben mij gezocht, ik werd gevonden
• Er staat altijd een ander werkwoord in de zin:         
   hebben, zijn of worden 
• Dit is het hulpwerkwoord (de persoonsvorm) 

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin?

Ik heb sperziebonen gekocht, want ik wist niet zeker of je spinazie lust.

1. lust
2. heb
3. wist
4. gekocht

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin?

Mijn moeder moest naar het ziekenhuis rijden toen mijn vader in zijn vinger had gezaagd.

1. rijden
2. gezaagd
3. moest
4. had

Let op!

Soms begint een werkwoord al met be-, ver-, ont-, of her-. Deze krijgt dan géén ge- aan het begin van het voltooid deelwoord.

Voorbeelden: betaald, verteld, ontvoerd, hersteld.

Zwak werkwoord in de verleden tijd (vt)

Voorbeeld voltooid deelwoord 'verwachten':

1.  Stam bepalen: werken -> stam is verwacht

2. Er staat al een t, dus geen extra t.

3. Er staat al ver, dus het werkwoord blijft zo.

                      VERWACHT

Noteer het voltooid deelwoord uit de zin:

Afgelopen zaterdag hebben we de achtste verjaardag van 

mijn neefje Noah gevierd. 

Noteer het voltooid deelwoord uit de zin:

'We wilden naar het theater maar de kaartjes waren te duur dus toen hebben we maar een museum bezocht.'

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin?
De buurman heeft zijn salaris niet op tijd ontvangen en nu moet hij verhuizen omdat hij de huur niet kan betalen.

1. heeft
2. betalen
3. ontvangen
4. verhuizen

Schrijf nu het voltooid deelwoord met de juiste uitgang: Staken

Schrijf nu het voltooid deelwoord met de juiste uitgang: Strooien

Paragraaf 10 

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord 

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

De naam zegt het al!

Het is een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Een bijvoeglijk naamwoord wordt altijd gekoppeld aan ????!!!!!!

Mijn tante heeft een gebreide trui aan vandaag.

Gister liep mijn buurjongen met een gesloten houding over straat. 

Hoe schrijf je deze werkwoordsvorm? --> ZO KORT MOGELIJK!

Regels voor het (on)voldooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord:

- Gebruik de verlengproef als je niet weet of je een -d of -t moet schrijven. 

- Schrijf een (on)voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord altijd ZO KORT MOGELIJK

Dus: de danseres was mooi gekleed = 

                                                    de mooi GEKLEDE danseres

ONVOLTOOID DEELWOORD als

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

Schrijf het woord zo kort en eenvoudig mogelijk.

OVD = Blaffend stond de hond aan het hek.

BN = De blaffende hond stond aan het hek.

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
Welke is juist gespeld?

1. Het verlate feest
2. Het verlaatte feest

In welke zin is het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruikt?

1. De brief is geschreven
2. De geschreven brief
3. Hij schrijft snel een brief
4. De blauwe brief ligt op de tafel

Tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
Welke is juist gespeld?

1. Een lachent kind
2. Een lachend kind

Een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord:

1. Schrijf je zo kort mogelijk.
2. Schrijf je bij sterke en zwakke werkwoorden hetzelfde.
3. Er mag een uitspraakprobleem ontstaan.

Maak van het voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord.
(vergeten) De ... groente

1. vergeette
2. vergeten
3. vergeet
4. vergete

Lesdoel behaald? Ik weet wat een (voltooid deelwoord als) bijvoeglijk naamwoord is.

1. Ja
2. Nee

Wat vind je nog lastig?

Aan de slag

Maken van spelling (cursus 7)

Paragraaf 9

Paragraaf 10 deel 2

Paragraaf 11

Dit is huiswerk voor na de vakantie. Je mag hier morgen ook nog aan werken in de les. 

Het voltooid deelwoord van wachten is:

Het voltooid deelwoord van schreeuwen is:

het voltooid deelwoord van verhuizen is:

het voltooid deelwoord van veranderen is:

het voltooid deelwoord van juichen is:

het voltooid deelwoord van organiseren is:

Dit vond ik van de les en dit heb ik geleerd.

Tot de volgend keer!

Schuif je stoel aan!