Pv tt, pv vt, vd

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Doel

• Aan het einde van deze les weet je hoe je de persoonsvorm tegenwoordige tijd, de persoonsvorm verleden tijd en het voltooid deelwoord spelt. 

Hoe vind je ook alweer de persoonsvorm?

persoonsvorm 

tegenwoordige tijd 

enkelvoud 

ik 

....jij/je

gebiedende wijs 

stam  

u 

hij/zij/het

jij/je

namen

stam+t  

meervoud 

wij/we

zij 

jullie 

...

hele werkwoord  

Het hele werkwoord -en noemen we de stam. 

Meervoud van dingen telt ook als meervoud 

De honden lopen over straat. 

Alle planten hebben water gekregen. 

Alle stopcontacten zijn beveiligd. 

Een moeilijk woord voor hele werkwoord is infinitief 

De tegenstander (aanvaarden) de uitslag niet.

Jij (worden) altijd snel kwaad.

Ik (vinden) klassieke muziek mooi.

persoonsvorm 

verleden tijd  

sterke werkwoorden

veranderen van klank

zwakke werkwoorden

enkelvoud

meervoud  

Er zijn geen regels voor het vervoegen van sterke werkwoorden. 

Je moet ze onthouden. 

lopen - liepen 

slapen - sliepen 

geven - gaven 

+te

+de

+ten

+den

In de verleden tijd gebruik je het 't ex-kofschip 

om zeker te weten of je +te of +de moet schrijven. 

Gebruik 'T eX KoFSCHiP of TaXiKoFSCHiP

TaXiKoFSCHiP

Ik (wachten v.t.)

Stap 1. Hele werkwoord -en
Wacht

Stap 2. Staat de laatste letter in TaXiKoFSCHiP?
Stap 3. JA? --> Te/Ten  Nee? --> De/den

Stap 4. Ik wachtte

Vul de pvvt in: De docent (starten) de les en (controleren) het huiswerk.

Vul de pvvt in: De hond van de buren (blaffen) erg hard

Voltooid deelwoord

• Een voltooid deelwoord vertelt dat iets klaar is of afgelopen. Dit is de voltooide tijd.
• Het voltooid deelwoord begint meestal met ge-. Daarna volgt de aangepaste stam (ik-vorm).
• Een voltooid deelwoord eindigt op –en, -t of - d

 

Hoe schrijf je het nou?

Het voltooid deelwoord eindigt op -t als de stam (hele werkwoord zonder -en) eindigt op een t, x, k, f, s, c, (c)h of p. Dat zijn de medeklinkers in taxikofschip.

Taxikofschip 

Wel? stam + t                            Niet? stam + d

Hele werkwoord	stam	stam + te(n)	vd eindigt op t
Kosten	kost	kostte(n)	gekost
Mixen	mix	mixte(n)	gemixt
Gebruiken	gebruik	gebruikte(n)	gebruikt

Taxikofschip

           Wel? stam + t                                                           Niet? stam + d

Hele werkwoord	stam	stam + de(n)	vd eindigt op d
antwoorden	antwoord	antwoordde(n)	geantwoord
wandelen	wandel	wandelde(n)	gemixt
voeren	voer	voerde(n)	gevoerd

Let op!

De stam van werkwoorden die eindigen op -ven en -zen eindigt op -v en -z (hele werkwoord zonder -en). De -v en de -z zitten niet in taxikofschip en dus eindigt het voltooid deelwoord op d.

Hele werkwoord	stam	ik-vorm	stam + de(n)	vd eindigt op d
leven	lev	leef	leefde(n)	geleefd
vrezen	vrez	vrees	vreesde(n)	gevreesd

Belangrijk!

                                        

                                     Een voltooid deelwoord eindigt nooit op dt!

Opdracht

Vul de sollicitatiebrief aan

Lees de tekst 

  https://www.metronieuws.nl/in-het-nieuws/2019/01/hoe-een-dt-fout-de-dag-van-bezorger-niels-verknalde/ 

•  Welke d/t-fout heeft de baas van Niels gemaakt?
• Welk betekenisverschil krijg je hierdoor?
• Noteer woorden die je niet begrijpt

Persoonsvorm of voltooid deelwoord?

De persoonsvorm (pv) tegenwoordige tijd enkelvoud kan hetzelfde klinken als het voltooid deelwoord (vd), maar je schrijft de twee vormen niet op dezelfde manier:​

​

De docent beoordeelt de werkstukken. (pv)​

De docent heeft de werkstukken beoordeeld. (vd)​

Aan de slag

Nu Nederlands -> Taalverzorging 

1.3: enkelvoudige en samengestelde zinnen

2.1 en 2.2: pvtt en pvvt

kahoot

https://create.kahoot.it/share/voltooid-deelwoord/b4144a26-c879-408e-ade7-1e67c08c92e1