Formuleren paragraaf 4 + 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom!

Pak je leesboek.

Verder vandaag:

Herhalen theorie paragraaf 4

Bespreken huiswerk

Start paragraaf 5

Welke verwijswoorden kennen we nu?

Een verwijswoord

verwijst meestal terug naar 

een woord of een groepje woorden 

dat eerder genoemd is. 

Welke verwijswoorden gebruik je?  

Verwijswoorden

mannelijk/vrouwelijk? Kijk in het woordenboek.

enkelvoud (m)	hij, hem, zijn	deze, die
enkelvoud (v)	zij, ze, haar	deze, die
enkelvoud (o)	het, zijn	dit, dat
meervoud bij personen	zij, ze, hen, hun	deze, die
meervoud bij dieren/dingen	ze, hun	deze, die

Verwijswoorden

Omdat opa moeilijk loopt, gebruikt hij een stok die hem extra steun geeft.

verwijzen met 

pers. vnw.

hij, hem (m)

zij, ze, haar (v)

het (o)

zij, ze, hen (mv. personen)

ze (mv. dieren, dingen)

verwijzen met 

bez. vnw.

zijn (m)

haar (v)

zijn (o) 

hun (mv)

hun (mv)

Verwijswoorden

mannelijk/vrouwelijk? Kijk in het woordenboek.

enkelvoud (m)	hij, hem, zijn	deze, die
enkelvoud (v)	zij, ze, haar	deze, die
enkelvoud (o)	het, zijn	dit, dat
meervoud bij personen	zij, ze, hen, hun	deze, die
meervoud bij dieren/dingen	ze, hun	deze, die

Pak je huiswerk

We bespreken de opdrachten klassikaal. 

Opdracht:

Lees de zinnen  en neem ze met de juiste verwijswoorden over.

Je hebt hiervoor 5 minuten. 
Je mag je boek gebruiken als hulpmiddel (tabel op blz. 236)

Corrigeer de dikgedrukte woorden of vul in bij '...'

1.  Ik heb een nieuwe broek gekocht. Ze is groen. 

2. Het paard staat in de wei. Hij graast rustig.

3. Me zus wil daar ook wel werken. ... wil graag veel geld verdienen.

4. .. heeft een fout gemaakt. Dat is ze eigen schuld.

5. Is dat jouw hond? Nee, dat is van hem.

Je mag je boek gebruiken als hulpmiddel (blz. 236)

Correctiemodel:

1.  Ik heb een nieuwe broek gekocht. Hij is groen (de broek - m). 

3. Het paard staat in de wei. Het graast rustig. (onzijdig)

4. Mijn zus wil daar ook wel werken. Ze wil graag veel geld verdienen. (bez. vnw)

5. Hij/zij heeft een fout gemaakt. Dat is zijn/haar eigen schuld. (bez. vnw.).

6. Is dat jouw hond? Nee die is van hem. (of dat hondje  - die)

Einde paragraaf 4 

Wat nu?

Start Paragraaf 5

'Lastige verwijswoorden'

Blz. 238-239

Terugblik verwijswoorden

Het boeit haar niet als je haar nadoet, want ze lacht gewoon mee.

Hij vindt haar behulpzaam. Zij vindt hem vriendelijk.

Zal zijn moeder het leuk vinden, dat hij onlangs voor haar heeft gekookt?

verwijzen met 

pers. vnw.

hij, hem (m)

zij, ze (v)

het (o)

zij, ze, hen/hun (mv. personen)

ze (mv. dieren, dingen)

verwijzen met 

bez. vnw.

zijn (m)

haar (v)

zijn (o) 

hun (mv)

hun (mv)

Korte terugblik

Hoe vind je ook alweer het onderwerp en het lijdend voorwerp?

Hen of hun? 

(par. 5 blz. 238)

Hen of hun? 

Voorbeeld:

- Hij ontslaat hen.                     (lijdend voorwerp)

- Ik geef het boek aan hen.   (na voorzetsel)

- Ik geef hun het boek.            (meewerkend voorwerp, zonder vz) 

Dus: ik geef hun het boek OF ik geef aan hen het boek.

NIET ik geef aan hun een glas chocomel.

Voorbeelden

Het is belangrijk dat je hun boeken aan hen teruggeeft.

Af en toe geeft de docente hun een toets (MV). Ze riep hen naar voren (LV).

Zijn moeder gaf hem een glas chocomel na zijn val.

Zijn moeder gaf hun een glas chocomel na hun val.

Vul aan:
Hij schonk ___ een glas chocomel in.

1. hen
2. hun

Vul aan:
De tranen sprongen ___ in de ogen.

1. hun
2. hen
3. bij hun
4. bij hen

Dat of wat?

- Dat -> het-woorden.

- Wat ->:

    - dat, datgene ('Dat wat je nu doet, is volgens mij gevaarlijk')

    - alles, iets, niets, het enige ('Het enige wat Jim doet is breien')

    - overtreffende trap ('Skiën is het leukste wat ik ga doen')

    - een hele zin ('Ian had een onvoldoende, wat mij verbaasde')  

(Par 5. blz. 238)

'een hele zin...??' 

'Ian had een onvoldoende, wat mij verbaasde'

maar...

Ian had een onvoldoende. Dat verbaasde mij.

Ian had een onvoldoende en dat verbaasde mij.

Dat of wat?

- Dat gebruik je om te verwijzen naar het-woorden.

- Wat gebruik je om te verwijzen naar:

    - dat, datgene  

    - alles, iets, niets, het enige

    - overtreffende trap 

    - een hele zin 

(Par 5. blz. 238)

Vul aan:
De activiteitenweek is het leukste ___ ik heb meegemaakt.

1. dat
2. wat

Vul aan:
Het meisje ___ daar loopt, heeft een mooie jas aan.

1. dat
2. wat
3. die

Vul aan:
Harry heeft nooit zin om te wandelen, ___ best verrassend is voor een hond.

1. dat
2. wat

Waar + vz of vz + wie?

- Naar dieren en dingen verwijs je met: waar + vz

   - De hond waarmee ik wandel, heet Harry.

   - De fiets waarop ik fiets, is geel.

- Naar mensen verwijs je met: vz + wie

   - Sam, met wie ik graag afspreek, zit nog op school. 

   - Irene, met wie ik ga skiën, houdt van zwarte pistes.

Vul aan:
Het liedje ____ ik je vertelde, draait nu op de radio.

1. over wie
2. waarover

Vul aan:
Het konijntje, ____ jij laatst een hok had getimmerd, is heel blij.

1. voor wie
2. waarvoor

Vul aan:
Ik ga straks op bezoek bij mijn oma, ___ ik graag tijd doorbreng.

1. met wie
2. waarmee

Aan de slag

Maken:

Opdracht 1 t/m 3 op bladzijde 238-239.