Medische vakken verdieping ziekenhuis week 4

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Spijsverteringskanaal

Medische vakken verdieping ziekenhuis

Week 4

We beginnen met een Quiz

Kijken wat jullie al weten..... 

Nummer 6 is...

1. Duodenum
2. Pancreas
3. Rectum
4. Oesophagus

Koolhydraten/zetmeel worden verteerd tot glucose door

1. Amylase
2. Glucagon
3. Lipase
4. Proteïnase

Lipase worden gevormd in

1. Lever en dunne darm
2. Maag en lever
3. Pancreas
4. Pancreas en lever

Vet wordt afgebroken tot

1. Glucose en glycerol
2. Glycerol en vetzuren
3. Vetzuren en aminozuren
4. Aminozuren en glucose

Hoe heet de plaats waar de oesophagus in de maag komt?

1. Antrum
2. Cardia
3. Fundus
4. Pylorus

Bij het slikken gaat...

1. De huig omlaag en het strottenklepje omhoog
2. De huig omhoog en het strottenklepje omhoog
3. De huig omlaag en het strottenklepje omlaag
4. De huig omhoog en het strottenklepje omlaag

Nummer 7 is...

1. Ileum
2. Pancreas
3. Hepar
4. Pylorus

De functie van de intrinsic factor in de maag is:

1. Het doden van micro-organismen
2. De maagwand beschermen
3. Resorptie van vitamine b12 in de dunne darm te bevorderen
4. Resorptie van calcium in de dunne darm te bevorderen

Waar wordt gal gevormd?

1. In de galblaas en daar ook opgeslagen
2. In de galblaas en opgeslagen in de lever
3. In de lever en daar ook opgeslagen
4. In de lever en opgeslagen in de galblaas

Splitsen van eiwitten in de maag gebeurt door:

1. Amylase
2. Lipase
3. Peptiden
4. Zoutzuur

Hoe heet de overgang van de maag naar de duodenum?

1. Cardia
2. Corpus
3. Fundus
4. Pylorus

1=duodenum
2=pylorus
3=pancreas
4=rectum
5=ileum
Vraag: in welke volgorde gaat het voedsel door het kanaal?

1. 1,2,3,4,5
2. 2,1,3,5,4
3. 1,2,5,3,4
4. 2,5,1,3,4

De afvoer via de bloedcirculatie van de dunne darm gaat via de:

1. Darmslagader
2. Poortader
3. Onderste holle ader
4. Aorta

Wat wordt er terug geresorbeerd in de dikke darm?

1. Glucose en aminozuren
2. Vetzuren en glycerol
3. Water en aminozuren
4. Water en zouten

Het bloed van de leverader wordt afgevoerd naar de:

1. Darmader
2. Onderste holle ader
3. Poortader
4. Slokdarmader

Welke functie heeft de galblaas?

1. Galvorming
2. Lipasevorming
3. Galreservoir
4. Vetreservoir

Wat maakt de lever?

1. Adrenaline
2. Bloedeiwitten
3. Hydrocortison
4. Vitamine K

Einde van de Quiz....

Tip: kijk voor de toets nog eens naar H15: ziekten van het spijsverteringskanaal op zorgpad. Staat per onderdeel van het spijsverteringskanaal werking & functie uitgelegd. 

Functie spijsverteringskanaal

Spijsverteringskanaal

Functie: 

• Opname van voedsel
• Transport van voedsel
  
• Vertering van voedsel
  
• Opname van voedingsstoffen in het bloed
  
• Uitscheiding van de onverteerbare resten
  

Symptomen bij ziekten aan spijsverteringskanaal:
Braken, Afwijkende stoelgang, Obstipatie, Buikpijn 

Oesophagitis

• Vaak door terugstromen van maagzuur (reflux)
• Stoornis in klepmechanisme 
• Contact met bijtend middel 
• Infectie (candida=schimmelinfectie) 

Symptomen:

• Zuurbranden
• Pijn bij slikken
• Pijn/ branderig gevoel in de buurt van het borstbeen
• Oprispingen

Behandeling Oesophagitis

• Oorzaak wegnemen
  
• Anti-trendelenburg houding
  
• Medicatie (zuurremmers, evt. AB.)
  
• Dieet aanpassen (geen prikkelende stoffen)
  

Oesofagusperforatie

• Vaak traumatisch of door hevig en langdurig braken (Boerhaave-syndroom)
• Hoge mortaliteit
• Symptomen afhankelijk van de oorzaak. Bij braken: Acute, zeer hevige pijn. 
• Door trauma binnen 24 uur klachten: abdominale pijn, braken en heesheid 
• Vaak septische shock als gevolg 

Behandeling: 

Stentplaatsing (afhankelijk van letsel), OK (dichtmaken perforatie), AB intraveneus, opname IC, NPO beleid 

Hernia diafragmatica 

• Middenrifbreuk: zwakke plek in het middenrif
• Symptomen: Zie Oesophagitis 
• Aangeboren
  
• Op latere leeftijd:
  
• Overgewicht
  
• Obstipatie
  
• Zwangerschap

Operatief herstellen 

Vaak per toeval ontdekt

Oesophagus varices

Slokdarmaders zijn verwijd --> verhoogde druk in de poortader

Verhoogde druk meestal gevolg door levercirrose

Geen klachten --> tot ruptuur van de varices

Dan bloed braken, zwarte ontlasting

Onmiddellijke behandeling vereist bij ruptuur

Anders: afklemmen met bandjes door MDL arts via scopie 

Verhoogde druk poortader behandelen met stent in vaten 

Sclerotherapie: spataderen inspuiten met vloeistof 

Welke ziekten kennen jullie aan de maag?

Gastritis

• Ontsteking van het maagslijmvlies
• Oorzaken: Medicatie, Alcohol, Psychische spanningen, Allergieën
  Infecties (viraal/bacterieel)
• Symptomen: Verminderde eetlust, Zwaar/drukkend gevoel in de bovenbuik
  Misselijkheid, Zuurbranden, Braken (soms bloed)

Behandeling

• Oorzaak wegnemen
• Licht verteerbaar dieet
• Medicatie

Ulcus

Maagzweer: is een goedaardige zweer van de maag. Er is sprake van een beschadiging in de slijmvlieslaag van de maag.

• Oorzaken: chronische gastritis 
• Symptomen: zelfde als gastritis, vooral hongerpijn 
• Behandeling: Oorzaak wegnemen, medicatie, dieet

Gastro-intestinale bloeding

• Bloeding overal in het lichaam tussen mond en rectum 
• Afhankelijk van locatie van de bloed verschillende symptomen
• Melena (zwarte ontlasting), bloed braken, bloed uit het rectum
• Veel oorzaken: vooral chronisch alcoholgebruik, leverziekte, stollingsstoornis of geneesmiddelen gebruik

Behandeling:

Chirurgie, Antistollingsmiddelen, HD stabiel brengen 

Welke ziekten kennen jullie aan de darmen?

Ziekten van de darmen

• Ileus
  
• Appendicitis
  
• Diverticulose
  
• Diverticulitis
  
• Ulcus duodeni
  
• Enteritis
  
• Colitis ulcerosa
  
• Ziekte van Crohn
  
• Obstipatie
  
• Voedselallergie
  
• Poliepen
  
• Coeliakie

Appendicitis

• Ontsteking van de blindedarm
  
• Appendicitis wordt veroorzaakt door obstructie van het lumen van de appendix en is een van de meest voorkomende indicaties voor een acute abdominale chirurgische interventie. 
• De belangrijkste complicatie is perforatie van de appendix gevolgd door peritonitis.
• Standaardbehandeling: appendectomie < 8 
• Symptomen: pijn rondom de navel en dan uitstralend
  naar rechtsonder buik 

Ziekte lever en galblaas

•  Levercirrose
  
•  Galstenen
  
• Galblaasonsteking
  
•  Leverontsteking : hepatitis A, hepatitis B en
  ziekte van Weil
  
•  Geelzucht/ icterus
  
•  Koliekpijn
• Alvleesklier --> Pancreatitis 

Levercirrose 

Geen behandeling 

Levertransplantatie of symptoombehandeling

Belangrijk symptoom:
Ascitis: vochtophoping in de buik 

Behandeling galstenen

• Cholecystectomie
• Pijnstilling
  
• Wachten tot steen passeert
  
• Als steen niet passeert: steen
  verwijderen met endoscopie (ERCP)
• Dieet
  

Onderzoeken maag-darm problematiek

Echo abdomen 

X-thorax / X-BOZ

CT-thorax / Abdomen met contrast (beter zicht op eventuele bloeding)

Gastroscopie 

Colonscopie 

Bloedonderzoek: ontstekingswaarden (welke?)

Feaceskweken

Bioptie 

Complicaties

• Septische shock bij vrijkomen maaginhoud, darminhoud lichaam
  of hypovolemische shock bij bloedingen 
• Abcesvorming --> opheffen van abces door drainage of operatie
• Onbehandelde ulcus: maagbloeding, maagperforatie ---> peritonitis
• Aanleggen darmstoma (kan ook als behandeling) 
• Nabloeding
• Trombose
• Wondinfectie 
• Ileus/darmafsluiting
• MOF: multiple organ failure 
• Necrose organen 

Tip

Dit is een groot thema 

Ga voor de toets per ziektebeeld na wat het is, symptomen, behandeling en complicaties

Tot volgende week: 

Urologische en Gynaecologische aandoeningen