Hoofdstuk 3 paragraaf 3

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom  

economen!

Wat gaan we doen vandaag?

• lesdoelen van vandaag
  
• instructie paragraaf 3.3
• aan het werk met 3.3
• hebben we onze lesdoelen gehaald?

Wat bedoelen we met de arbeidsproductiviteit?

Hoe kan die verbeteren?

Wat bedoelen we met de productiecapaciteit?

Hoe kan die verbeteren?

Inhoud:

• 3.1 Wat zijn de kosten?
• 3.2 Wat levert het op?
• 3.3 Vraag en aanbod
• 3.4 Macht op de markt?
  

Leerdoelen voor vandaag:

1. Ik kan in een grafiek de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid aflezen en tekenen.
2. Ik kan uitleggen waardoor vraag- en aanbodlijnen kunnen verschuiven en wat het gevolg daarvan is.
3. Ik weet wat het gevolg is als de overheid een maximum- of minimumprijs vaststelt.
4. Ik kan uitleggen wat een transparante markt is.

1. Wat kost de nieuwste iphone?
2. Waarom kost de nieuwe iphone zoveel geld?

Lees de leertekst op blz. 82.

De markt

De supermarkt

Concrete Markt

De huizenmarkt

De oliemarkt

Abstracte markt

Welke markt bedoelen wij economie vaak als we het hebben over "de markt"?

Een abstracte markt

Een overzichtelijke markt

• In een transparante markt kun je aangeboden producten en prijzen goed vergelijken.
• In zo’n markt, met veel vragers en aanbieders, geldt: 

Transparante markt

Een overzichtelijke markt

• In een transparante markt kun je aangeboden producten en prijzen goed vergelijken.
• In zo’n markt, met veel vragers en aanbieders, geldt: 

Als de prijs                                  de vraag

Als de prijs                                 de vraag

Transparante markt

Op de markt

• Vraag van consumenten en aanbod van producenten bepalen de evenwichtsprijs                                                                          (= de prijs waarbij de vraag gelijk is aan het aanbod).
• Evenwichtshoeveelheid = aantal gevraagde en aangeboden producten bij evenwichtsprijs.
  
• Hoe ziet dat er dan uit....

Verandering van aanbod

• Het aanbod kan veranderen. Tekort aan grondstoffen -> aanbod daalt.
• De aanbodlijn verschuift naar links
• Er ontstaat een nieuwe evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid.

Verandering van aanbod

• Het aanbod kan veranderen.
• Meer producenten, aanbod stijgt
• De aanbodlijn verschuift naar rechts 
• Er ontstaat een nieuwe evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid.

Verandering van vraag

• De vraag kan veranderen. Bijvoorbeeld: Inkomen consumenten stijgt, vraag stijgt.
• De vraaglijn verschuift naar rechts.
• Er ontstaat een nieuwe evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid.

Verandering van vraag

• De vraag kan veranderen. Bijvoorbeeld: Consumenten kiezen voor ander product, vraag daalt 
• De vraaglijn verschuift naar links
• Er ontstaat een nieuwe evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid.

Wat betekent vrije marktwerking?

• Prijs wordt volledig door vraag en aanbod bepaald.
• Overheid bemoeit zich er dan niet mee!!!
•  
  
• Nadeel;
• Te hoge prijs soms onwenselijk bij basisbehoeften (bijv. sociale huur en medicijnen)

Vraag 5

Wat kan de overheid doen?

• Maximumprijs vaststellen, zoals bijvoorbeeld subsidie of toeslag geven. Bescherming consument.
• Minimumprijs instellen. 
• Bescherming producent tegen te lage prijs.

Hebben wij dit in Nederland?

Waar heeft de overheid het afgelopen jaar op ingegrepen? 

Aan het werk!!

6.1 opgaven 2, 4, 6

herhaling blz 178 opg. 1 t/m 4

Leren begrippen 6.1

Aan het werk!!

1. Maak vanaf blz. 82 opdr. 2-3-4-5-6-8
2. blz. 93 opdr. 14 t/m 18

Wat vond jij van de lesstof?

lastig    of      makkelijk

1. Maak vanaf blz. 82 opdr. 2-3-4-5-6-8
2. blz. 95 opdr. 9 t/m 11

Leerdoelen 3.4

• Ik weet wat een marktaandeel is en ik weet hoe ik een marktaandeel kan berekenen.
• Ik weet hoe producenten proberen hun marktaandeel te vergroten.
• Ik weet welke verschillende marktvormen er zijn en ik kan kenmerken van deze markvormen noemen.

Wat is een marktaandeel?

• je afzet (of omzet) in % van de totale afzet (of omzet) op de markt.
  
• Marktaandeel vergroten door het inzetten van marketinginstrumenten
  
• of door overname ander bedrijf of fusie (twee bedrijven vormen samen één nieuw bedrijf).

Hoe bereken je het marktaandeel?

Vraag 2 in je boek!!

Leerdoelen voor vandaag:

1. Ik kan in een grafiek de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid aflezen en tekenen.
2. Ik kan uitleggen waardoor vraag- en aanbodlijnen kunnen verschuiven en wat het gevolg daarvan is.
3. Ik weet wat het gevolg is als de overheid een maximum- of minimumprijs vaststelt.
4. Ik kan uitleggen wat een transparante markt is.