In deze les zitten 21 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 3 videos.
Onderdelen in deze les
H5.5 exogene processen
Alyssa, Amarin & Megan
Slide 1 - Tekstslide
Herhaling H5.4: Welke 3 mechanismen veroorzaken de beweging van aardplaten?
Slide 2 - Open vraag
Leerdoelen
Je weet welke typen verwering er zijn en welke processen verantwoordelijk zijn voor verwering.
Je kunt met behulp van het klimaat in een gebied bepalen welke verweringprocessen plaatsvinden.
Je weet op welke manieren sediment wordt vervoerd.
Je kunt de ontstaanswijze van sedimentgesteenten bepalen aan de hand van de kenmerken van het gesteente.
Slide 3 - Tekstslide
Huiswerk bespreken: opdracht 3
a. Beschrijf het verband tussen gemiddelde afvoer en sedimentlast. Gebruik een hoe-hoe-zin.
antwoord
Hoe hoger de gemiddelde afvoer, hoe hoger de sedimentlast.
Slide 4 - Tekstslide
Huiswerk bespreken: opdracht 3
b. Beredeneer hoe de landschapszone waar de Indus doorheen stroomt bijdraagt aan de hoge sedimentlast.
antwoord
De Indus stroomt door de aride landschapszone. Hier is weinig begroeiing, waardoor de grond niet wordt vastgehouden. Deze erodeert daarom makkelijk en komt in de rivier terecht.
Slide 5 - Tekstslide
Huiswerk bespreken: opdracht 3
c. Geef aan:
- In welk deel van het lengteprofiel van de Indus het meeste verweringsmateriaal in de rivier komt
- Welk gebiedskenmerk hiervan de oorzaak is. Licht je keuze toe.
antwoord
· In de bovenloop;
· de Indus stroomt daar door reliëfrijk terrein, waardoor het verweringsmateriaal makkelijk van de hellingen in de rivier komt.
Slide 6 - Tekstslide
Huiswerk bespreken: opdracht 3
d. Leg met behulp van de informatie uit de tabel uit, waardoor bij de Parana en de Congo geen delta ontstaat. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.
antwoord
Oorzaak: beide rivieren hebben een lage sedimentlast,
Gevolg: waardoor een delta niet kan worden opgebouwd
Slide 7 - Tekstslide
0
Slide 8 - Video
0
Slide 9 - Video
Verwering
Fysische verwering (mechanische verwering)
- gesteente valt uit elkaar in kleine stukken
- grote temperatuurverschillen/onder vriespunt
3 oorzaken:
- temperatuurverschillen
- vorst- en zout werking
- biologisch-fysische werking (wortels)
Slide 10 - Tekstslide
Verwering
Chemische verwering
- moleculen van een gesteente vallen uiteen/veranderen
- in vochtige en warmen gebieden, zoals de tropen
Reacties op:
- water
- koolstofdioxide
- zuurstof
Slide 11 - Tekstslide
Verweringsmateriaal
Massabewegingen
- onder invloed van zwaartekracht
- puinhelling: materiaal blijft liggen tegen een helling
- puinwaaier: materiaal komt onderaan een helling terecht
weinig vegetatie = makkelijk transport
Slide 12 - Tekstslide
Verweringsmateriaal
Erosie door ijs, water en wind
- schuurt het landschap uit, waardoor materiaal los komt
- aride zone: veel winderosie door weinig vegetatie
- landijs en gletsjers: laten U-dalen achter -> geruimde materiaal wordt achtergelaten in morenen.
Slide 13 - Tekstslide
0
Slide 14 - Video
Riviererosie
Rivierstelsels: belangrijk voor transport van verweringsmateriaal over lange afstanden
Bovenloop:
- verhang en stroomsnelheid = hoog
- verticale erosie -> V-dalen
Slide 15 - Tekstslide
Riviererosie
Middenloop:
- stroomsnelheid afgenomen
- horizontale erosie -> rivierdal wordt breder
- sediment wordt gedeeltelijk afgezet
Benedenloop
- stroomsnelheid sterk afgenomen
- overstromingsvlakte -> veel sedimentatie
- overstromingsvlakten zakken weg
Slide 16 - Tekstslide
Riviererosie
Delta: er bouwt geleidelijk nieuw land op
Estuarium: tijdverschil is groot -> sediment trekt verder de zee in
Slide 17 - Tekstslide
Examenopgave
Bij de afbraak van de kalksteen van Mount Yamnuska spelen zowel mechanische als chemische verwering een rol.
Geef aan op welke wijze
- mechanische verwering bijdraagt aan de afbraak van het gesteente;
- chemische verwering bijdraagt aan de afbraak van het gesteente.
bron 1
bron 2
Slide 18 - Tekstslide
Examenopgave
Antwoord:
• Mechanische verwering: vorstwerking / water bevriest in rotspleten,
waarbij het gesteente uit elkaar wordt gedrukt / door verschillen in
temperatuur valt het gesteente uit elkaar 1
• Chemische verwering: kalksteen lost op in (zuur) regenwater